elma şekeri
Daimi Üye
a) İyot yetmezliği
b) Selenyum yetmezliği
c) Genetik eğilim veya ailede guatr olması
d) Tiroit bezinin iltihabi hastalıkları (Hashimoto veya tiroiditler)
e) Psikiyatrik hastaların kullandığı lityum ilacı
f) Fazla soya yağı veya soya fasulyesi yemek (iyot yetmezliği ile beraber) . g) Tiroit hormon oluşumundaki genetik bozukluklar
h) Sigara içmek
i) Demir yetmezliğine bağlı kansızlığı olanlar
j) Gebelik (iyot yetmezliği olan bölgelerde)
k) Beyinde bulunan hipofiz bezinden aşırı TSH hormonu salgılanması
İç Guatr, Dış Guatr Nedir?
İç guatr ve dış guatr tanımı halk arasında kullanılan tanımlamalar olup tıbbi bir anlamı yoktur. Guatrın göğüs boşluğu içine girmesi belki iç guatr olarak adlandırı*labilir.
Bir Bölgede İyot yetmezliği Arttıkça Guatr Sıklığı Artar:
İdrarda atılan iyot miktarı o kişinin iyot durumunu gösterir. İdrarda iyot mikta*rı ölçülerek iyot yetmezliğinin şiddeti anlaşılabilir. İyot yetmezliği artıkça guatr sık*lığı da artmaktadır, iyot miktarına göre guatr oluşma riski şu şekilde saptanmıştır: İdrar iyodu hafif derecede yetmezlik gösteriyorsa yani 50-99 mg/dl arasında ise bunların %5-20'sinde, orta dereceli iyot yetmezliği varsa (idrar iyodu 20-49 mg/dl arasında ise) bunların % 20-30'unda ve şiddetli iyot yetmezliği varsa (idrar iyodu < 20mg/dl olması) bu kişilerin % 30'undan fazlasında guatr gelişir.
Guatrlı Kişide Ne Gibi Şikayetler Olur:
Guatrlı hastaların çoğunda herhangi bir şikayet yoktur. Guatr çok büyük olursa nefes borusu ve yemek borusuna baskı yaparak öksürük ve nefes darlığı gibi şika*yetler yapabilir. İyot yetmezliği aşırı ise tiroit bezi yetmezliği yani tiroit hormon sal*gılanmasında azlık (hipotiroidi) ve ona bağlı şikayetler olabilir. Hipotiroidi daha sonraki bölümlerde ayrı bir başlık halinde anlatılmıştır. Erken devrede ve çocukluk*ta yumuşak ve düz bir guatr vardır. Erişkinlerde ise her zaman guatr içinde nodül-ler ve kist oluşur. Tiroit hormon tetkikleri genellikle normal sınırlar içindedir. Baş*langıçta guatr içinde nodül yokken yaşın ilerlemesiyle nodüller ve kist gelişebilir. Volüm arttıkça yani guatr büyüdükçe TSH hormonunda azalma oluşur. Bu hastalar*da anti-TPO antikoru kanda yüksekse o zaman guatrın Hashimoto hastalığı nede*niyle geliştiğini düşünürüz. Hashimoto hastalığı ile bilgileri daha detaylı olarak iler*deki bölümlerde bulabilirsiniz.
Guatrlı Bir Kişide Hangi Tetkikler Yapılır?
Guatrı olan bir kişide serbest T3, serbest T4, TSH, anti-TPO antikor ve tiroit ultrasonu tetkikleri yapılır. İdrar iyoduna bakılarak iyot yetmezliği olup olmadığı an*laşılır. Ayrıca kanda selenyum düzeyi ölçülerek de eksiklik olup olmadığı anlaşılır. İyot yetmezliği olan bölgedeki guatrlı kişilerde radyoaktif iyot uptake testinde yük*seklik, total ve serbest T4 hormonlarının normal sınırlarda veya bazen düşük, oldu*ğu görülürken, T3 hormon düzeyleri normal veya yüksek olabilir. TSH hormon dü*zeyleri ise normal veya yüksek olabilir. Anti-TPO ve anti-TG antikorları iyot yet*mezliğine bağlı guatrda negatif iken (normal düzeyde), Hashimoto tiroiditine bağlı guatr varsa antikorlar yüksek olarak bulunur. Şiddetli iyot yetmezliğinde ise hipotiroidizm denilen tiroit yetmezliği gelişir ki, bu durumda TSH hormonu yüksek, T3 ve T4 hormonları normal düzeyin altına düşmüştür.
b) Selenyum yetmezliği
c) Genetik eğilim veya ailede guatr olması
d) Tiroit bezinin iltihabi hastalıkları (Hashimoto veya tiroiditler)
e) Psikiyatrik hastaların kullandığı lityum ilacı
f) Fazla soya yağı veya soya fasulyesi yemek (iyot yetmezliği ile beraber) . g) Tiroit hormon oluşumundaki genetik bozukluklar
h) Sigara içmek
i) Demir yetmezliğine bağlı kansızlığı olanlar
j) Gebelik (iyot yetmezliği olan bölgelerde)
k) Beyinde bulunan hipofiz bezinden aşırı TSH hormonu salgılanması
İç Guatr, Dış Guatr Nedir?
İç guatr ve dış guatr tanımı halk arasında kullanılan tanımlamalar olup tıbbi bir anlamı yoktur. Guatrın göğüs boşluğu içine girmesi belki iç guatr olarak adlandırı*labilir.
Bir Bölgede İyot yetmezliği Arttıkça Guatr Sıklığı Artar:
İdrarda atılan iyot miktarı o kişinin iyot durumunu gösterir. İdrarda iyot mikta*rı ölçülerek iyot yetmezliğinin şiddeti anlaşılabilir. İyot yetmezliği artıkça guatr sık*lığı da artmaktadır, iyot miktarına göre guatr oluşma riski şu şekilde saptanmıştır: İdrar iyodu hafif derecede yetmezlik gösteriyorsa yani 50-99 mg/dl arasında ise bunların %5-20'sinde, orta dereceli iyot yetmezliği varsa (idrar iyodu 20-49 mg/dl arasında ise) bunların % 20-30'unda ve şiddetli iyot yetmezliği varsa (idrar iyodu < 20mg/dl olması) bu kişilerin % 30'undan fazlasında guatr gelişir.
Guatrlı Kişide Ne Gibi Şikayetler Olur:
Guatrlı hastaların çoğunda herhangi bir şikayet yoktur. Guatr çok büyük olursa nefes borusu ve yemek borusuna baskı yaparak öksürük ve nefes darlığı gibi şika*yetler yapabilir. İyot yetmezliği aşırı ise tiroit bezi yetmezliği yani tiroit hormon sal*gılanmasında azlık (hipotiroidi) ve ona bağlı şikayetler olabilir. Hipotiroidi daha sonraki bölümlerde ayrı bir başlık halinde anlatılmıştır. Erken devrede ve çocukluk*ta yumuşak ve düz bir guatr vardır. Erişkinlerde ise her zaman guatr içinde nodül-ler ve kist oluşur. Tiroit hormon tetkikleri genellikle normal sınırlar içindedir. Baş*langıçta guatr içinde nodül yokken yaşın ilerlemesiyle nodüller ve kist gelişebilir. Volüm arttıkça yani guatr büyüdükçe TSH hormonunda azalma oluşur. Bu hastalar*da anti-TPO antikoru kanda yüksekse o zaman guatrın Hashimoto hastalığı nede*niyle geliştiğini düşünürüz. Hashimoto hastalığı ile bilgileri daha detaylı olarak iler*deki bölümlerde bulabilirsiniz.
Guatrlı Bir Kişide Hangi Tetkikler Yapılır?
Guatrı olan bir kişide serbest T3, serbest T4, TSH, anti-TPO antikor ve tiroit ultrasonu tetkikleri yapılır. İdrar iyoduna bakılarak iyot yetmezliği olup olmadığı an*laşılır. Ayrıca kanda selenyum düzeyi ölçülerek de eksiklik olup olmadığı anlaşılır. İyot yetmezliği olan bölgedeki guatrlı kişilerde radyoaktif iyot uptake testinde yük*seklik, total ve serbest T4 hormonlarının normal sınırlarda veya bazen düşük, oldu*ğu görülürken, T3 hormon düzeyleri normal veya yüksek olabilir. TSH hormon dü*zeyleri ise normal veya yüksek olabilir. Anti-TPO ve anti-TG antikorları iyot yet*mezliğine bağlı guatrda negatif iken (normal düzeyde), Hashimoto tiroiditine bağlı guatr varsa antikorlar yüksek olarak bulunur. Şiddetli iyot yetmezliğinde ise hipotiroidizm denilen tiroit yetmezliği gelişir ki, bu durumda TSH hormonu yüksek, T3 ve T4 hormonları normal düzeyin altına düşmüştür.
