Çocuk sahibi olamama yakınması ile başvuran çiftin kişisel öyküsü ve aile öyküsü alınıp kısırlık sorunu ile ilgili o güne kadar biriktirdikleri veriler değerlendirilir.
İnsanda üreme sürecini en çok etkileyenler:
-Sperm üretimi ve salınımı
-Yumurtlamanın varolduğu adet dönemi
-Döllenme (fertilizasyon)
-Yuvalanma (implantasyon)dır.
Çocuk sahibi olamama yakınması ile başvuran çiftin kişisel öyküsü ve aile öyküsü alınıp kısırlık sorunu ile ilgili o güne kadar biriktirdikleri veriler değerlendirilir. Gerekli muayeneler tamamlandıktan sonra uzman hekimin önereceği bazı tetkikler ile yukarıda sayılan aşamalar kontrol edilir:
-Üreme hormonlarının kan düzeyi: Adetin 3.günü verilecek kan örneğinde FSH,LH,PRL,TSH,E2 ve gerekli görülen diğer hormon düzeyleri araştırılır.Bu aşamada izlenen kişinin yaşı ve adet düzeni göz önünde bulundurulmalıdır.Örneğin düzenli adet gören genç hastalarda yumurtlama kapasitesini tayin etmek amacıyla B-inhibin testi istenmesi gereksizdir.
Düzenli normal adet gören kadınların %99’unda bu testler normal değerlerde bulunmaktadır.
*FSH (Folikül Stimüle edici Hormon):Beyinde, ön hipofizden salgılanır.Yumurtalıklarda, granüloza hücrelerine etki ederek E2 (östradiol) salınımını sağlar. Folikül gelişimini uyarır.
*LH (Lüteinize edici Hormon): Ön hipofizden salgılanır. Yumurtalıklarda Teka hücrelerinden androjen sentezini uyarır. Granüloza hücrelerine etki ederek lüteinizasyona (corpus lutheum) ve progesteron yapımına yol açar. Folikülden yumurtanın atılmasını sağlar.
*PRL (Prolaktin):Hipofiz ön lobundan salgılanır. Memede salgı dokusunun gelişiminden ve süt sentezinden sorumludur.
*TSH (Tiroid Stimüle edici Hormon):Hipofiz ön lobundan salgılanan bu hormon tiroid bezinin çalışmasını kontrol ederek T3 ve T4 hormonlarını salgılattırır. Kan düzeyindeki değişiklikler, adet bozukluklarına yol açabilir.
*E2:Üreme çağında salgılanan esas ös******dir. Yumurtlama günlerinde en yüksek değere ulaşır. Rahim iç tabakası olan endometriyumda gelişmeyi sağlar. Hem ös****** hem de progesteron alıcılarını oluşturur.
*Progesteron:Yumurtalıklar ve böbrek üstü bezden salgılanır.E2 etkisi altındaki endometriyumda, embriyonun yuvalanabilmesi için gereken salgısal değişiklikleri gerçekleştirir.
*Testosteron:Kadında ve erkekte yumurtalıklardan salgılanan hormondur.Kadında yüksek olması erkekte ise düşük olması anlamlıdır.
*DHEA(Dehidroepiandrostenedion): Böbrek üstü bezden salgılanır.Testosteron hormonunun öncüsüdür.Testosteron yüksek ise kaynağını bulmak için bakılır.
*Androstenedion: Yumurtalıklardan salgılanır.Testesteron yüksek ise bakılır.
-Endometriyum Biyopsisi: Yumurtlama gününden 11-13 gün sonra rahim iç tabakasından parça alınıp patolojik incelemesi yapılarak rahimin içinin döllenmiş yumurtanın yuvalanmasına elverişli olup olmadığı araştırılır.
-Meni tetkiki: Beş günlük cinsel perhiz sonrası, mastürbasyon yoluyla meni örneği alınıp laboratuvarda sayı, hareketlilik, yapısal özellikler açısından değerlendirilir.
-Histerosalpingografi(HSG): Rahim içindeki boşluğun düzgün kenarlı olduğunu, herhangi bir kitlenin yer kaplamadığını ve yumurtalık kanallarının açık olduğunu görebilmek için, adet bittikten sonra, yeniden yumurtlama olmadan, rahim kanalından içeri opak madde verilerek rahim içinin ve kanalların doldurulması sırasında röntgen çekilmesidir.
-Laparoskopi: Genel anestezi altında, göbek deliğinin birkaç santimetre aşağısından küçük bir kesi ile karına girilerek karın boşluğu karbondioksit ile şişirilir. Özel ışık ve mercek sistemi sayesinde ekran üzerinde görüntü elde edilip tüm karın içi organlarının durumu izlenebilir.Bu yöntemle endometriyozis tanısı ve tedavisi yapılabildiği gibi yumurtalık kanallarının açık olup olmadığı da saptanabilir.Karın boşluğundaki yapışıklıklar giderilebilir.
-Histeroskopi: Genel veya lokal anestezi altında, rahim içinin serum fizyolojik ile doldurulmasından sonra bir ışık ve mercek sistemi yardımıyla servikal kanalın ve rahim içinin incelenmesidir. Polip adı verilen meme başına benzeyen doku çıkıntılarının temizlenmesi, rahimi bölen "septum" denilen perdenin kesilmesi ve rahim boşluğunun onarımı gibi işlemler bu girişim sırasında tedavi amacı ile gerçekleştirilebilir.
İnsanda üreme sürecini en çok etkileyenler:
-Sperm üretimi ve salınımı
-Yumurtlamanın varolduğu adet dönemi
-Döllenme (fertilizasyon)
-Yuvalanma (implantasyon)dır.
Çocuk sahibi olamama yakınması ile başvuran çiftin kişisel öyküsü ve aile öyküsü alınıp kısırlık sorunu ile ilgili o güne kadar biriktirdikleri veriler değerlendirilir. Gerekli muayeneler tamamlandıktan sonra uzman hekimin önereceği bazı tetkikler ile yukarıda sayılan aşamalar kontrol edilir:
-Üreme hormonlarının kan düzeyi: Adetin 3.günü verilecek kan örneğinde FSH,LH,PRL,TSH,E2 ve gerekli görülen diğer hormon düzeyleri araştırılır.Bu aşamada izlenen kişinin yaşı ve adet düzeni göz önünde bulundurulmalıdır.Örneğin düzenli adet gören genç hastalarda yumurtlama kapasitesini tayin etmek amacıyla B-inhibin testi istenmesi gereksizdir.
Düzenli normal adet gören kadınların %99’unda bu testler normal değerlerde bulunmaktadır.
*FSH (Folikül Stimüle edici Hormon):Beyinde, ön hipofizden salgılanır.Yumurtalıklarda, granüloza hücrelerine etki ederek E2 (östradiol) salınımını sağlar. Folikül gelişimini uyarır.
*LH (Lüteinize edici Hormon): Ön hipofizden salgılanır. Yumurtalıklarda Teka hücrelerinden androjen sentezini uyarır. Granüloza hücrelerine etki ederek lüteinizasyona (corpus lutheum) ve progesteron yapımına yol açar. Folikülden yumurtanın atılmasını sağlar.
*PRL (Prolaktin):Hipofiz ön lobundan salgılanır. Memede salgı dokusunun gelişiminden ve süt sentezinden sorumludur.
*TSH (Tiroid Stimüle edici Hormon):Hipofiz ön lobundan salgılanan bu hormon tiroid bezinin çalışmasını kontrol ederek T3 ve T4 hormonlarını salgılattırır. Kan düzeyindeki değişiklikler, adet bozukluklarına yol açabilir.
*E2:Üreme çağında salgılanan esas ös******dir. Yumurtlama günlerinde en yüksek değere ulaşır. Rahim iç tabakası olan endometriyumda gelişmeyi sağlar. Hem ös****** hem de progesteron alıcılarını oluşturur.
*Progesteron:Yumurtalıklar ve böbrek üstü bezden salgılanır.E2 etkisi altındaki endometriyumda, embriyonun yuvalanabilmesi için gereken salgısal değişiklikleri gerçekleştirir.
*Testosteron:Kadında ve erkekte yumurtalıklardan salgılanan hormondur.Kadında yüksek olması erkekte ise düşük olması anlamlıdır.
*DHEA(Dehidroepiandrostenedion): Böbrek üstü bezden salgılanır.Testosteron hormonunun öncüsüdür.Testosteron yüksek ise kaynağını bulmak için bakılır.
*Androstenedion: Yumurtalıklardan salgılanır.Testesteron yüksek ise bakılır.
-Endometriyum Biyopsisi: Yumurtlama gününden 11-13 gün sonra rahim iç tabakasından parça alınıp patolojik incelemesi yapılarak rahimin içinin döllenmiş yumurtanın yuvalanmasına elverişli olup olmadığı araştırılır.
-Meni tetkiki: Beş günlük cinsel perhiz sonrası, mastürbasyon yoluyla meni örneği alınıp laboratuvarda sayı, hareketlilik, yapısal özellikler açısından değerlendirilir.
-Histerosalpingografi(HSG): Rahim içindeki boşluğun düzgün kenarlı olduğunu, herhangi bir kitlenin yer kaplamadığını ve yumurtalık kanallarının açık olduğunu görebilmek için, adet bittikten sonra, yeniden yumurtlama olmadan, rahim kanalından içeri opak madde verilerek rahim içinin ve kanalların doldurulması sırasında röntgen çekilmesidir.
-Laparoskopi: Genel anestezi altında, göbek deliğinin birkaç santimetre aşağısından küçük bir kesi ile karına girilerek karın boşluğu karbondioksit ile şişirilir. Özel ışık ve mercek sistemi sayesinde ekran üzerinde görüntü elde edilip tüm karın içi organlarının durumu izlenebilir.Bu yöntemle endometriyozis tanısı ve tedavisi yapılabildiği gibi yumurtalık kanallarının açık olup olmadığı da saptanabilir.Karın boşluğundaki yapışıklıklar giderilebilir.
-Histeroskopi: Genel veya lokal anestezi altında, rahim içinin serum fizyolojik ile doldurulmasından sonra bir ışık ve mercek sistemi yardımıyla servikal kanalın ve rahim içinin incelenmesidir. Polip adı verilen meme başına benzeyen doku çıkıntılarının temizlenmesi, rahimi bölen "septum" denilen perdenin kesilmesi ve rahim boşluğunun onarımı gibi işlemler bu girişim sırasında tedavi amacı ile gerçekleştirilebilir.