Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Dolmuş şoförleri isyanda... Yollarda hemen hergün bir eylem var. Nedeni ise mevzuat gereği şehir içi dolmuşlarda (minibüs) ayakta yolcu alınmasının yasaklanması...
Bugün yazarı Sadettin Orhan sorunun çözümü için ilginç bir öneride bulunarak, Şener Şen ile İlyas Salman'ın kül t filmi "Çiçek Abbas"ı formülünü sundu. Minibüsler artık muavinle çalışacak ve bu şekilde ayakta yolcu alınması sağlanacak. Böylece 25 bin işsiz de istihdam edilecek.
Saadettin Orhan'ın yazısındaki ilgili bölüm şöyle:
Birkaç haftadır şehir içi dolmuşlarda ayakta yolcu konusu gündemde. Aslında konu epeydir gündemde de son zamanlarda dolmuş şoförlerinin eylemleriyle fark ediyoruz.
Mevzuat gereği şehir içi dolmuşlarda (minibüs) ayakta yolcu alınması yasak. Yasağı çiğneyen şoförlere ise para cezası kesiliyor. Hatta sırf bu yasak ihlali sebebiyle dolmuş şoförleri yıllık 100 ceza puanı limitini dolduruyorlar ve sürücü belgeleri geçici süreyle alınıyor. Ödedikleri para da cabası. Konunun şehir trafiği, yolcu taşımacılığı gibi boyutları bir tarafa, biz işimiz gereği işin istihdam boyutuna değineceğiz.
Çiçek Abbas formülü
Eski Türk filmlerinden de hatırlarsınız, mesela Çiçek Abbas'tan. Her dolmuşta bir muavin görev yapardı. Muavinin görevleri arasında;
- Yolcuları dolmuşa yönlendirmek,
- Paraları toplamak,
- Dolmuş içindeki kamu düzenini(!) sağlamak,
- Orhan Gencebay kasetinin arka yüzünü çevirmek,
- Şoförün gözlüklerini parlatmak, sigarasını yakmak, iç aynaları silmek, şoförü havaya sokmak,
- Varsa şoförün yakını yolcuları ön tarafa, dolmuş protokolüne yerleştirmek,
Gibi işler vardı. Evet, ayakta yolcu alınan dolmuşlarda şoförün dışında bu işleri yapması için bir muavin istihdam edilmesi gerekiyordu. Zira yolcu sayısının fazlalığı şoförün işini zorlaştırıyordu. Ancak zamanla ayakta yolcu kısıtlaması gelince, hem şoförler tek başlarına işlerini görür hale geldiler hem de dolmuş gelirleri muavin istihdamını kaldıramaz hale geldi.
Peki, ayakta yolcu alınmasının önü açılırsa istihdama etkisi ne olacak? Bugün sadece büyükşehirlerimizde 25 bin dolmuşun faal olduğunu dikkate alırsak, ayakta yolcu alınması yeniden muavin istihdamının yolunu açacak. Bu da 25 bin yeni istihdam anlamına geliyor. Yani yüz bin nüfus bu işten ekmek yiyecek.
Gelelim bugünkü fiili duruma. Normalde ayakta yolcu alınması yasak olmakla birlikte, özellikle sabah ve akşam saatlerinde bu yasağın yaygın olarak çiğnendiğini görüyoruz. Fakat bu çiğneme işi sadece dolmuşçuların inisiyatifi ile olmuyor. Süreç şöyle işliyor; vatandaş dolu dolmuşa el kaldırıyor. Şoför önce 'Dolu kardeşim, nereye alacam' gibi bir işaret yapıyor. Vatandaş ısrarlı bir şekilde dur işaretine devam edince, şoför kafa sallayarak da olsa duruyor. Fakat ayakta binen vatandaşı 'İleride trafik polisi var, ben çök deyince çökeceksin' diye de tembihliyor.
Netice itibarıyla ayakta yolcu yasağına zaten uyulmadığı gibi, şoförlerin yedikleri cezalar yanlarına kâr kalıyor. Madem vatandaş ayakta binmeye razı ve yasak fiilen uygulanamıyor, madem bu yasak diğer toplu taşıma araçlarında uygulanmıyor ve madem 25 bin kişilik istihdam potansiyeli var, dostlar alışverişte görsün diye yasağı devam ettirmenin kime faydası var? Ayakta yolcuyu legal hale getirelim, hiç değilse cezalara ödenen paralar muavinlere gitsin!
