İZMİR:
1-İstanbul’dan geldiyseniz burada da karşı kavramı vardır. Şaşırmayın.
2-Boyoz'un ne olduğunu hemen öğrenin ve evinize yakın bir boyozcu bulun.
3-İlk gördüğünüz kıza yiyecekmiş gibi bakmayın zira çok var onlardan alışın...
4-Bu şehirde -özellikle İstanbul’dan geldiyseniz- insanlar birine çarptıklarında özür diler genelde sabahları 'günaydın' aksamları 'iyi aksamlar' gün genelindeyse 'iyi günler' diyerek güler yüz gösterirler. 'Teşekkür ederim' de en çok duyacağınız kelime gruplarından biridir.
5-Daha önceden yediğiniz adı kumru olan sandviçlerin hepsinin dandik olduğunu kabul edin zira İzmir’deki kumruyu İzmirken başka hiçbir yerde yiyemezsiniz.
6-Aldığınız sandviç yarım ekmek gibi benzeri türü yiyecekleri herkesin ortasında çekinmeden yiyebilirsiniz kimse size dönüp de “vay kâfir” demez. Çünkü burası İzmir aynı zamanda anlayış kavramını iyi bilir İzmirliler. Rahattırlar...
7-Eğer bugüne kadar kullandığınız en teknolojik kart akbil ise otobüse binmeden önce kent kart kullanmayı mutlaka öğrenin. Köyden indim şehre modu olmasın sonra.
8-Simit yoktur Gevrek vardır. Çekirdek yoktur Çiğdem vardır.
9-Sakın ola ki Güzel yalı da KSK atkısı Karşıyaka Çarşı’sında Göztepe atkısı ile dolaşmayın.
10-Kordon'da arabanızla dolaşırken kolunuzu camdan sarkıtmayın. Kıro damgası yersiniz.
11-Sakın Kemeraltı’na arabayla girmeye çalışmayın. Üşenmeden otoparka parasını verin.
12-Tarihi asansör ile yukarıya çıkıp körfez manzarasının tadını çıkarın.
13-Bu şehirde Flaman Protestan Kilisesi dahi vardır. Şaşırmayın ve gayrimüslimlerle tanışmaya çalışın.
14-Birilerine adres sormak için çekinmeyin. İzmir’de iyi insanlar yaşar onlara sorun. Hatta sizi gideceğiniz yere kadar bile bırakabilirler.
15-Çay içilip kuşlara gevrek atılabilen vapurlara binin ve karşıya geçin.
16-Kemeraltı'nda geçirilecek bir gün de öğle öğününü tarihi Kemeraltı Börekçisi’nde su böreği yiyerek ziyafete dönüştürün. Hemen az ilerisinde bulunan Sefer Usta’nın henüz ülkede nam salmamışken islettiği tarihi ufacık dükkanda yiyeceğiniz kazandibi ile öğününüzü tamamlamayı unutmayın.
17-Kıbrıs Şehitleri Caddesi'nde dolaşırken sağ sola küçük sokaklara girin. Eski evleri ilginç balkonları görün.
18-Genelde taksi şoförleri bile kibardır. Şaşırmayın.
19-Yağışsız ve aşırı sıcak olmayan bir havada Karşıyaka-Bostanlı arasını yürüyün. Bir hafta tatil yapmış gibi hissedersiniz kendinizi.
20-İstanbul’dan geldiyseniz Bostanlı ve Bostancı isimlerini karıştırmayın.
21-Ege Üniversitesi’nde okuyacaksınız 'İzmir sıcaktır soğuk olmaz' laflarına kanmayın. Bornova'da öyle soğuklar olur ki ilikleriniz donar. Neyse ki uzun sürmez.
22-İzmirliler hakkında söylenenlerden ürkmeyin. Kıyı çocuklarıdır onlar: Samimi rahat ve dobra insanlardır. Yasadıkça İzmir’in huzuru siner içinize.
23-Böcek fobiniz varsa çabuk fobinizden kurtulmaya bakın. Çünkü İzmir’de her tür ve ebatta eklembacaklıyı görme olasılığınız vardır.
24-İstanbul’dan gelenler: İzmir’in görece küçüklüğüne burun kıvırmayın. Kentin dokusuna kültürüne nüfuz etmeye çalışın. Küçük olmadığını göreceksiniz.
25-Mutlaka Bornova Çiçekli köyde piknik yapın. Sabuncubeli mevkiinden Atatürk ile beraber kente yüksekten bakın.
26-Kaliteli mekân bakımından gözünüz açık olsun. Çünkü İzmir’li işletmeciler pek reklamı sevmezler. Müşteriler kendi bulsun isterler.
27-Sokak numaralarını takip ederek aradığınız yeri bulamayabilirsiniz. Şaşırmayın. 206 sokağın hemen paralelindeki sokakta 2510 sokak tabelası olabilir.
28-Bir vapur dolusu Göztepe ya da KSK taraftarının o gün Maç sonrası haykırarak iskeleye gelmesine şaşırmayın dahası korkmayın. Zararları yoktur. Bazı mekânlara bayrak asarlar. Bir kaç duvarı boyarlar.
29-İnsanların yardımseverliğine alışın. Otobüste sizin yerinize kent kart basan kişiler karşılığında verdiğiniz parayı kabul etmezse ısrar etmeyin.
30-Foça denildiğinde hangisi diye sormayın. O Eski Foça’dır. Gidin sahilinde güneş batarken bir şeyler için.
31-Susuzdede’nin yerini soran çocuklardan uzak durun. Muhtemelen yankesicidirler.
32-Teleferik'e gidin. Sonra İnciraltı'na geçin kır kahvesinde bir çay için.
33-Urla'ya gidin. Nobel Edebiyat Ödüllü Yorgo Seferi’sin evini unutulmaz ses Tanju Okan’ın evlerini göreceksiniz. Ünlü edebiyatçımız Necati Cumali'nin evi de orada. Urla İskelede yürüyün.
34-Bazı İzmir Milletvekillerinin İzmir'li olmadıklarına şaşırmayın. Onların bir kısmı çantacı diye tabir edilen ve genel başkanlarının atadıkları İzmir’in yolu nerededir bilmeyen insanlardır. Onlardan bir kısmı kentteki diğer kentlerin temsilcileri gibi seçilirler ve çalışırlar. Örneğin Konyalılar Mardinliler vb. Belediye yatırımları dışında Ankara’nın pek yatırım yapmamasına şaşırmayın.
35-Sokakta yürürken bir kuyruk görürseniz dalın kuyruğa. Siz de sıraya girin. Lokma dökülüyordur. Yüzsüzlük edin iki tabak isteyin. Çoğunlukla yadırganmazsınız.
36-İzmir’de Yunan’ın nasıl denize döküldüğünü merak ediyorsanız Karşıyaka İskelesi civarında 'Göz göz göz': Göztepe İskelesi civarında 'Kaf Kaf Kaf sin sin sin Kaf sin Kaf' diye bağırın.
37-Alsancak Sevinç Pastanesi ve Konak'taki YKM taa... Bizans döneminden beri buluşma noktasıdır. Büyük İskender’in yavuklusuyla burada buluştuğu anlatılır.
38-Hisar önünde Cin Ali'nin dürümlerini yiyin. Oradan çıkıp Kızlarağasına girin. Vitrinleri seyredin.
39-Bornova'da oturacaksanız akşamları Küçükpark’ta yapılır piyasa. Haberiniz ola.
40-Topçunun yerine gidip çöp şiş yiyin.
41-İzmir yazları hamam gibi olur. Yanınızda sık sık değiştirmek için t-shirt bulundurun. Kışın bir süre çok soğuk yapar. Bere eldiven atkı kullanmayı ihmal etmeyin.
42-Alsancak'ta ve Kordon'da uzun saatler yürüyün. Yorulunca bir yere girip bir şeyler için. Sonra bir daha yürüyün. İyi gelir.
43-Konak Pier'i bir alışveriş merkezinden ziyade bir tarihi eser gibi gezin. En ucuna gidip denizi seyredin.
44-Fuar dönemi olmasa bile arada bir Kültürpark’a gidin. Yeşillikler arasında dolaşın. Rahatlarsınız. Lunaparka gidin. Dönme dolaba binin. Bangır bangır müzik eşliğinde İzmir’e tepeden bakın.
45-Kent merkezinde arabayla dolaşmaya çalışmayın. Pek çok yere yaya olarak gidebilirsiniz. Park sorunu yaşarsınız.
46-İzmir’i mümkün olduğunca başka kentlerle kıyaslamayın. Onu kategori dışı olarak görmeye çalışın.
47-Üçüncü büyük şehir imkânları yoktur. İş bulmak sorundur. Üniversiteyi burada bitirenlerin büyükçe bir kısmı İstanbul’a kaçar. Ekonomik olarak gün geçtikçe küçülmektedir.
48-Metro'da Tren Bornova Yönüne Gider' unutmayın.
49-Ortamda çöp tenekesi yoksa kent kart dolum makbuzu almadan ayrılın. Çünkü melet cebinizde bir yıl kalabiliyor.
50-Alsancak Cami'nin önündeki duraktan otobüse binmeyin. Bir durak önceye gidin. Oturarak gidersiniz.
51-Alsancak'taki caminin adı Hocazadedir. Kimse böyle söylemez. Onun adı Alsancak Camiidir. İzmir’de ne kadar şöhretli insan ölse orada cenaze namazı kılınır.
52-Eğer üniversite için İzmir’e geldiyseniz ve sınıf arkadaşlarınızdan biri İzmirli’yse üniversite hayatınız harika geçebilir. Çünkü İzmir’in yerlilerinin en fazla bir saat uzaklıkta bir yazlığı vardır. Yaz mevsimine doğru 6–7 kişi arabaya doluşulup oraya gidilir. Keyifli anlar geçirilir.
53-Bornova'da öğrenciyseniz Küçük park’taki unlu mamuller üreten yerler fena değildir. Fiyatları makuldur. Çok kalabalık olurlar. Bornova kira haricinde çok pahalı bir yer değildir.
54-Arkadaşlarınızla toplanıp yazın Bostanlı İskelesinde basket oynayın.
55-Kent kartı arka cebinize koyun. Otobüse binince poponuzu cihaza sürtün. Hem şoförden azar işitin. Hem de kıçımda çip var havası yaratın.
56-Uçakla gelecekseniz Gaziemir'den Karşıyaka’ya gelinceye kadar İzmir otogarından Balıkesir’e ulaşmış olursunuz.
57-Bornova'da oturuyorsanız Manisa'ya gitmek Narlıdere’ye gitmekten daha kısa sürer.
58-Acele etmeyin. Bu şehir acele edenleri sevmez. Dükkânlar geç açılır. Gece geç saatlere kadar açık kalır. Bazı esnaflar öğleden sonra günün hâsılatını yeterli bulup dükkânı kapatır bir yerlere içmeye gider.
59-Ankara'dan geldiyseniz sokakta insanların devamlı gülümseyen yüzlerini yadırgamayın. Acaba dükkânım mı açık diye tedirgin olmayın. İzmir gülen ve gülümseyen insanların kentidir. Siz de gülümseyin.
60-Yazın İzmir’de olacaksanız balkon evinizin en muteber yeri olacaktır. Çünkü duş aldıktan sonra banyodan çıkıncaya kadar kurursunuz. Yazın İzmir boşalır. Trafik rahatlar. Çünkü pek çok İzmirli’nin yazlıkları vardır. Oralara giderler. Karşıyakalılar Foça civarında yer edinmişlerdir. Diğerleri de Çeşme Karaburun Mordoğan Özdere Ürkmez Kuşadası Seferihisar da yazlıklarda yaz aylarını geçirirler.
61-Koşuşturmayın yürüyün.
62-Otobüslerde ve bazı yerlerde 'Piriştina kalbimizdesin' yazısını görünce Kosova’nın Piriştina kenti kastedilmiyordur. Merhum Belediye Başkanı Ahmet Piriştina sevilen bir başkandı.
63-İnsanlar genelde huzurlu araba kullanırlar. Trafikte birbiriyle kavga edenler azdır. Trafikte yanlış yaparsanız biri 'bilâder napıyon' der. Kaşlarını çatar kızacak gibi yapar. Sonra bir gülümsemeyle oradan uzaklaşır.
64-Bir kez Göztepe Bir kez Karşıyaka maçına gidin. Taraftar nasıl olurmuş görün. Etkileyici bir manzara yaratırlar. Özellikle Atatürk Spor Salonunda Karşıyaka-Fenerbahçe basket maçlarında muazzam bir atmosfer yaratırlar. Basketbolu iyi bilirler. İstanbul kulüpleri gibi basket maçına futbol seyircisi gelmez.
65-İzmir bir basketbol kentidir. Çok sayıda basketbol severe rastlarsınız. Basketbol maçlarında salonlar genelde dolar. Bir basketbol sever iseni z İzmir tercih edilesi bir kenttir. Basketbolun lokomotifi Karşıyaka’dır.
66-Kadifekale Ballıkuyu taraflarına tek başınıza gitmeyin. Ankaralılar Ulus Bentderesi ve Ankara Kalesi civarını nasıl bilirlerse İstanbullular Beyoğlu’nun arka sokaklarını nasıl bilirse buraları da öyle bilsin.
67-Kızınca İzmirlilerin asfalyaları atar şaşırmayın. Asfalya Rumca sigorta güvence demektir. Anlayacağın sigortaları atar.
68-Alsancak limanı civarında bir sürü salaş yapının arasında Arkas Holding binasını görünce şaşırmayın. Fiyakalı bir yerdir. Otobüsle önünden geçerken otobüsünüz yukarı katlarının hizasından geçer. Yemek vakti ise akvaryumdaki balıklar misali çalışanlarını görürsünüz. Şirketin sahibi Lucien Arkas'tır. Denizcilik Odası Başkanı da Geza Dolough'tur. Onlar Türk vatandaşı Levantenlerdir. Kente damgasını vurmuş bir Levanten nüfus ve Levanten kültürü vardır. İzmir Türkiye’nin en büyük limanlarından biridir. Bazen kocaman bir turistik gemi yanaşır rıhtıma.
69-Metro ile Atatürk Stadına gidecekseniz Stadyum durağında inmeyin. Halkapınar durağında inin. Daha yakın oluyor.
70-İzmirliler mısıra darı derler.
71-Sıcak havalarda dekolte giyen kızlara aval aval bakmayın. Şayet bakarsanız kızlar da size tuhaf tuhaf bakarlar. İzmir’de çoğunlukla yazın ama her mevsim kızlar arası Dekolte yarışması mı var acaba dediğiniz mutlaka olur...
72-İzmir’de çok sayıda Balkan kökenli insanlar yaşar. Bazı erkeklerin ve kızların çok uzun boylu olması şaşırtmasın. Özellikle Çamdibi semtinde kendinizi Üsküp Gümülcine Piristine Filibe gibi bir kentte hissedebilirsiniz. Kahvelerinde renkli gözlü uzun boylu limon gibi sarı insanların 'Bre more Asan Astaneye gitti mi?' türünden konuşmalara şahit olursunuz. Konuşmalarında H harfi yutulur.
73-Yazın bütün gün cayır cayır yanarsınız. Akşamüstü yerel imbat rüzgarıyla bir nebze olsun rahatlarsınız. Özellikle sahile yakın yerlerde akşamları esinti eksik olmaz.
74-Adında bir kent ya da semt adı olmayan nadir kulüplerden biri Altaydır. Az sayıdaki taraftarı Büyük Altay derler. Maçlarına gitmek zevklidir. Pek taşkınlık olmaz. Bazı yaşlı amcalar bir yandan sohbet edip mazinin Büyük Altayını konuşurlar bir yandan da tenis maçı seyreder gibi maçı izlerler. Altay kulübünde bazı gayrimüslimler üyedir. Yönetimde seçkin insanlar vardır. Alsancak Kahramanlar gibi seçkin muhitler ve limontepe gibi bir kaç gecekondu muhitindekiler desteklerler. Bir kaç zengin İzmirli ailenin destekleriyle ayakta durmaktadır. Eski başbakanlardan Adnan Menderes'in kalecilik yaptığı Mustafa Denizlinin yetiştiği ve İstanbul’a çok sayıda oyuncu göndermiş bir kulüptür. Ayrıca Fenerbahçe eski başkanlarından Şükrü Saraçoğlu Altay’ın da başkanlığını yapmıştır.
75-Hızla küme düşen Göztepe’nin Asansör civarından başlayıp Üçkuyulara kadar uzanan hat boyunca taraftarları bulunur. Özellikle Güzelyalı Göztepe semtlerinde yoğunlaşmışlardır. Taraftarları 1960'li yılların e fsane takımından bahsederler. Avrupa Kupalarında ilk yarı final oyunlarıyla övünürler. Karşıyaka’dan ve KSK dan nefret ederler. Göz göz Göztepe şeklinde tezahürat ederler. 1980 yılında Dünya’da ilk defa bir ikinci lig maçında seyirci rekoruna Karşıyaka ile birlikte imza atmışlar ve 80 bin seyirciyi Atatürk stadına toplamışlardır. İstanbul’un üç büyük takımının deplasmanda Trabzon’la beraber seyirci üstünlüğü kuramadığı iki takımdan biridir.
76-Karşıyaka basketbol şubesiyle ön planda olan bir kulüptür. Yaşar Holding hamisidir. Kaf kaf kaf sin sin sin kaf sin kaf tezaruhatı yaygındır. Futbol dışında çok sayıda branşta faaliyet gösterir. Örneğin yelken. Taraftarları biz İzmirli değil Karşıyakalıyız derler. 35 ½ plakası taşırlar. Buna karşın Göztepeliler Tam 35 ve Biz İzmir çocuğuyuz ya siz? Sloganı taşırlar.
77-Altınordu özellikle Basmane Tilkilik Namazgâh gibi İzmir’in gavur İzmir olarak anıldığı yıllarda Türklerin yoğun olduğu mahallelerde kurulmuş ve sevilmiştir. Hala basketbol şubesi olmasa da basketbol liginin ilk şampiyonu Altınordu'dur.
Bucaspor Buca semtinde kendi yağıyla kavrulan bir kulüptür. Sarı kırmızılı Göztepe siyah beyazlı Altay'dan sonra sarı lacivertli Bucaspor İstanbul’un üç büyüklerinin İzmir’deki muadil tamamlayıcısı gibidir. İzmir’de soyadları kulüp adı olan bazı değerli şahsiyetlerin kentidir. Vahap Özaltay Sait Altınordu Fuat Göztepe.
78-Eşrefpaşa Üçyol Hatay Yağhaneler semtlerinin kulübü İzmirspor’dur. Altyapısı ve mülkleriyle kuvvetli olarak bilinir.
79-Dokuz Eylül Üniversitesinin bazı bölümleri Ege Üniversitesi kampüsü içindedir. Ege Üniversitesi Hastanesi Romanya’daki diktatör Cavusesku'nun yaptırdığı görkemli sarayı çağrıştırır. Çok büyüktür. İçinde kaybolursunuz.
80-İzmirliler kendilerini çağdaş ilerici ve batılı olarak görürler. Türkiye’nin batıya açılan kapısı batıya dönük yüzü falan denir. Okumuş yazmış insanı çoktur. Bir kısmı Gavur İzmir lafından rahatsız olur. Bir kısmı da “dinime küfreden Müslüman olsa bari” deyip güler geçer umursamaz.
81-Üçüncü büyük kent olmakla övünülür. Sonra da süper ligde bir takımın olmaması üçüncü büyük kente yakışıyor mu diye hayıflanırlar.
82-İzmir’de çok sayıda emekli insan yaşar. Pek çoğu emekli devlet memuru ve devlet isçisidir. Özellikle emekli askerler ve öğretmenler yoğundur. Konak ve Üçyol istikametinden Batı yönüne doğru otobüsle giderken duraklarda bekleyen bir yığın emekli yaşlıya rastlarsınız. Keza Bornova ve Karşıyaka da emekli cenneti yerlerdir. Ülkede olup bitenlere kendilerine has bir tutuculuk sergilerler. “Biz Atatürk’ün ve Cumhuriyetin çocuklarıyız” derler.
83-Başta Bornova olmak üzere Alsancak Karşıyaka ve Buca'da geniş bahçeli çok sayıda Levanten köşküne rastlarsınız. Bir kısmının içinde artık insan yaşamaz. Bazılarının içinde yaşlı gayrimüslim vatandaşlarımız yaşarlar. Onlar mazinin zengin iş adamları ve Avrupalı tarım ürünü tacirleridir.
84-Çeşmeye gitmeyi ihmal etmeyin. Çeşmeye gidip de Çeşme kumrusu ve Rumeli pastanesinde sakızlı dondurma yemeyi unutmayın. Yakın yerlerinde çok güzel plajları vardır. Alaçatıyı gezin.
85-Üniversite kampüslerinde stant kurup gezi düzenleyenlerin gezileri hem ucuzdur hem de güzeldir. Katılmaya bakın. Bahar döneminde vizelerden sonra tezgâhlarını açmaya başlarlar.
86-Yılbaşı biletinizi Kemeraltı girişindeki sağ taraftaki biletçiden alın. Neden bilmiyorum.
87-Türkiye’nin en büyük bölge gazetesi Yeni Asır İzmir’den çıkar. Ülkemizin yaşayan en eski gazetesidir. Yüzyılın başında Selanik’te çıkmaya başlamıştır.
88-Türkiye’de ilk futbol maçı Bornova'da papazın bahçesinde iki Rum mahallesinin gençleri arasında oynanmıştır. Fakat İzmir’e futbolu İngiliz Levantenler getirmiştir. Yine Türkiye’de ilk atletizm müsabakası da Bornova'da yapılmıştır.
89-Türkiye’de ilk demiryolu hattı İzmir’den başlamış ilk tren istasyonu İzmir’e yapılmıştır.
90-İzmir bir camiler değil kiliseler ve havralar kentidir. Kentte eskisi kadar olmasa da bir miktar Musevi vatandaş yaşar. Çoğu Kemeraltı’nda esnaf ya da doktor diş hekimi falandır.
91-En yüksek bina Hilton Otelidir. Kimileri onu İzmir’in bir organı olarak görür...
92-Kimileri “Güzel İzmir” der. Bu sıfat burada yaşayan Rumlar tarafından konulduğu rivayettir. Kentte en fazla nüfusu uzun yıllar Rumlar oluşturmuştur. Onlar İzmir’i bir kraliçeye Bornova’yı da bu kraliçenin tacına benzetirlermiş. Bu yüzden Güzel dedikleri anlatılır. Doğruysa.
93-Fırsat bulursanız yakındaki İzmir köylerine gidin. Köylülerle sohbet edip Ege şivesini dinleyin. “Gelivedim gidivedim nediyon usen (Ne yapıyorsun Hüseyin)” gibi cümleleri duyun. Selçuk ilçesinin Şirince köyüne gidin. Şarap evlerini ziyaret edin. Gözleme yiyin.
94-Eski itfaiye binası Ahmet Piriştina kent müzesine dönüştürüldü. Gidip g ezin. Bina arkasındaki lokantadan İzmir yemeklerini uygun fiyata yiyebilirsiniz.
95-Kentte çok sayıda Girit mübadili aile yaşar. İzmir pazarlarında envayi türlü otun satıldığını görürsünüz. Giritlinin geçtiği yerde ot bitmez lafını duyarsınız. Onlar otlardan birbirinden ilginç lezzetli ve dahası sağlıklı yemekler yaparlar. Ahh ahh... Sade suya tirit elden gitti Girit.
96-İzmir köfteler diyarıdır. Tire Ödemiş Kosova köfteleri meşhurdur. Kemeraltı’ndaki esnaf lokantalarında İzmir köfte kokoreç ve Söğüş mutlaka yiyin.
97-Hakiki Koç ve Pamukkale firmalarının merkezleri İzmir’dedir. Otogar Bornova’dadır.
98-Uzun yıllar Türkiye’nin en büyük stadı unvanını elinde bulunduran Atatürk Stadı İzmir’dedir. İzmir çok sayıda uluslararası spor organizasyonuna ev sahipliği yapmıştır.
99-İzmir fuarlar kentidir. Kültür parkta yıl boyunca pek çok sektörün fuarı yapılır. Ama en görkemlisi ve büyüğü Ağustos ayının son haftası başlayıp eylül ayının ikinci haftasına kadar süren İzmir fuarıdır. İlk gün ücretsiz olur. Sadece İzmirliler değil çevre il ve ilçelerden de çok sayıda ziyaretçi gelir. Otomotiv stantları ile ikram ve hediye dağıtan stantlar yoğun ilgi görür.
100-İnciraltı’nda Özdilek alışveriş merkezinin orada bir savaş gemisi ve denizaltı müze olarak hizmet vermektedir. Meraklıysanız gidip beleşe gezebilirsiniz.
***Ankara'dan gelenler için Çankaya burada bir alışveriş ve iş merkezidir. Unutmayın.
:kayris:
