Düşen hava sıcaklıkları vücudunuzun kışa adapte olmasını sağlarken, belki de siz fark etmeden ruh halinizi de etkiliyor. Bazı baş ağrısı ve ağrı türlerinin ve bazı dolaşım sorunlarının zaman zaman hava koşullarıyla ilgili olduğuna aslında kuşku yok. Vücudumuzun atmosferik olaylara tepki gösterdiği biliniyor. Yağmur yahut güneş, sıcak yahut soğuk, organizma sürekli olarak sıcaklık, nem ve hava basıncı değişimlerine göre kendini ayarlamak zorunda. Tabii ki bu bilincimizin dışında cereyan eden bir ayarlama durumudur ve biz bunu hissetmeyiz.
Ani hava değişikliği vücutta nelere yol açar?
Hava değişimlerinin etkisi kişiye göre değişebilir:
* Depresyon
* Belirgin endişe hali, aşırı duygusal hassaslık ve sinirlilik
* Olağan aktivitelere karşı ilgi azalması
* Yorgunluk
* Kas, baş ve eklem ağrıları dahil soğuk algınlığına benzer belirtiler
* Uyku düzeninde değişme (uykuya dalma ve uyuma problemleri veya çok uyuma)
* İştah değişimleri (aşırı yeme, iştahsızlık veya belirli gıdalara aşırı istek duyma),
Kadınlar daha hassas
Bazı kişiler ve özellikle kadınlar, hava durumundaki değişimlere karşı başkalarından daha duyarlıdır. Kadınlarda yapılan bazı araştırmalarda birçoğunun genel olarak yazın kendilerini daha iyi hissettikleri, kışın daha kötü hissettikleri tespit edilmiş.
Işığın duygu durumu ve depresyon üzerindeki etkisine ek olarak yaz aylarında kadınların dışarıda daha çok vakit geçirmeleri ve fiziksel egzersiz yapmaları da bu durumu kısmen açıklayabilir. Mevsimle ilişkili duygu durumu değişimleri, hormonlar ve biyoritm arasındaki bağlantılar araştırıcıların ilgisini çekiyor. Aradaki bağlantının biyolojik bir anlamı olabilir, çünkü dişilik hormonları olan ös****** ve progesteron dalgalanmalarının sirkadyan (günlük) biyoritmleri etkilediği biliniyor. Bu, kişinin ös******e veya progesterona karşı ne kadar duyarlı olduğuyla da ilgili bir konu.
Yakınmalar artabilir
Hava şartlarındaki değişim ne kadar ani ve hızlı ise duyarlı kişilerin yakınmaları da o kadar artar. Organizma hava kütlesindeki ani değişimlere yeterince hızlı ayak uyduramayabilir. Söz gelimi tansiyonu düşük olan kişilerde kan dolaşımı aksayabilir.
Astımlı ya da eklem hastalıkları olan kişiler havadan en çok yakınan hastalar arasındadır. Soğuk havalarda solunum güçlüğü veya eklem ağrıları gibi semptomlar şiddetlenebilir. Alçak basınç vücut üzerinde genellikle olumsuz etki yaparken kararlı bir yüksek basınçta şikâyetler ortadan kalkabilir. Ancak yüksek basınca rağmen hava çok sıcak ya da çok soğuksa vücut yine yüklenebilir. Bu bakımdan, vücut üzerinde en olumlu etki yapan havalar ilkbahar ve sonbahar aylarındaki yüksek basınçtır.
Her gün yarım saat yürüyüş
Havadaki değişimlere duyarlı olanlara vücutlarını bu olaya karşı daha dayanıklı kılmak için, fırtınalı ve yağışlı havalar dışında, her gün temiz havada yarım saat yürüyüş yapmaları öneriliyor. Böylece organizma sıcaklık ve basınç değişimlerine uyum sağlamayı ve denge kurmayı tekrar öğreniyor.
Egzersiz ve aktif yaşam, hormon döngüsüyle bağlantılı olan depresif semptomların giderilmesine yardımcı olabilir.
Duş almak ve masajla dolaşımı uyarmak da hava değişimlerine karşı duyarlı olanlara yardımcı olabilir. Yoga ve meditasyon, sağlıklı bir diyet ve düzenli uyku, stresi azaltan ve vücudun hava değişimlerine karşı direncini artıran önlemler.
Küresel ısınmanın kaçınılmaz sonuçları olacak
Dünyanın yaşadığı küresel iklim değişimlerinin insan sağlığı üzerindeki etkileri bugün üzerinde önemle durulan bir konu. Gelecekte yağmurların mı artacağı yoksa daha kuru ve hızla değişen hava şartlarıyla mı karşı karşıya kalacağımızı bugünden kestirmek oldukça güç. Ne var ki uzmanlara göre yaz aylarında bundan böyle sıcaklıkların daha yüksek seyretmesi ve sıcak mevsimlerin uzun sürmesi muhtemel değişiklikler arasında.
Bu da adaptasyonu iyi olmayan kişileri, özellikle yaşlıları, kalp ve damar hastalıkları olanları etkileyebilir. İklim değişikliğine bağlı olarak ortalama sıcaklıkların yükselmesiyle birlikte, bazı tropikal hastalıkları taşıyan sinek türleri gibi canlıların yol açtığı hastalıklarla da iklimi ısınmış bölgelerde karşılaşmak da olası. Artan hava sıcaklıkları nedeniyle alerjik kişiler de gelecekte yıl boyunca daha uzun süre polene maruz kalacaklar, zira polenlerin havada bulunma zamanı uzayacak. Sıcak ülkelerde yetişen bazı bitki türlerinin ısınan iklim sayesinde yeni ülkelere yayılması da alerji şikayetlerini etkileyebilecek.
Dr. Hasan İnsel
Ani hava değişikliği vücutta nelere yol açar?
Hava değişimlerinin etkisi kişiye göre değişebilir:
* Depresyon
* Belirgin endişe hali, aşırı duygusal hassaslık ve sinirlilik
* Olağan aktivitelere karşı ilgi azalması
* Yorgunluk
* Kas, baş ve eklem ağrıları dahil soğuk algınlığına benzer belirtiler
* Uyku düzeninde değişme (uykuya dalma ve uyuma problemleri veya çok uyuma)
* İştah değişimleri (aşırı yeme, iştahsızlık veya belirli gıdalara aşırı istek duyma),
Kadınlar daha hassas
Bazı kişiler ve özellikle kadınlar, hava durumundaki değişimlere karşı başkalarından daha duyarlıdır. Kadınlarda yapılan bazı araştırmalarda birçoğunun genel olarak yazın kendilerini daha iyi hissettikleri, kışın daha kötü hissettikleri tespit edilmiş.
Işığın duygu durumu ve depresyon üzerindeki etkisine ek olarak yaz aylarında kadınların dışarıda daha çok vakit geçirmeleri ve fiziksel egzersiz yapmaları da bu durumu kısmen açıklayabilir. Mevsimle ilişkili duygu durumu değişimleri, hormonlar ve biyoritm arasındaki bağlantılar araştırıcıların ilgisini çekiyor. Aradaki bağlantının biyolojik bir anlamı olabilir, çünkü dişilik hormonları olan ös****** ve progesteron dalgalanmalarının sirkadyan (günlük) biyoritmleri etkilediği biliniyor. Bu, kişinin ös******e veya progesterona karşı ne kadar duyarlı olduğuyla da ilgili bir konu.
Yakınmalar artabilir
Hava şartlarındaki değişim ne kadar ani ve hızlı ise duyarlı kişilerin yakınmaları da o kadar artar. Organizma hava kütlesindeki ani değişimlere yeterince hızlı ayak uyduramayabilir. Söz gelimi tansiyonu düşük olan kişilerde kan dolaşımı aksayabilir.
Astımlı ya da eklem hastalıkları olan kişiler havadan en çok yakınan hastalar arasındadır. Soğuk havalarda solunum güçlüğü veya eklem ağrıları gibi semptomlar şiddetlenebilir. Alçak basınç vücut üzerinde genellikle olumsuz etki yaparken kararlı bir yüksek basınçta şikâyetler ortadan kalkabilir. Ancak yüksek basınca rağmen hava çok sıcak ya da çok soğuksa vücut yine yüklenebilir. Bu bakımdan, vücut üzerinde en olumlu etki yapan havalar ilkbahar ve sonbahar aylarındaki yüksek basınçtır.
Her gün yarım saat yürüyüş
Havadaki değişimlere duyarlı olanlara vücutlarını bu olaya karşı daha dayanıklı kılmak için, fırtınalı ve yağışlı havalar dışında, her gün temiz havada yarım saat yürüyüş yapmaları öneriliyor. Böylece organizma sıcaklık ve basınç değişimlerine uyum sağlamayı ve denge kurmayı tekrar öğreniyor.
Egzersiz ve aktif yaşam, hormon döngüsüyle bağlantılı olan depresif semptomların giderilmesine yardımcı olabilir.
Duş almak ve masajla dolaşımı uyarmak da hava değişimlerine karşı duyarlı olanlara yardımcı olabilir. Yoga ve meditasyon, sağlıklı bir diyet ve düzenli uyku, stresi azaltan ve vücudun hava değişimlerine karşı direncini artıran önlemler.
Küresel ısınmanın kaçınılmaz sonuçları olacak
Dünyanın yaşadığı küresel iklim değişimlerinin insan sağlığı üzerindeki etkileri bugün üzerinde önemle durulan bir konu. Gelecekte yağmurların mı artacağı yoksa daha kuru ve hızla değişen hava şartlarıyla mı karşı karşıya kalacağımızı bugünden kestirmek oldukça güç. Ne var ki uzmanlara göre yaz aylarında bundan böyle sıcaklıkların daha yüksek seyretmesi ve sıcak mevsimlerin uzun sürmesi muhtemel değişiklikler arasında.
Bu da adaptasyonu iyi olmayan kişileri, özellikle yaşlıları, kalp ve damar hastalıkları olanları etkileyebilir. İklim değişikliğine bağlı olarak ortalama sıcaklıkların yükselmesiyle birlikte, bazı tropikal hastalıkları taşıyan sinek türleri gibi canlıların yol açtığı hastalıklarla da iklimi ısınmış bölgelerde karşılaşmak da olası. Artan hava sıcaklıkları nedeniyle alerjik kişiler de gelecekte yıl boyunca daha uzun süre polene maruz kalacaklar, zira polenlerin havada bulunma zamanı uzayacak. Sıcak ülkelerde yetişen bazı bitki türlerinin ısınan iklim sayesinde yeni ülkelere yayılması da alerji şikayetlerini etkileyebilecek.
Dr. Hasan İnsel
