10 Eylül’de Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN) tarafından İsviçre-Fransa sınırındaki dev laboratuvarda yapılacak olan "Büyük Patlama" deneyi, bilim çevrelerinde merakla bekleniyor.
PROF. DR. CENGİZ YALÇIN "TANRININ ZERRELERİ"Nİ YAZMIŞTI
Deneyin "Big Bang" teorisi ile ilgili sırları aydınlatacağı belirtilirken, bir grup Alman bilim adamı, deneyi engellemek için Avrupa İnsan Hakları Mehkemesi’ne başvurdu, ama AİHM başvuruyu reddetti. CERN ekibinde yer alan ODTÜ Fizik Bölümü öğretim üyesi Prof. Mehmet Zeyrek de endişelerin yersiz olduğunu söyledi.
ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü öğretim üyesi Prof. Mehmet Zeyrek, CERN’de görev yapan Türk bilim adamları arasında yer alıyor. Prof. Zeyrek, büyük deneyle ilgili olarak öne sürülen iddiaların gerçeği yansıtmadığını söyledi. Prof. Zeyrek, sorularımızı cevaplandırdı.
10 Eylül’de gerçekten Big Bang yaşanacak mı?
- LHC’nin (Büyük Hadron Çarpıştırıcısı-Large Hadron Collider) Big Bang (Büyük Patlama) şartlarını yaratabilecek olması konusu şudur: Hiçbir şekilde laboratuvar ortamında "Büyük Patlama"nın olduğu enerji yoğunluğu şartları yaratılamaz. Hatırlanması gereken başka bir konu da, Big Bang modeline göre evren, büyük patlamadan sonra soğuyarak genişlemiştir. Şu anda büyük patlamadan sonraki 15. milyar yıllarda olduğumuzu biliyoruz.
Patlamanın sonuçları ne olacak?
- LHC başladıktan ve veriler alınıp onların analizleri yapıldığında, parçacık fiziğindeki mevcut teoriler sorgulanacak, yeni teoriler ortaya çıkacak. Amaç bazı yeni parçacıkların bulunması ve onların özelliklerinin anlaşılması. LHC projesinin tek amacı, temel bilim araştırmalarıdır ve maddenin yapısının bu büyük teknolojik proje ile daha iyi anlaşılmasıdır.
Patlamadan endişe duyanların yaklaşımını nasıl değerlendiriyorsunuz?
- CERN’de bu konularda çalışması için kurulmuş bir komisyon var. Bu komisyonun resmi açıklamalarına göre bu endişelerin hepsi yersizdir. Ben de CERN’de çalışan bir fizikçi olarak bu görüşlere katılıyorum. Bazı endişelere konu olan mini kara delik oluşumu, zamanda yolculuk gibi fikirler teorik olarak çok ilginç olsalar da günlük hayatımızın skalasında hiçbir şekilde gözle görülüp elle tutulamayacak unsurlardır.
Kara delik Dünya’yı yutacak mı
Almanya’daki Eberhard Karls Üniversitesi Kimya Bölümü öğretim üyesi Prof. Otto Rössler öncülüğündeki bir grup bilim insanı, "deney sırasında açığa çıkacak muazzam enerjinin dünyayı yutabilecek kara deliklerin açılmasına yol açabileceği" endişesiyle CERN deneyinin engellenmesi için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurdu. Prof. Rösler ve ekibinin yaptığı başvuru, AİHM tarafından reddedildi.
Viyana Üniversitesi’nden Markus Goritschnig ve arkadaşları da "deney sonucu dünyayı yutabilecek mini kara delikler ortaya çıkabileceğini" savunuyor. Goritschnigs’e göre, deneyden sonra ortaya çıkacak kara delikler, dünyanın dört yıl içinde yok edebilecek niteliklere sahip olacak.
İki Rus matematikçi ise deneyin "zamanda yolculuk" teorisinin gerçekleşmesine yol açabileceğini düşünüyor. Moskova Steklov Matematik Enstitüsü’nden Irinia Arefava ve Igor Volovich’e göre, deney esnasında ortaya çıkacak yüksek enerji, zamanda bir "kırılma" yaratacak ve burada açılacak bir zaman koridorundan geçmişe yolculuk yapılabilecek.
CERN’deki ekibin sözcüsü olan Dr. James Gillies ise benzer iddialarla ilgili güvenlik raporunu kamuoyuna açıkladıklarını söyledi.
