Türkiye'yi yasa boğan felaket sonrası Soma'ya giden Başbakan Erdoğan, olay yerinden yapmış olduğu incelemenin ardından basın mensuplarına açıklamalarda bulunuyor.
Erdoğan'ın açıklamasından satırbaşları;
Yakın tarihimizin en büyük facialarından birine şahit oluyoruz. Özel sektöre ait bir maden işletmesinde çıkan yangın nedeniyle ilk belirlemelere göre 238 işçimizi ahirete uğurladık. 80 işçimizi yaralı olarak kurtardık. 19'u taburcu edildi, fakat taburcu edilme süreci hızla devam ediyor. Ağır yaralı olarak herhangi bir yaralımız kalmadı. Milletimizin başı sağolsun.
"ACIMIZ ORTAKTIR"
Milletçe 77 milyon çok büyük bir acı yaşıyoruz. Tahammülü son derece meşakkatli bir süreçten geçiyoruz. Ekmek parası için alın teri döken emekçi kardeşlerimizi kaybetmenin yürek parçalayıcı hüznünü yaşıyoruz. Rabbim onları rahmetiyle kuşatsın. Kur'anı Kerim'de insanoğlu için emeğinden başkası yoktur buyuruyor Rabbimiz. Rabbim çoluk çocuğunun rızkı peşinde hayatını yitiren bu kardeşlerimizin mekanlarını cennet eylesin. Geride kalan acı sadece vefat eden kardeşlerimizin değil 77 milyonun ortak acısıdır. Hem ailelerinin hem milletimizin başı sağolsun.
MEDYA MENSUPLARINA TEŞEKKÜR
İlk tedavileri tamamlanan ya da devam eden yaralı kardeşlerimize acil şifalar temenni ediyorum. Kaza anından bu yana son derece sorumlu yayın gerçekleştiren kamuoyunun hızlı ama doğru bilgilendirilmesini sağlayan, zor şartlar altında gerçekleştiren medya mensuplarına kuruluşlarımıza teşekkür ediyorum. Sağduyulu ve serin kanlı yaklaşım sergileyen siyasetçilerimize şükranlarımı sunuyorum. Çok büyük bir gayretle kendi hayatlarını riske atarak arama kurtarma çalışmalarına katılan sağlık ve güvenlik hizmeti veren arkadaşlarımızı da tebrik ediyorum.
"TÜM İMKANLARI SEFERBER ETTİK"
Ülkenin her köşesinde madencilerimizin selameti için dua eden milletime de özellikle teşekkür ediyorum. Kaza haberini duyar duymaz kademe kademe tüm imkanları seferber ettik. Gerek ulusal gerek uluslararası programlarımızı iptal ettik. Enerji ve Tabi kaynaklar bakanımızı süratle buraya gelmek üzere yola çıkardık. Yanındaki milletvekili arkadaşlarım, Manisa ve Balıkesir vekili arkadaşlarımla beraber... Taner Yıldız beyin koordinatörlüğünde sağlık bakanlığı AFAD Kızılay Genelkurmay Emniyet ZOnguldak ve Türkiye taş kömür işletmeleri, arama kurtarma ekipleri sağlık ekipleri uzmanlar teknisyenler bölgeye intikal etti.
"SÜRATLE OTOPSİLERİ YAPMA GAYRETİNE GİRİŞTİK"
En hızlı ve modern şekilde madendeki kardeşlerimize ulaşmanın gayretinde olduk. Böyle büyük çaplı hadise karşısında devletin tüm imkanlarını devreye aldık. İşletmeden ocaklardan çıkan yaralılarımız ve ebediyete intikal eden kardeşlerimizle ilgili adli tıp çalışmaları da Kırkağaç'daki mümkün olan en güzel şartlara sahip yerde süratle otopsilerini gerçekleştirme gayretine girdik.
"İZMİR'E GÖNDERİP OTOPSİ YAPTIRMAK ZOR BİR OLAY"
Buradan İzmir'e gönderip otopsi yaptırmak çok zor bir olay. Bütün vatandaşlarımızı rahatsız edici bir olay oalcaktı. Sağolsun başsavcı kardeşlerimizle yaptığımız istişarelerde bu konuyu görüşerek gereken adımları attık. Arama kurtarma faaliyetleri, vefat edenlerin kimliklerinin belirlenmesi, yanlış anlaşılmasın, üzerlerinde kimlikleri yok. Yoksa vücutlarında en ufak bir darbe yara sözkonusu değil. Ama kimlik olmadığı için kim kimdir bilinmiyor. Onun için burada fotoğraflarla beraber ailelelere gösterilerek kendileri geliyor yerinde görerek teşhisi bu şekilde yapıp oradan kendi yakını alıp götürüyor.
"GEREKEN YAPILACAK"
Bununla ilgili ihtiyaçlar dahi her türlü ayrıntıyı düşündük. Gereken her şeyi yapacağız. Madden ve manen ne gerekiyorsa Türkiye olarak zaten çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı olarak işletme olarak da atılması gereken adımlar nelerse bunların hepsi de yapılacaktır. Adli ve idari olarak yapılması gereken çalışmalar da şu anda başlamıştır. Bunun da bilinmesini istiyorum.
"YASIMIZI TUTACAĞIZ"
Türkiye genelinde 3 günlük yas ilan edildi. Bugün itibariyle selalar veriliyor. İnşallah tüm kuran kurslarında hatmi şerifler okunuyor. Cuma günü hutbeler bu konuya yönelik bu kardeşlerimize yönelik olarak irad edilecek. Şundan herkes emin olsun. Bu kaza en ince ayrıntılarına kadar araştırılacak. Hiçbir ihmale göz yummayız. Kamuoyunun tatmin olacağı adımlar da atılacaktır. Herkes bu konuda müsterih olsun. İlk işimiz cenazelerin defnidir. Önce yaraları sarıp yasımızı tutacağız. Ardından bu büyük acıyı tüm boyutlarıyla konuşacağız. Gerekeni de yapacağız.
"TBMM İKİ GÜN SÜREYLE TATİL EDİLDİ"
Bir kez daha başımız sağolsun diyorum. TBMM de iki gün süreyle bu noktada tatil edilmiş vaziyette. Yaralı kardeşlerimizin yanında olacağız. Gençlik ve Spor bakanlığımızın bu haftaki bütün etkinlikleri şu anda kaldırılmıştır. Bu etkinlikler yapılmayacak. Aynı şekilde bizim Malatya'da yapmayı planladığımız etkinliğimizi de bu sebeple iptal etmiş bulunuyoruz. Soma halkının bölge halkının yanında olacağız. Sağlıklı bilgilendirme konusunda Enerji bakanımız başta olmak üzere sadece yetkililerin açıklamalarının dikkate alınmasını özellikle rica ediyorum. Söylentilere dedikodulara özellikle fırsatçılara bu hassas dönemde daha da dikkatli olunmasını rica ediyorum.
"BU TÜR HAVALARI FIRSAT BİLEN AŞIRI UÇ GRUPLAR VAR"
Fakat burada tüm medyanın huzurunda bir şey daha duyurmak istiyorum. Bu tür havaları fırsat bilip bunları istismar etmek isteyen bazı aşırı uçlar var. Gruplar var. Bunlara da değer verilmemesini ülkemizin huzuru için birlik ve beraberlik için çok çok önemli olduğunu hatırlatmak istiyorum. Yaralı kardeşlerimize acil şifalar temenni ediyorum. Rabbim milletimizi inşallah böyle acılar tekrar yaşatmasın.
Soru ve cevaplar...
SORUMLULUK KİME AİT?
(El cezire muhabirinin sorusu üzerine) Bir gazeteci olrak dünyada kömür madenlerinin nasıl çalıştığını pek bilmiyorsunuz. Heralde Katar'da pek kömür madeni yok doğalgaz var ondan. Ben size şimdi bir kaç tane rakam vereceğim. Bakın bu ocakla ilgili Mart ayı sonunda yapılmış olan gerek sağlık ve güvenlik kontrolünde bu ocağın bu noktada işçi sağlığı ve iş güvenliği noktasında başarılı olduğu tespit edilmiştir. Bizim 1942'den 2010 sonuna kadar kazalardaki ölü sayılarına baktığımızda yaklaşık 900 civarındadır. Bunların içinde 1992 yılında Zonguldak'ta 263 işçinin öldüğü grizu faciası en büyük facia olarak kayıtlara geçti. Bunlar kömürde olanlar. İngiltere'de 1862 madende göçük 204 kişi ölmüş. 1866 grizu patlaması 361 kişi yine İngiltere. Belçika'da 1887, Fransa'ya geliyorum 1906 en ölümlü kaza ölen 1099... Japonya 1914'te 687 ölü... Mitsubishi kömür madeninde. Çin'de 1549 kişi ölmüş.. Yine çinde 1960'ta 684 kişi ölmüş... Japonya'da 1963'te 458 kişi ölmüş. Hindistan 1965 grizu patlaması... Bu ocakların bu noktada bu tür kazalar sürekli olan şeyler.
"BUNLAR OLAĞAN ŞEYLER"
Biz bu tür ocaklarda madenlerde olanları lütfen buralarda hiç bu tür olaylar olmaz diye yorumlamayalım. Bunlar olağan şeyler. Literatürde iş kazası denilen bir olay var. Bu sadece madenlerde olmuyor. Başka işlerde de oluyor. İş kazası. Burda da oluyor. Bunun yapısında fıtratında bunlar var. Hiç kaza olmayacak diye bir şey madenlerde yok. Tabi işin boyutunun bu kadar fazla olması bizi derinden yaralamıştır, üzmüştür. Yapılan kontrollerle de burası gerçekten gerek işçi sağlığı gerek güvenliği açısından da iyi noktada olan kömür ocaklarından birisi olarak değerlendirmesi yapılmış. Nisan Mayıs'ta da bu şekilde çalışmalarına devam etmiştir.
YER ALTINDA DAHA KAÇ KİŞİ VAR?
Değerli arkadaşlar şu anda yüzde yüz olarak söylemeyelim. Ama şu anda arkadaşlarımızın ve iş yerinin işletmenin verdiği rakamlardan hareketle tahmini olarak 120 civarında içerde şu anda halen işçinin olduğu söyleniyor. Bu üç aşağı beş yukarı olabilir. Ama işyerinin işverenin daha doğrusu verdiği rakam bu. Bu rakam biraz daha düşmüş olabilir. Çünkü bir yandan ex olanlar alınıyor. Yaralı kurtarılabilir beklentimiz var. Bunun için bakanlarımız ve ilgili birimler burada kalacak ve çalışmaları yürütecekler.
MAĞDURİYETLER GİDERİLECEK Mİ?
Çalışma ve Sosyal güvenlik bakanlığı noktasında bir prosedür var. Bu prosedür işleyecek. Aynı şekilde bunun yanında tabii ki işverenin kendisinin bu olay sebebiyle yapabileceği şeyler olabilir. Kendisine düşen vardır. Onu doğal olarak yapar. Ama bunun dışında yapabilecekleri vardır. Biz Türkiye cumhuriyeti devleti olarak yapabileceğimizi yaparız. Vatandaşımızın mağduriyetini istismara fırsat vermek istemeyiz. Biz kalkıp da şu kadar rakam gelecek gibi ebediyete uğurladığımız kardeşlerimizin hayatı üzerine bunları konuşmanın doğru olacağını düşnmüyorum. Bu şeyi atlatalım, definleri halledelim, bu arada tabi ilgili bakanlıklarımız ve başbakanlık olarak da bizler gerekli çalışmaları yapacağız. İşin adli idari boyutu da devam ediyor.
CHP'Lİ VEKİLİN SOMA ÖNERGESİ
O günkü meclis tutanağını inceleyiniz. Bir defa o günkü gündemde bu Soma ile ilgili CHP'li vekilin getirdiği öneri veya önerge sadece o günkü gündemi engellemeye yöneliktir. Soma'yla ilgili bir keilme bulamazsınız. Süratle tutanağı okudum. Başlıkta Soma geçiyor ama içerde herhangi bir şey yok. Buna cevabı arkadaşımız da verdiler. Bunu bir başka zamanda gündeme getirip konuşalım dediler. Olay şu anda bakın tam böyle bir anda, tam bir suistimal olarak kullanılma gayreti içerisindedir. Bunun istismarına da biz zaten fırsat vermeyiz. Bu olay Mart ayının sonunda olmuştur. Nisan Mayıs bir buçuk ay süre geçmiştir. Tutanak gerçekten şaşırtıcı. İçerde konuyla alakalı hiçbir şey yok üzücü olan da bu.
Erdoğan'ın açıklamasından satırbaşları;
Yakın tarihimizin en büyük facialarından birine şahit oluyoruz. Özel sektöre ait bir maden işletmesinde çıkan yangın nedeniyle ilk belirlemelere göre 238 işçimizi ahirete uğurladık. 80 işçimizi yaralı olarak kurtardık. 19'u taburcu edildi, fakat taburcu edilme süreci hızla devam ediyor. Ağır yaralı olarak herhangi bir yaralımız kalmadı. Milletimizin başı sağolsun.
"ACIMIZ ORTAKTIR"
Milletçe 77 milyon çok büyük bir acı yaşıyoruz. Tahammülü son derece meşakkatli bir süreçten geçiyoruz. Ekmek parası için alın teri döken emekçi kardeşlerimizi kaybetmenin yürek parçalayıcı hüznünü yaşıyoruz. Rabbim onları rahmetiyle kuşatsın. Kur'anı Kerim'de insanoğlu için emeğinden başkası yoktur buyuruyor Rabbimiz. Rabbim çoluk çocuğunun rızkı peşinde hayatını yitiren bu kardeşlerimizin mekanlarını cennet eylesin. Geride kalan acı sadece vefat eden kardeşlerimizin değil 77 milyonun ortak acısıdır. Hem ailelerinin hem milletimizin başı sağolsun.
MEDYA MENSUPLARINA TEŞEKKÜR
İlk tedavileri tamamlanan ya da devam eden yaralı kardeşlerimize acil şifalar temenni ediyorum. Kaza anından bu yana son derece sorumlu yayın gerçekleştiren kamuoyunun hızlı ama doğru bilgilendirilmesini sağlayan, zor şartlar altında gerçekleştiren medya mensuplarına kuruluşlarımıza teşekkür ediyorum. Sağduyulu ve serin kanlı yaklaşım sergileyen siyasetçilerimize şükranlarımı sunuyorum. Çok büyük bir gayretle kendi hayatlarını riske atarak arama kurtarma çalışmalarına katılan sağlık ve güvenlik hizmeti veren arkadaşlarımızı da tebrik ediyorum.
"TÜM İMKANLARI SEFERBER ETTİK"
Ülkenin her köşesinde madencilerimizin selameti için dua eden milletime de özellikle teşekkür ediyorum. Kaza haberini duyar duymaz kademe kademe tüm imkanları seferber ettik. Gerek ulusal gerek uluslararası programlarımızı iptal ettik. Enerji ve Tabi kaynaklar bakanımızı süratle buraya gelmek üzere yola çıkardık. Yanındaki milletvekili arkadaşlarım, Manisa ve Balıkesir vekili arkadaşlarımla beraber... Taner Yıldız beyin koordinatörlüğünde sağlık bakanlığı AFAD Kızılay Genelkurmay Emniyet ZOnguldak ve Türkiye taş kömür işletmeleri, arama kurtarma ekipleri sağlık ekipleri uzmanlar teknisyenler bölgeye intikal etti.
"SÜRATLE OTOPSİLERİ YAPMA GAYRETİNE GİRİŞTİK"
En hızlı ve modern şekilde madendeki kardeşlerimize ulaşmanın gayretinde olduk. Böyle büyük çaplı hadise karşısında devletin tüm imkanlarını devreye aldık. İşletmeden ocaklardan çıkan yaralılarımız ve ebediyete intikal eden kardeşlerimizle ilgili adli tıp çalışmaları da Kırkağaç'daki mümkün olan en güzel şartlara sahip yerde süratle otopsilerini gerçekleştirme gayretine girdik.
"İZMİR'E GÖNDERİP OTOPSİ YAPTIRMAK ZOR BİR OLAY"
Buradan İzmir'e gönderip otopsi yaptırmak çok zor bir olay. Bütün vatandaşlarımızı rahatsız edici bir olay oalcaktı. Sağolsun başsavcı kardeşlerimizle yaptığımız istişarelerde bu konuyu görüşerek gereken adımları attık. Arama kurtarma faaliyetleri, vefat edenlerin kimliklerinin belirlenmesi, yanlış anlaşılmasın, üzerlerinde kimlikleri yok. Yoksa vücutlarında en ufak bir darbe yara sözkonusu değil. Ama kimlik olmadığı için kim kimdir bilinmiyor. Onun için burada fotoğraflarla beraber ailelelere gösterilerek kendileri geliyor yerinde görerek teşhisi bu şekilde yapıp oradan kendi yakını alıp götürüyor.
"GEREKEN YAPILACAK"
Bununla ilgili ihtiyaçlar dahi her türlü ayrıntıyı düşündük. Gereken her şeyi yapacağız. Madden ve manen ne gerekiyorsa Türkiye olarak zaten çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı olarak işletme olarak da atılması gereken adımlar nelerse bunların hepsi de yapılacaktır. Adli ve idari olarak yapılması gereken çalışmalar da şu anda başlamıştır. Bunun da bilinmesini istiyorum.
"YASIMIZI TUTACAĞIZ"
Türkiye genelinde 3 günlük yas ilan edildi. Bugün itibariyle selalar veriliyor. İnşallah tüm kuran kurslarında hatmi şerifler okunuyor. Cuma günü hutbeler bu konuya yönelik bu kardeşlerimize yönelik olarak irad edilecek. Şundan herkes emin olsun. Bu kaza en ince ayrıntılarına kadar araştırılacak. Hiçbir ihmale göz yummayız. Kamuoyunun tatmin olacağı adımlar da atılacaktır. Herkes bu konuda müsterih olsun. İlk işimiz cenazelerin defnidir. Önce yaraları sarıp yasımızı tutacağız. Ardından bu büyük acıyı tüm boyutlarıyla konuşacağız. Gerekeni de yapacağız.
"TBMM İKİ GÜN SÜREYLE TATİL EDİLDİ"
Bir kez daha başımız sağolsun diyorum. TBMM de iki gün süreyle bu noktada tatil edilmiş vaziyette. Yaralı kardeşlerimizin yanında olacağız. Gençlik ve Spor bakanlığımızın bu haftaki bütün etkinlikleri şu anda kaldırılmıştır. Bu etkinlikler yapılmayacak. Aynı şekilde bizim Malatya'da yapmayı planladığımız etkinliğimizi de bu sebeple iptal etmiş bulunuyoruz. Soma halkının bölge halkının yanında olacağız. Sağlıklı bilgilendirme konusunda Enerji bakanımız başta olmak üzere sadece yetkililerin açıklamalarının dikkate alınmasını özellikle rica ediyorum. Söylentilere dedikodulara özellikle fırsatçılara bu hassas dönemde daha da dikkatli olunmasını rica ediyorum.
"BU TÜR HAVALARI FIRSAT BİLEN AŞIRI UÇ GRUPLAR VAR"
Fakat burada tüm medyanın huzurunda bir şey daha duyurmak istiyorum. Bu tür havaları fırsat bilip bunları istismar etmek isteyen bazı aşırı uçlar var. Gruplar var. Bunlara da değer verilmemesini ülkemizin huzuru için birlik ve beraberlik için çok çok önemli olduğunu hatırlatmak istiyorum. Yaralı kardeşlerimize acil şifalar temenni ediyorum. Rabbim milletimizi inşallah böyle acılar tekrar yaşatmasın.
Soru ve cevaplar...
SORUMLULUK KİME AİT?
(El cezire muhabirinin sorusu üzerine) Bir gazeteci olrak dünyada kömür madenlerinin nasıl çalıştığını pek bilmiyorsunuz. Heralde Katar'da pek kömür madeni yok doğalgaz var ondan. Ben size şimdi bir kaç tane rakam vereceğim. Bakın bu ocakla ilgili Mart ayı sonunda yapılmış olan gerek sağlık ve güvenlik kontrolünde bu ocağın bu noktada işçi sağlığı ve iş güvenliği noktasında başarılı olduğu tespit edilmiştir. Bizim 1942'den 2010 sonuna kadar kazalardaki ölü sayılarına baktığımızda yaklaşık 900 civarındadır. Bunların içinde 1992 yılında Zonguldak'ta 263 işçinin öldüğü grizu faciası en büyük facia olarak kayıtlara geçti. Bunlar kömürde olanlar. İngiltere'de 1862 madende göçük 204 kişi ölmüş. 1866 grizu patlaması 361 kişi yine İngiltere. Belçika'da 1887, Fransa'ya geliyorum 1906 en ölümlü kaza ölen 1099... Japonya 1914'te 687 ölü... Mitsubishi kömür madeninde. Çin'de 1549 kişi ölmüş.. Yine çinde 1960'ta 684 kişi ölmüş... Japonya'da 1963'te 458 kişi ölmüş. Hindistan 1965 grizu patlaması... Bu ocakların bu noktada bu tür kazalar sürekli olan şeyler.
"BUNLAR OLAĞAN ŞEYLER"
Biz bu tür ocaklarda madenlerde olanları lütfen buralarda hiç bu tür olaylar olmaz diye yorumlamayalım. Bunlar olağan şeyler. Literatürde iş kazası denilen bir olay var. Bu sadece madenlerde olmuyor. Başka işlerde de oluyor. İş kazası. Burda da oluyor. Bunun yapısında fıtratında bunlar var. Hiç kaza olmayacak diye bir şey madenlerde yok. Tabi işin boyutunun bu kadar fazla olması bizi derinden yaralamıştır, üzmüştür. Yapılan kontrollerle de burası gerçekten gerek işçi sağlığı gerek güvenliği açısından da iyi noktada olan kömür ocaklarından birisi olarak değerlendirmesi yapılmış. Nisan Mayıs'ta da bu şekilde çalışmalarına devam etmiştir.
YER ALTINDA DAHA KAÇ KİŞİ VAR?
Değerli arkadaşlar şu anda yüzde yüz olarak söylemeyelim. Ama şu anda arkadaşlarımızın ve iş yerinin işletmenin verdiği rakamlardan hareketle tahmini olarak 120 civarında içerde şu anda halen işçinin olduğu söyleniyor. Bu üç aşağı beş yukarı olabilir. Ama işyerinin işverenin daha doğrusu verdiği rakam bu. Bu rakam biraz daha düşmüş olabilir. Çünkü bir yandan ex olanlar alınıyor. Yaralı kurtarılabilir beklentimiz var. Bunun için bakanlarımız ve ilgili birimler burada kalacak ve çalışmaları yürütecekler.
MAĞDURİYETLER GİDERİLECEK Mİ?
Çalışma ve Sosyal güvenlik bakanlığı noktasında bir prosedür var. Bu prosedür işleyecek. Aynı şekilde bunun yanında tabii ki işverenin kendisinin bu olay sebebiyle yapabileceği şeyler olabilir. Kendisine düşen vardır. Onu doğal olarak yapar. Ama bunun dışında yapabilecekleri vardır. Biz Türkiye cumhuriyeti devleti olarak yapabileceğimizi yaparız. Vatandaşımızın mağduriyetini istismara fırsat vermek istemeyiz. Biz kalkıp da şu kadar rakam gelecek gibi ebediyete uğurladığımız kardeşlerimizin hayatı üzerine bunları konuşmanın doğru olacağını düşnmüyorum. Bu şeyi atlatalım, definleri halledelim, bu arada tabi ilgili bakanlıklarımız ve başbakanlık olarak da bizler gerekli çalışmaları yapacağız. İşin adli idari boyutu da devam ediyor.
CHP'Lİ VEKİLİN SOMA ÖNERGESİ
O günkü meclis tutanağını inceleyiniz. Bir defa o günkü gündemde bu Soma ile ilgili CHP'li vekilin getirdiği öneri veya önerge sadece o günkü gündemi engellemeye yöneliktir. Soma'yla ilgili bir keilme bulamazsınız. Süratle tutanağı okudum. Başlıkta Soma geçiyor ama içerde herhangi bir şey yok. Buna cevabı arkadaşımız da verdiler. Bunu bir başka zamanda gündeme getirip konuşalım dediler. Olay şu anda bakın tam böyle bir anda, tam bir suistimal olarak kullanılma gayreti içerisindedir. Bunun istismarına da biz zaten fırsat vermeyiz. Bu olay Mart ayının sonunda olmuştur. Nisan Mayıs bir buçuk ay süre geçmiştir. Tutanak gerçekten şaşırtıcı. İçerde konuyla alakalı hiçbir şey yok üzücü olan da bu.