Helal Kazanç Ve İş Ahlakı
Helal rızık kazanmak, kazandığını helal yollarda harcamak ve ahiret yatırımı yapmak namaz gibi önemli bir farzdır.
Helal lokmayı talep etmek her Müslüman'a farzdır. Kişiye malını nerden ve nasıl kazandığını soracaklar.
-Helal lokma kalbi olgunlaştırır.
-Haram lokma kalpte siyah bir leke yapar ve kalp gözü görmemeye başlar.
Batılı hak hakkı batıl görmeye başlar.
Efendimiz sav bir hadisi şerifinde şöyle buyurur:
-“Yer yüzünde en güzel ameller 3'tür ;
1-) İlim talep etmektir
2-) Cihattır
3-) Helal kazançtır.
İlmi talep eden Allah ın sevgilisidir. Cihat eden Allah ın velisidir. Helal dan kazanan cenabı hakka karşı cömerttir.”
Bakara 275.ayetinde: “ Faiz yiyen kimseler, şeytan çarpmış kimsenin kalktığı gibi kalkarlar. Bu, onların: “ticaret, tıpkı faiz gibidir.” Demeleri yüzündendir. Oysa, Allah, ticareti helal, faizi haram etti. Bundan böyle her kim rabbi tarafından kendisine bir öğüt gelir de faizden vazgeçerse, artık geçmişte aldığı onundur ve hakkındaki kararı Allah verecektir. Her kim de döner,yeniden faiz alırsa, işte onlar cehennemin sakinleridirler, hep orada kalacaklardır.”
Bir hadisi şerifte Efendimiz sav: “-Ümmetime öyle bir zaman gelecek ki, başındakiler zülüm ile yönetim yapacaklar, ulemaları tamahkar, kullar ibadetlerini riya içinde olacaklar, tüccarları faiz ile ticaret yapacaklar, kadınları dünya ziynetine düşkün olacaklar.”
Allah’ teala (c.c.) Nisa suresi 29. ayetinde şöyle buyuruyor “-Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret olması hali müstesna,mallarınızı,batıl(hak sız ve haram yollar)ile aranızda(alıp vererek)yemeyin.”
Ayette geçen batıldan maksat; Hırsızlık,yalancı şahitlik,hainlik,gasp,faiz,kum ar gibi günahlardır.
Bir hadisi şerifte:"-Allah temizdir,temizden başkasını kabul etmez.”
Kul çalışıp başkasına muhtaç olmamalıdır. Nitekim insanları üç sınıfa ayırmışlar tam akla sahip olanlar yarım akla sahip olanlar hiç aklı olmayanlar. Tam akla sahip olanlar dünya ve ahiret için çalışanlar. Yarım akla sahip olanlar dünya ve ya ahiret için çalışanlar. Aklı olmayan kimseler ne dünya ne de ahiret için çalışmayan kimseler. Çalışmayıp dilenmek caiz değildir.
Efendimiz sav şöyle buyuruyor:
- “Veren el alan elden üstündür”
Bu hadisle amel etmek lazım başkasına muhtaç olmamak için var gücümüzle çalışmalıyız. Allah cc tüm canlıların rızkını verir ama çalışmayı mecbur etmiş.biz çalışmasak da cenabı hak rızkımızı verir.
Bir gün Hz. Süleyman (a.s) bir karınca ile karşılaşır karıncaya şöyle sorar: -"Bir yılda senin rızkın ne kadar,"
Karınca:
- "Benim rızkım bir buğday"
Diye cevap verir. Hz Süleyman (a.s) o karıncayı bir şişeye hapsedip ve yanına Bir buğday koyar bir yıl açmaz daha sonra açar ve bakar ki karınca o buğdayın yarısını yemeyip bırakmış.
Hz Süleyman (a.s) karıncaya şöyle sorar
- "Neden buğdayın diğer bölümünü yemedin"
Karınca:
- "Ben eskiden Allah a cc tevekkül ederdim ama şimdi sana tevekkül ettiğim için buğdayın bir diğer bölümünü gelecek seneye kaldırdım doğrusu kaygılandım belki rızkımı vermesin.”
Efendimiz (s.a.v) bir hadisi şerifinde şöyle buyuruyor:
- “Sadık tüccar kıyamet gününde, sıddık ve şehitler ile haşır edilecek”
Nitekim cenabı hak da çalışıp kazananı sever .Boş ve tembellik yapanı sevmez. Başka bir hadiste Efendimiz (s.a.v) şöyle buyuruyor :
- “Allah çalışan mümini sever”
En güzel iş, ticaret işidir nitekim efendimiz de bu işi yapmış ve bizlere tavsiye etmiştir.bir hadisi şerifte şöyle buyruluyor:
- “Ticaret yapın çünkü rızkın onda dokuzu ticarettedir”
En temiz iş olduğunu büyükler de söylemişler. Ticaretin faydaları çoktur örneğin ülke içinde katkıları çoktur. Tabiî ki ticaret yaparken helale dikkat etmek lazım, faize girmemek lazım. Nitekim ticareti güzel kılan şey helalinden olmasıdır. Milleti kandırmaktan son derece kaçınmalıyız. İnsanları kandırarak ticaret yapmak helal değildir. Hazreti Ömer (r.a) şöyle buyurduğu naklediliyor:
- “ Hiç kimse çalışmayıp oturmasın, sonra kalkıp Allah ım bana rızk ver deyip de kendini kandırmasın çünkü sizde biliyorsunuz ki gökten altın gümüş yağmıyor”
İmam Ahmet ve diğerleri şöyle rivayet eder: -“Şu dört haslet sende varsa, dünyada elinden kaçırdığın hiçbir şey sana zarar vermez:
1-) Emaneti korumak,
2-) Doğru sözlü olmak,
3-) Güzel ahlak,
4-) Yediğini iffetiyle kazanmak”
Elbeyhaki şöyle rivayet eder:
- “Kim, çalıntı bir malı bilebile satın alırsa onun ayıbına ve günahına ortak olur” ve başka bir hadisi şerifte tirmizi şöyle rivayet ediliyor: -“Kıyamet günü şu dört şeyden hesaba çekilmeden kulun ayakları kaymaz:
1-) Ömrünü nerede harcadığı,
2-) Gençliğini nerede tükettiği,
3-) Malını nereden kazanıp nerelere harcadığı,
4-) İlmi ile nasıl amel işlediği!”
Malı nerelere harcamamız da çok önemlidir. Bir hadisi şerifte şöyle rivayet ediliyor:
- "Helalı talep etmek her Müslümana farzdır”
Sohbetimi bir menkıbe ile bitirmek istiyorum:
Hz. İsa (a.s) bir gün bir kişi ile karşılaşmış ona şöyle bir soru sormuş:
- "Sen ne yapıyorsun"
o da;
- "Efendim ben bir (abidim ) ibadet ediyorum. "
- "Peki senin yemek ihtiyacını kim karşılıyor "
o da cevaben;
- "Benim bir kardeşim var ihtiyaçlarımı o karşılıyor,
Hz. İsa (a.s) bu durum karşısında
- "Senin kardeşin senden daha fazla ibadet ediyor.”
Allah bizlere helal lokmayı kazanan kimselerden eylesin.amin..
Helal rızık kazanmak, kazandığını helal yollarda harcamak ve ahiret yatırımı yapmak namaz gibi önemli bir farzdır.
Helal lokmayı talep etmek her Müslüman'a farzdır. Kişiye malını nerden ve nasıl kazandığını soracaklar.
-Helal lokma kalbi olgunlaştırır.
-Haram lokma kalpte siyah bir leke yapar ve kalp gözü görmemeye başlar.
Batılı hak hakkı batıl görmeye başlar.
Efendimiz sav bir hadisi şerifinde şöyle buyurur:
-“Yer yüzünde en güzel ameller 3'tür ;
1-) İlim talep etmektir
2-) Cihattır
3-) Helal kazançtır.
İlmi talep eden Allah ın sevgilisidir. Cihat eden Allah ın velisidir. Helal dan kazanan cenabı hakka karşı cömerttir.”
Bakara 275.ayetinde: “ Faiz yiyen kimseler, şeytan çarpmış kimsenin kalktığı gibi kalkarlar. Bu, onların: “ticaret, tıpkı faiz gibidir.” Demeleri yüzündendir. Oysa, Allah, ticareti helal, faizi haram etti. Bundan böyle her kim rabbi tarafından kendisine bir öğüt gelir de faizden vazgeçerse, artık geçmişte aldığı onundur ve hakkındaki kararı Allah verecektir. Her kim de döner,yeniden faiz alırsa, işte onlar cehennemin sakinleridirler, hep orada kalacaklardır.”
Bir hadisi şerifte Efendimiz sav: “-Ümmetime öyle bir zaman gelecek ki, başındakiler zülüm ile yönetim yapacaklar, ulemaları tamahkar, kullar ibadetlerini riya içinde olacaklar, tüccarları faiz ile ticaret yapacaklar, kadınları dünya ziynetine düşkün olacaklar.”
Allah’ teala (c.c.) Nisa suresi 29. ayetinde şöyle buyuruyor “-Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret olması hali müstesna,mallarınızı,batıl(hak sız ve haram yollar)ile aranızda(alıp vererek)yemeyin.”
Ayette geçen batıldan maksat; Hırsızlık,yalancı şahitlik,hainlik,gasp,faiz,kum ar gibi günahlardır.
Bir hadisi şerifte:"-Allah temizdir,temizden başkasını kabul etmez.”
Kul çalışıp başkasına muhtaç olmamalıdır. Nitekim insanları üç sınıfa ayırmışlar tam akla sahip olanlar yarım akla sahip olanlar hiç aklı olmayanlar. Tam akla sahip olanlar dünya ve ahiret için çalışanlar. Yarım akla sahip olanlar dünya ve ya ahiret için çalışanlar. Aklı olmayan kimseler ne dünya ne de ahiret için çalışmayan kimseler. Çalışmayıp dilenmek caiz değildir.
Efendimiz sav şöyle buyuruyor:
- “Veren el alan elden üstündür”
Bu hadisle amel etmek lazım başkasına muhtaç olmamak için var gücümüzle çalışmalıyız. Allah cc tüm canlıların rızkını verir ama çalışmayı mecbur etmiş.biz çalışmasak da cenabı hak rızkımızı verir.
Bir gün Hz. Süleyman (a.s) bir karınca ile karşılaşır karıncaya şöyle sorar: -"Bir yılda senin rızkın ne kadar,"
Karınca:
- "Benim rızkım bir buğday"
Diye cevap verir. Hz Süleyman (a.s) o karıncayı bir şişeye hapsedip ve yanına Bir buğday koyar bir yıl açmaz daha sonra açar ve bakar ki karınca o buğdayın yarısını yemeyip bırakmış.
Hz Süleyman (a.s) karıncaya şöyle sorar
- "Neden buğdayın diğer bölümünü yemedin"
Karınca:
- "Ben eskiden Allah a cc tevekkül ederdim ama şimdi sana tevekkül ettiğim için buğdayın bir diğer bölümünü gelecek seneye kaldırdım doğrusu kaygılandım belki rızkımı vermesin.”
Efendimiz (s.a.v) bir hadisi şerifinde şöyle buyuruyor:
- “Sadık tüccar kıyamet gününde, sıddık ve şehitler ile haşır edilecek”
Nitekim cenabı hak da çalışıp kazananı sever .Boş ve tembellik yapanı sevmez. Başka bir hadiste Efendimiz (s.a.v) şöyle buyuruyor :
- “Allah çalışan mümini sever”
En güzel iş, ticaret işidir nitekim efendimiz de bu işi yapmış ve bizlere tavsiye etmiştir.bir hadisi şerifte şöyle buyruluyor:
- “Ticaret yapın çünkü rızkın onda dokuzu ticarettedir”
En temiz iş olduğunu büyükler de söylemişler. Ticaretin faydaları çoktur örneğin ülke içinde katkıları çoktur. Tabiî ki ticaret yaparken helale dikkat etmek lazım, faize girmemek lazım. Nitekim ticareti güzel kılan şey helalinden olmasıdır. Milleti kandırmaktan son derece kaçınmalıyız. İnsanları kandırarak ticaret yapmak helal değildir. Hazreti Ömer (r.a) şöyle buyurduğu naklediliyor:
- “ Hiç kimse çalışmayıp oturmasın, sonra kalkıp Allah ım bana rızk ver deyip de kendini kandırmasın çünkü sizde biliyorsunuz ki gökten altın gümüş yağmıyor”
İmam Ahmet ve diğerleri şöyle rivayet eder: -“Şu dört haslet sende varsa, dünyada elinden kaçırdığın hiçbir şey sana zarar vermez:
1-) Emaneti korumak,
2-) Doğru sözlü olmak,
3-) Güzel ahlak,
4-) Yediğini iffetiyle kazanmak”
Elbeyhaki şöyle rivayet eder:
- “Kim, çalıntı bir malı bilebile satın alırsa onun ayıbına ve günahına ortak olur” ve başka bir hadisi şerifte tirmizi şöyle rivayet ediliyor: -“Kıyamet günü şu dört şeyden hesaba çekilmeden kulun ayakları kaymaz:
1-) Ömrünü nerede harcadığı,
2-) Gençliğini nerede tükettiği,
3-) Malını nereden kazanıp nerelere harcadığı,
4-) İlmi ile nasıl amel işlediği!”
Malı nerelere harcamamız da çok önemlidir. Bir hadisi şerifte şöyle rivayet ediliyor:
- "Helalı talep etmek her Müslümana farzdır”
Sohbetimi bir menkıbe ile bitirmek istiyorum:
Hz. İsa (a.s) bir gün bir kişi ile karşılaşmış ona şöyle bir soru sormuş:
- "Sen ne yapıyorsun"
o da;
- "Efendim ben bir (abidim ) ibadet ediyorum. "
- "Peki senin yemek ihtiyacını kim karşılıyor "
o da cevaben;
- "Benim bir kardeşim var ihtiyaçlarımı o karşılıyor,
Hz. İsa (a.s) bu durum karşısında
- "Senin kardeşin senden daha fazla ibadet ediyor.”
Allah bizlere helal lokmayı kazanan kimselerden eylesin.amin..
