Geçenlerde küçük çaplı bir şirkete seminer verdim. Katılanların birbirlerini tanımaları için başta bir uygulama yaptım; her birini "A" ve "B" olarak eşleştirdikten sonra şu soruyu sordum: Bugün olduğunuz kişi olmanızda, ailenizin dışında, sizi en çok etkileyen kişi kim oldu? Lütfen kısaca anlatın? Bu sorunun yanıtını sırasıyla birbirlerine anlatacaklar, daha sonra da büyük grupla paylaşacaklardı. Katılımcıların çoğunluğu 25-35 yaşları arasında üniversite mezunu; kadın erkek sayısı birbirine yakındı.
Öyle anlaşılıyor ki, katılımcıların çoğunu öğretmenleri etkilemiş. İlkokul öğretmenleri daha ağır basıyor, ama lise ve üniversitedeki öğretmenlerinden etkilenmiş olanların sayısı az değildi. Ailemin dışında beni etkileyen olmadı, diyen üç kişi vardı. Bir katılımcıyı komşusu, bir diğerini arkadaşının anababası etkilemiş. Birkaç kişi de iş hayatında ilk yöneticilerinden ya da iş arkadaşlarından etkilenmişler.
Etkilemelerin türü çoğunlukla olumlu yönde; kişinin kendine güven oluşturmasında yardımcı olmak, meslek seçiminde hedef göstermek, belirli bir alanda karşılaşılan zorluğu yenmesinde cesaret vermek şeklinde olmuş. Sayıları az da olsa bazıları kendilerine kötülük yapan insanları dile getirdiler ve onların kötü örnek oluşturmalarından hareketle, onlar gibi olmama, kararı aldıklarını söylediler.
Şimdi bu yazıyı okuyan kişiye, yani size sesleniyorum, hiç bu konuda düşündünüz mü? Çocukluğunuzdan bu güne, bugün olduğunuz kişi olmanızda, ailenizin dışında, sizi en çok etkileyen kişi kim oldu? Nasıl etkiledi?
Lütfen 3-5 dakika da olsa bu konuda düşünün.
Çoğu kez kimlerden nasıl etkilendiğimiz üzerinde pek düşünmeyiz; ama bir anlık bir etki ömür boyu yaşamamıza yön verebilir. Aynı şekilde kimleri nasıl etkilediğimiz üzerinde de pek düşünmeyiz.
Seminer verdiğim şirketin kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı olan kişi kırk yaşlarında girişimci, kendinin ve şirketinde çalışanların gelişimine önem veren biri. Katılımcıların tümü paylaşımı bitirdikten sonra, şimdi aklına gelmiş olan bir şeyi paylaşmak istediğini söyledi: "Yıllar önce üniversite sınavını kazanmıştım, ama içinde bulunduğum bazı koşullar nedeniyle üniversiteye gitmeyi ertelemeye karar vermiştim. Kızıltoprak'tan karşıya geçmek için otostop yapıyordum. Biri beni arabasına aldı. Kim olduğumu merak ediyordu, birkaç sorudan sonra üniversiteyle ilgili durumumu öğrendi ve şöyle dedi: "Kim olduğumu bilmiyorsun, yıllar sonra beni hiç hatırlamayacaksın, ama senden yaşlıyım, beni bir ağabey gibi gör ve dediğime önem ver: hayatta önemli olan hiçbir konuyu askıya alma, bugün yapabileceğini hiçbir zaman yarına bırakma."
Gözleri doldu ve daha fazla konuşamadı. Bir süre sustuktan sonra şöyle dedi; "Bu kişinin sözünü dinledim ve okula gittim. Şu ana kadar bu insanın hayatımı ne kadar derinden etkilediğini fark etmemişim. Adını bilmediğim o kişiye şimdi şükran duygusu içindeyim."
Evet, yukarıda sorduğum soru üzerinde birkaç dakika düşünün.
Topluma dışarıdan baktığınız zaman bir grup insan görürsünüz. Bir mahalle birbirine değer verenlerden de oluşabilir, birbirini umursamayanlardan da. Gözle görülmeyen bir ilişkiler dokusu vardır ki, o mahalleyi insanca yaşanacak bir yer yapar.
Farkına vardığınız şeyi paylaşmak ister misiniz? Benim bir önerim olacak: sizin yaş******* derinden etkileyen bir kişiye mektup yazın ve kısaca sizi nasıl etkilediklerini anlatın. İçinizden teşekkür etmek geliyorsa, o kişi sağken bu fırsatsı değerlendirin.
Düşünmenizi istediğim ikinci konu şu: İçinde bulunduğunuz konumda kimleri etkileme durumundasınız? Farkına varmak sorumluluk için ilk adım işte bu.
Doğan Cüceloğlu (22.08.2010)
Öyle anlaşılıyor ki, katılımcıların çoğunu öğretmenleri etkilemiş. İlkokul öğretmenleri daha ağır basıyor, ama lise ve üniversitedeki öğretmenlerinden etkilenmiş olanların sayısı az değildi. Ailemin dışında beni etkileyen olmadı, diyen üç kişi vardı. Bir katılımcıyı komşusu, bir diğerini arkadaşının anababası etkilemiş. Birkaç kişi de iş hayatında ilk yöneticilerinden ya da iş arkadaşlarından etkilenmişler.
Etkilemelerin türü çoğunlukla olumlu yönde; kişinin kendine güven oluşturmasında yardımcı olmak, meslek seçiminde hedef göstermek, belirli bir alanda karşılaşılan zorluğu yenmesinde cesaret vermek şeklinde olmuş. Sayıları az da olsa bazıları kendilerine kötülük yapan insanları dile getirdiler ve onların kötü örnek oluşturmalarından hareketle, onlar gibi olmama, kararı aldıklarını söylediler.
Şimdi bu yazıyı okuyan kişiye, yani size sesleniyorum, hiç bu konuda düşündünüz mü? Çocukluğunuzdan bu güne, bugün olduğunuz kişi olmanızda, ailenizin dışında, sizi en çok etkileyen kişi kim oldu? Nasıl etkiledi?
Lütfen 3-5 dakika da olsa bu konuda düşünün.
Çoğu kez kimlerden nasıl etkilendiğimiz üzerinde pek düşünmeyiz; ama bir anlık bir etki ömür boyu yaşamamıza yön verebilir. Aynı şekilde kimleri nasıl etkilediğimiz üzerinde de pek düşünmeyiz.
Seminer verdiğim şirketin kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı olan kişi kırk yaşlarında girişimci, kendinin ve şirketinde çalışanların gelişimine önem veren biri. Katılımcıların tümü paylaşımı bitirdikten sonra, şimdi aklına gelmiş olan bir şeyi paylaşmak istediğini söyledi: "Yıllar önce üniversite sınavını kazanmıştım, ama içinde bulunduğum bazı koşullar nedeniyle üniversiteye gitmeyi ertelemeye karar vermiştim. Kızıltoprak'tan karşıya geçmek için otostop yapıyordum. Biri beni arabasına aldı. Kim olduğumu merak ediyordu, birkaç sorudan sonra üniversiteyle ilgili durumumu öğrendi ve şöyle dedi: "Kim olduğumu bilmiyorsun, yıllar sonra beni hiç hatırlamayacaksın, ama senden yaşlıyım, beni bir ağabey gibi gör ve dediğime önem ver: hayatta önemli olan hiçbir konuyu askıya alma, bugün yapabileceğini hiçbir zaman yarına bırakma."
Gözleri doldu ve daha fazla konuşamadı. Bir süre sustuktan sonra şöyle dedi; "Bu kişinin sözünü dinledim ve okula gittim. Şu ana kadar bu insanın hayatımı ne kadar derinden etkilediğini fark etmemişim. Adını bilmediğim o kişiye şimdi şükran duygusu içindeyim."
Evet, yukarıda sorduğum soru üzerinde birkaç dakika düşünün.
Topluma dışarıdan baktığınız zaman bir grup insan görürsünüz. Bir mahalle birbirine değer verenlerden de oluşabilir, birbirini umursamayanlardan da. Gözle görülmeyen bir ilişkiler dokusu vardır ki, o mahalleyi insanca yaşanacak bir yer yapar.
Farkına vardığınız şeyi paylaşmak ister misiniz? Benim bir önerim olacak: sizin yaş******* derinden etkileyen bir kişiye mektup yazın ve kısaca sizi nasıl etkilediklerini anlatın. İçinizden teşekkür etmek geliyorsa, o kişi sağken bu fırsatsı değerlendirin.
Düşünmenizi istediğim ikinci konu şu: İçinde bulunduğunuz konumda kimleri etkileme durumundasınız? Farkına varmak sorumluluk için ilk adım işte bu.
Doğan Cüceloğlu (22.08.2010)
