ASHERMAN SENDROMU (RAHİMİÇİ YAPIŞIKLIKLAR)
Rahim iç tabakası rahim iç yüzeyini kaplayan, üreme çağındaki kadında her adet döngüsünde yumurtalık hormonlarının etkisiyle kalınlaşarak yenilenen ve adet kanamasıyla düzenli olarak vücuttan atılan tabakadır. Bu bölge gebelik oluştuğunda bebeği barındıran ve onun büyümesi için gerekli ortamı sağlayan bölgedir.
Rahim iç tabakası basit bir anlatımla ön ve arka olmak üzere birbiri üzerine katlanmış olarak duran iki parçadan meydana gelir. Bu iki parça yakın temas halinde olmasına karşın kolaylıkla birbirinden uzaklaşarak ayrılabilmektedir. Problemli kürtajlar başta olmak üzere herhangi bir nedenle bu tabakanın zarar görmesi halinde ön ve arka parçalar ufak veya geniş bir alanda birbirlerine yapıştıklarında yapışan bölge kullanılamaz hale gelir ve adet döngüsündeki değişlikliklere katılamaz. Bunun sonucunda da alışılmış olandan daha az adet görmeden hiç adet görememeye uzanan belirtiler ortaya çıkar.
Rahimiçi Yapışıklar Neden Oluşur?
Ülkemizde rahimiçi yapışıklıkların en sık görülen nedeni usulsüzce uygulanan kürtajlardır. Kürtaj düşük veya başka bir nedenle aşırı kanama olması durumunda tanı ve tedavi amacıyla uygulanan bir işlemdir. Bu müdahalede rahim iç tabakasının yüzeyel ve kanama sorunu yaratan kısmı dışarı alınmakta, ancak rahim iç tabakasının yenilenmesinden sorumlu derin tabaka yerinde bırakılmaktadır. İşlem çok aşırı uygulandığında derin tabaka zarar görmekte ve rahim içinde zarar gören bölgeler birbirine yapışarak işlevlerini yitirmektedir.
Önceleri gebelik tahliyelerinde yaygın olarak uygulanan metal aletlerle "kazıma" yöntemi günümüzde yerini vakum ile aspirasyon yöntemine bıraktığından kürtaj sonrası yapışıklıklar oldukça azalmıştır. Ancak yine de usulsüzce uygulanan veya ileri gebelik haftalarında veya doğum sonrasında kanamayı durdurmak amacıyla uygulanan müdahaleler sonrasında oluşan yapışıklıklara rastlanabilmektedir. Kürtaj uygulandığında rahim içinde bir enfeksiyon olması veya sonradan gelişmesi veya kısa aralıklarla tekrarlanan kürtajlar yapışıklık riskini artırmaktadır.
Rahimiçi yapışıklıklar kürtaj dışında bazen rahim iç tabakasının da zarar görebildiği miyom çıkarılma ameliyatlarında ve sezaryan sonrasında ender de olsa görülmektedir. Diğer ve oldukça ender görülen bir durum da rahim iç tabakasının verem hastalığıdır.
Ne Gibi Belirtiler Verir?
Rahim içi yapışıklıkların en sık görülen belirtisi kadının kürtaj işlemi sonrasında gördüğü adetlerde alıştığı adet kanamasının miktar olarak azalmasıdır. Bunun yanında kürtaj sonrasında adet kanamasının ilaç tedavisi yapılmasına rağmen hiç görülmemesi diğer sık görülen bir belirtidir.
İleri durumlarda tekrarlayan düşükler ve gebe kalamama gibi sorunlar da ortaya çıkabilmektedir.
Nasıl Tanı Konur?
Kürtaj sonrasında ilaç tedavisine rağmen adet görülememesi durumunda tanı hemen hemen kesindir. Diğer durumlarda yapışıklıkları görüntülemek için yapılan HSG, sonohisterografi veya histeroskopi ile kesin tanı konur.
Nasıl Tedavi Edilir?
Adet görülemiyor veya az görülüyor olması adet kanının içeride hapsolduğu veya menopoza girildiği anlamını taşımaz. Rahimiçi yapışıklık kadının günlük yaşantısını etkilemiyorsa mutlaka tedavi edilmesi gerekli bir durum değildir.
Hafif yapışıklıklarda rahim içine spiral yerleştirilmesi ve rahim iç tabakasının yenilenmesini sağlamak için belli bir süre hormon tedavisi verilmesiyle yapışıklıkların giderilmesi mümkündür.
Günümüzde rahimiçi yapışıklıkların en etkin tedavisi histeroskopi ile yapılmaktadır. Bu yöntemle rahimiçindeki yapışıklıkları görerek gidermekle daha etkili ve başarılı bir tedavi mümkün olabilmektedir. Tedavinin başarısı rahimiçi derin tabakanın zarar görme derecesiyle direkt ilişkilidir.
İster tedavi edilsin ister edilmesin, rahimiçi yapışıklığı olan kadınların gebelikleri diğer gebeliklere oranla daha yüksek riskli olarak kabul edilirler. Bu tür durumlarda rahim içinde plasentanın yerleşmesiyle ilgili sorunlara rastlanabilmektedir.
Rahim iç tabakası rahim iç yüzeyini kaplayan, üreme çağındaki kadında her adet döngüsünde yumurtalık hormonlarının etkisiyle kalınlaşarak yenilenen ve adet kanamasıyla düzenli olarak vücuttan atılan tabakadır. Bu bölge gebelik oluştuğunda bebeği barındıran ve onun büyümesi için gerekli ortamı sağlayan bölgedir.
Rahim iç tabakası basit bir anlatımla ön ve arka olmak üzere birbiri üzerine katlanmış olarak duran iki parçadan meydana gelir. Bu iki parça yakın temas halinde olmasına karşın kolaylıkla birbirinden uzaklaşarak ayrılabilmektedir. Problemli kürtajlar başta olmak üzere herhangi bir nedenle bu tabakanın zarar görmesi halinde ön ve arka parçalar ufak veya geniş bir alanda birbirlerine yapıştıklarında yapışan bölge kullanılamaz hale gelir ve adet döngüsündeki değişlikliklere katılamaz. Bunun sonucunda da alışılmış olandan daha az adet görmeden hiç adet görememeye uzanan belirtiler ortaya çıkar.
Rahimiçi Yapışıklar Neden Oluşur?
Ülkemizde rahimiçi yapışıklıkların en sık görülen nedeni usulsüzce uygulanan kürtajlardır. Kürtaj düşük veya başka bir nedenle aşırı kanama olması durumunda tanı ve tedavi amacıyla uygulanan bir işlemdir. Bu müdahalede rahim iç tabakasının yüzeyel ve kanama sorunu yaratan kısmı dışarı alınmakta, ancak rahim iç tabakasının yenilenmesinden sorumlu derin tabaka yerinde bırakılmaktadır. İşlem çok aşırı uygulandığında derin tabaka zarar görmekte ve rahim içinde zarar gören bölgeler birbirine yapışarak işlevlerini yitirmektedir.
Önceleri gebelik tahliyelerinde yaygın olarak uygulanan metal aletlerle "kazıma" yöntemi günümüzde yerini vakum ile aspirasyon yöntemine bıraktığından kürtaj sonrası yapışıklıklar oldukça azalmıştır. Ancak yine de usulsüzce uygulanan veya ileri gebelik haftalarında veya doğum sonrasında kanamayı durdurmak amacıyla uygulanan müdahaleler sonrasında oluşan yapışıklıklara rastlanabilmektedir. Kürtaj uygulandığında rahim içinde bir enfeksiyon olması veya sonradan gelişmesi veya kısa aralıklarla tekrarlanan kürtajlar yapışıklık riskini artırmaktadır.
Rahimiçi yapışıklıklar kürtaj dışında bazen rahim iç tabakasının da zarar görebildiği miyom çıkarılma ameliyatlarında ve sezaryan sonrasında ender de olsa görülmektedir. Diğer ve oldukça ender görülen bir durum da rahim iç tabakasının verem hastalığıdır.
Ne Gibi Belirtiler Verir?
Rahim içi yapışıklıkların en sık görülen belirtisi kadının kürtaj işlemi sonrasında gördüğü adetlerde alıştığı adet kanamasının miktar olarak azalmasıdır. Bunun yanında kürtaj sonrasında adet kanamasının ilaç tedavisi yapılmasına rağmen hiç görülmemesi diğer sık görülen bir belirtidir.
İleri durumlarda tekrarlayan düşükler ve gebe kalamama gibi sorunlar da ortaya çıkabilmektedir.
Nasıl Tanı Konur?
Kürtaj sonrasında ilaç tedavisine rağmen adet görülememesi durumunda tanı hemen hemen kesindir. Diğer durumlarda yapışıklıkları görüntülemek için yapılan HSG, sonohisterografi veya histeroskopi ile kesin tanı konur.
Nasıl Tedavi Edilir?
Adet görülemiyor veya az görülüyor olması adet kanının içeride hapsolduğu veya menopoza girildiği anlamını taşımaz. Rahimiçi yapışıklık kadının günlük yaşantısını etkilemiyorsa mutlaka tedavi edilmesi gerekli bir durum değildir.
Hafif yapışıklıklarda rahim içine spiral yerleştirilmesi ve rahim iç tabakasının yenilenmesini sağlamak için belli bir süre hormon tedavisi verilmesiyle yapışıklıkların giderilmesi mümkündür.
Günümüzde rahimiçi yapışıklıkların en etkin tedavisi histeroskopi ile yapılmaktadır. Bu yöntemle rahimiçindeki yapışıklıkları görerek gidermekle daha etkili ve başarılı bir tedavi mümkün olabilmektedir. Tedavinin başarısı rahimiçi derin tabakanın zarar görme derecesiyle direkt ilişkilidir.
İster tedavi edilsin ister edilmesin, rahimiçi yapışıklığı olan kadınların gebelikleri diğer gebeliklere oranla daha yüksek riskli olarak kabul edilirler. Bu tür durumlarda rahim içinde plasentanın yerleşmesiyle ilgili sorunlara rastlanabilmektedir.
