KÜÇÜK FAKAT VAHŞÎ YAĞMACILAR: JENET'LER
JENET iri bir hayvan değildir. Birçok türlerinin baş ve vücut uzunluğu 45 - 60 santimdir. Bir bu kadar uzunluktaki ucu sivri kuyrukları koyu kahve veya siyah halkalarla süslüdür. Jenet'in sivri bir yüzü
çıkıntılı kulakları
kısa bacaklı ince ve uzun bir vücudu vardır. Keskin ve kavisli pençelerini tıpkı kedi gibi çıkarabilir veya içeriye çekebilir. Bu pençeler
hayvanın ağaçlara tırmanmasına olduğu kadar hızlı avlarını yere vurmasına da elverişlidir. Jenet'in sırtında
hayvan heyecanlandığı vakit dikilen sert kıllardan meydana gelmiş bir çizgi vardır.
Avrupa Jeneti'nin yumuşak ve grimsi kürkü siyah beneklerle süslüdür. 600 yılından beri Avrupa pazarlarında satılan ve epey rağbet gören bu kürk bugün gözden düşmüştür. Jenet türlerinin yurdu Güney Avrupa'aa ispanya'dan batı Asya'ya
güneyde de Doğu Afrika'dan Kap'a kadar uzanır. Bu hayvan en fazla Avrupa'da bulunur. Her ne sebeptense kendine yurt seçerken Asya' nın en büyük kısmını ihmal etmiştir. Hayvanların bazı bölgelere neden yerleştikleri
buna karşılık bunlara komşu başka bölgelere neden hiç rağbet etmedikleri
tabiat bilginlerinin zihnini kurcalayan sorular arasındadır. Araya okyanuslar girince bile tabiat kanunlarının dışındaki tesadüfler
bazı türlerin karşıya geçmesine imkân verir. Meselâ dingo denilen vahşî köpekler
eski insanların tekneleriyle Avustralya'ya ulaşmışlardır. Gelgelelim
jenet Asya nm her tarafına gidebilecekken esrarlı bazı yasaklara uyarak yoluna devam etmemiştir. Yerli türlerin rekabetinden çekinmiş olması akla yakın gelirse de
asıl sebep yine de bu olmamalıdır.
Küçük hayvanların avcısı:
Jenet' ler gececi hayvanlardır. Gündüz saatlerini ağaç kovuklarında
kayaların arasındaki oyuklarda veya toprağın içindeki deliklerde geçirirler. Ortalık karardıktan sonra hayvan uzun ve çevik vücuduyla yüksek otların ve sık çalıların arasında yılan gibi dolanarak yol alır. Bazen de güneş daha batmadan tek olarak veya bir arkadaşla birlikte görünür. Tedbirli adımlar alar ve kayalarla çalıların dibindeki karanlık ve gölgelik yerleri tercih eder. Yuvasına bağlı bir hayvan olan jenet
her gün aynı barınağa döner.
Jenet küçük hayvanların avcısıdır. Ormanlarda ağaçların dibinde gezinen farelerle sıçanları arar ve bulur. Yolunun üzerine çıkan sürüngenlerle böcekleri de yer
ayrıca oralara tünemiş küçük kuşları yakalamak üzere ağaçlara ve çalılara tırmanır. İninin dışında ada tavşanı ve Afrika hindisi kalıntılarına raslanmıştır. Kümeslere baskın yaptığı da olur. Arada daha iri hayvanlara da saldırır.
Bir köşeye sıkıştırılan jenet dövüşmekten kaçınmaz ve ev kedisi gibi hırlayıp tükürür. Gözle takip edilemeyecek kadar hızlı pençe sallamasına rağmen
köpekle başa çıkamaz. Oldukça ömürlü bir hayvan sayılır. On iki yaşma kadar yaşayanları görülmüştür.
Jenetflerin belli bir çiftleşme mevsimleri yoktur. Aileleri de kalabalık olmaz. Bir battnda ortalama iki
üç yavru dünyaya gelir. Emin
sıcak ve kuru olması şartıyla
her hangi bir siperli köşe jenet'lere yuva vazifesi görebilir.
Bu hayvanın birçok türleri vardır. Afrika'da «leopar jenet»
«kaplan jenet» ve «taçlı jenet» denilen bazı türleri bulunur. Bunlar
isimlerini kürklerindeki işaretlere ve renklerine göre almışlardır. Hepsi Avrupa jeneti'nin (Genetta)
değişmiş şekilleridir. Eski Yunanlılar Güney jenet'ini ev kedisi yerine beslerlerdi
istanbul gibi bazı şehirlerde 16. Yüzyıl'a kadar evcil jenet'lere raslanırdı.
