Koç Grubu, Sabancı Grubu ile arasındaki farkı giderek açıyor. İSO 500 listesinde yer alan 13 Koç şirketinden 9'u yükseliş kaydederken, listeye 14 şirket taşıyan Sabancı'nın 10 şirketi gerildi.
Sakıp Sabancı, kendine has lirik yönetim anlayışı ile Sabancı Topluluğu’nu önemli noktalara taşıdı. Ancak Sabancı'nın vefatı sonrası kimi aile bireylerinin hisselerini alarak gruptan kopuşları, Grupta önemli bir kan kaybına yol açtı.
Grubun yaşadığı küçülme geçtiğim haftalarda Fortune Türkiye’nin açıkladığı 500 büyük şirket listesi yanı sıra son açıklanan İSO Büyük Sanayi Kuruluşları 2007 listesinde de net bir biçimde görüldü.
Fortune 500 listesinde ilk 20’ye bir tek şirketini dahi taşıyaman Sabancı Grubu, İSO 500 listesinde de ilk 20’de tek bir şirket ile temsil edildi.
Sabancı Grubu her iki liste açısında da olumsuz bir tablo ortaya koyarken, Koç Grubu adeta rekora imza attı. Fortune 500 listesinde ilk 20’ye 4 şirketini taşıyan Koç Grubu, İSO 500’de ilk 20’ye 5 şirketini taşımayı başardı.
Eskiden ekonomi gazetecileri Koç-Sabancı karşılaştırması yaparlardı. Ancak artık bu kıyaslamanın yapılamadığını Fortune 500 listesinin yanı sıra İSO 500 listesi de net bir biçimde ortaya koydu. Türkiye’nin (finans dışı) sanayi şirketleri arasında artık sıralamaya Sabancı giremiyor.
Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu sıralamasında bu yıl Koç Topluluğu, 13 şirketle yer aldı. Koç Grubu Tüpraş, Ford, Arçelik, Tofaş ve Aygaz ile listenin tepesindeki ilk 10'un da yarısını oluşturdu.
Koç Topluluğu şirketleri, 500 büyük kuruluşun toplam cirosunun yüzde 19'unu, özel sektörün yüzde 20'sini temsil ederlerken Koç Grubu şirketleri 2007 yılında 11.2 milyar dolarlık dış satımlarıyla da özel sektör ihracatının yüzde 21'ini yaptı. Koç Topluluğu şirketlerinin toplam kârı ise 2.6 milyar YTL olmuş.
Aşağıda ISO 500 Büyük Sanayi Araştırması’nda yer alan Koç Topluluğu ve Sabancı Topluluğu şirketlerinin listesi ve bilgileri yer almakta:
İŞTE KOÇ İLE SABANCI ŞİRKETLERİNİN KARŞILAŞTIRMASI
Aşağıda ISO 500 Büyük Sanayi Araştırması’nda yer alan Koç Topluluğu ve Sabancı Topluluğu şirketlerinin listesi ve bilgileri yer almakta:
13 Koç Topluluğu Şirketi:
2007 2006
Şirket Adı
1 1
Tüpraş Türkiye Petrol Raf. A.Ş.
2 2
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.
7 6
Arçelik A.Ş.
8 9
Tofaş Türk Otomobil Fab. A.Ş
9 10
Aygaz A.Ş.
29 16
Grundig Elektronik A.Ş.
76 81
Mogaz Petrol Gazları A.Ş.
77 84
Tat Konserve San. A.Ş.
80 68
Türk Traktör ve Ziraat Makinaları A.Ş.
98 106
Arçelik-LG Klima San. Ve Tic. A.Ş.
112 127
Otokar Otobüs Karoseri San. A.Ş.
209 261
Entek Elektrik Üretimi A.Ş.
252 315
Demir Export A.Ş.
Yukarıda yer alan Koç Grubu şirketlerinin 2006-2007 yılı performanslarına bakıldığında toplam 13 şirketi İSO 500 listesine taşıyan Koç Grubu şirketlerinde yalnızca ikisinin bir önceki yıla 2006 kıyasla gerilediği görülüyor. Arçelik 2006 Listesinde 6’ıncı sırada iken 2007’de 7’inci sıraya, Grundig Elektronik ise 2006 16’ıncı sırada iken 2007’de 29’uncu sıraya gerilediği görülüyor. Geriye kalan 11 şirketten ikis Tüpraş –Ford bir önceki yıl ile aynı seviyelerini (1-2) korurken geriye kalan 9 şirketin tümü bir önceki yıla kıyasla 2007’de sıçrama kaydettikleri görülüyor.
14 Sabancı Topluluğu Şirketi :
2007 2006
Şirket Adı
5 4
TOYOTA OTOMOTİV SANAYİ TÜRKİYE A.Ş.
26 26
PHİLSA PHİLİP MORRİS SABANCI SİGARA VE TÜTÜNCÜLÜK SAN. VE TİC A.Ş.
49 47
BRİSA BRIDGESTONE SABANCI LASTİK SAN. VE TİC. A.Ş.
51 59
AKÇANSA ÇİMENTO SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
71 66
TEMSA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
81 79
ÇİMSA ÇİMENTO SAN. VE TİC. A.Ş
92 76
KORDSA GLOBAL ENDÜSTRİYEL İPLİK VE KORD BEZİ SAN. VE TİC. A.Ş.
96 100
GIDASA SABANCI GIDA SAN. VE TİC. A.Ş.
100 60
ADVANSA SASA POLYESTER SANAYİ A.Ş.
127 142
ENERJİSA ENERJİ ÜRETİM A.Ş.
139 130
BOSSA TİCARET VE SANAYİ İŞLETMELERİ T.A.Ş.
202 187
OLMUKSA INTERNATIONAL PAPER-SABANCI AMBALAJ SAN. VE TİC. A.Ş
328 311
YÜNSA YÜNLÜ SAN. VE TİC. A.Ş.
322 339
PİLSA PLASTİK SANAYİ A.Ş.
Sabancı Topluluğu şirketlerine bakıldığında ise, İSO 500 listesine 2007’de 14 şirket taşıyan Topluluk şirketlerinden yalnızca üçü (Akçansa , Gıdasa ve Pilsa) yükseliş kaydederken , bir şirket de (Philip Morris) bir önceki yılki sırasını (26) korudu. Geriye kalan 10 şirketin tümü önemli oranda gerileme yaşadı.
Rakamlarla Sabancı Topluluğu:
Konsolide finansal neticelere göre, Sabancı Topluluğu son üç yılda satışlarını yüzde 67 artırarak 2007 yılında 19.3 milyar YTL’na ulaştırdı. Sabancı Topluluğu 71 şirket, 10 yabancı ortak, 53,400 çalışan, 19.3 milyar YTL konsolide net satışlar, 3 milyar YTL faaliyet karı ve 970 milyon YTL konsolide net kara sahip.
Ancak geçen yıl (2007) gerçekleştirilen 19.3 milyar YTL’lik konsolide satış rakamına rağmen Sabancı Holding (grup şirketleri ) Fortune tarafından hazırlanan Türkiye’nin 500 büyük şirketi arasında ilk sıralarda yer alamadı.
Holding’in bilançosu dikkatle incelendiğinde bu durum anlaşılıyor. Çünkü, grubun satışları içinde finans kesimin payı çok yüksek ve giderek payı artıyor.
Sırayla rakamlar şöyle:
* Sabancı Holding’in konsolide satış geliri 2004 yılı 11.548 milyon YTL. Bu rakamın yüzde 47’si (5.553 milyon YTL) finans dışı şirketlerden elde ediliyor. Yüzde 53 olan 6.014 milyon YTL ise doğrudan finans kesiminden (başta Akbank) geliyor.
* Aynı grubun 2007 yılı satış gelirleri söylendiği gibi 19.340 milyon YTL. Övünülerek kamuoyuna aktarılan bu rakamın bu kez yüzde 57’si (yani 11.023 milyon YTL) finans kesiminden , yüzde 43’ü (8.317 milyon YTL) finans dışı şirketlerden elde ediliyor. (Finans dışı şirketlerden elde edilen gelirin önemli bir bölümü de iştirak satışından geldiğini de hatırlatalım.)
Yani grubun satışları içinde finans kesimi gelirleri artıyor, sanayi ve hizmet şirketlerinin payı küçülüyor. Grup, son 4 yılda satışlarını yüzde 67 artırmakla övünüyor. Ama dikkat edilmesi gereken şu: Eğer Akbank’ın son 4 yılda (krizden en karlı çıkan banka olduğu unutulmamalı) büyümesi dikkate alınmasaydı, grubun satış gelirleri toplam 11 milyar YTL’den 14.5 milyar YTL’ye çıkacaktı. Ve büyüme oranı yüzde 25’lerde kalacaktı. Ama bankalarından elde ettikleri satış geliri son 4 yılda yüzde 80 büyüdü ve bugün grubun övündüğü satış geliri büyümesi yaşandı.
Koç-Sabancı arasındaki kıyaslamanın önemini yitirdiği tezini, anılan dönem için Koç Grubu’nun verileri de doğruluyor.
Rakamlarla Koç Topluluğu
* Koç’un, 2004 yılında elde ettiği konsolide satış geliri 22.264 milyon YTL. Bu satış gelirinin yüzde 92’si finans dışı kesimden elde ediliyor.
* Koç Holding’in 2007 konsolide bilanço satış geliri 51.429 milyon YTL. Bu satış geliri içinde finans kesiminden elde ettiği gelirin oranı sadece yüzde 10. Yüzde 90’ı sanayi ve hizmet sektöründen sağlıyor.
* Başka bir deyişle Koç Grubu finans dışı kesimden elde ettiği satışlarını (Tüpraş’ın etkisiyle elbette) son 4 yılda yüzde 136 artırırken, Sabancı’da bu oran yüzde 53'de (2004/5.553 milyon YTL-2007/8.480 milyon YTL) kalıyor.
Sakıp ağanın kemikleri sızlıyor olmalı...
Sakıp Sabancı, kendine has lirik yönetim anlayışı ile Sabancı Topluluğu’nu önemli noktalara taşıdı. Ancak Sabancı'nın vefatı sonrası kimi aile bireylerinin hisselerini alarak gruptan kopuşları, Grupta önemli bir kan kaybına yol açtı.
Grubun yaşadığı küçülme geçtiğim haftalarda Fortune Türkiye’nin açıkladığı 500 büyük şirket listesi yanı sıra son açıklanan İSO Büyük Sanayi Kuruluşları 2007 listesinde de net bir biçimde görüldü.
Fortune 500 listesinde ilk 20’ye bir tek şirketini dahi taşıyaman Sabancı Grubu, İSO 500 listesinde de ilk 20’de tek bir şirket ile temsil edildi.
Sabancı Grubu her iki liste açısında da olumsuz bir tablo ortaya koyarken, Koç Grubu adeta rekora imza attı. Fortune 500 listesinde ilk 20’ye 4 şirketini taşıyan Koç Grubu, İSO 500’de ilk 20’ye 5 şirketini taşımayı başardı.
Eskiden ekonomi gazetecileri Koç-Sabancı karşılaştırması yaparlardı. Ancak artık bu kıyaslamanın yapılamadığını Fortune 500 listesinin yanı sıra İSO 500 listesi de net bir biçimde ortaya koydu. Türkiye’nin (finans dışı) sanayi şirketleri arasında artık sıralamaya Sabancı giremiyor.
Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu sıralamasında bu yıl Koç Topluluğu, 13 şirketle yer aldı. Koç Grubu Tüpraş, Ford, Arçelik, Tofaş ve Aygaz ile listenin tepesindeki ilk 10'un da yarısını oluşturdu.
Koç Topluluğu şirketleri, 500 büyük kuruluşun toplam cirosunun yüzde 19'unu, özel sektörün yüzde 20'sini temsil ederlerken Koç Grubu şirketleri 2007 yılında 11.2 milyar dolarlık dış satımlarıyla da özel sektör ihracatının yüzde 21'ini yaptı. Koç Topluluğu şirketlerinin toplam kârı ise 2.6 milyar YTL olmuş.
Aşağıda ISO 500 Büyük Sanayi Araştırması’nda yer alan Koç Topluluğu ve Sabancı Topluluğu şirketlerinin listesi ve bilgileri yer almakta:
İŞTE KOÇ İLE SABANCI ŞİRKETLERİNİN KARŞILAŞTIRMASI
Aşağıda ISO 500 Büyük Sanayi Araştırması’nda yer alan Koç Topluluğu ve Sabancı Topluluğu şirketlerinin listesi ve bilgileri yer almakta:
13 Koç Topluluğu Şirketi:
2007 2006
Şirket Adı
1 1
Tüpraş Türkiye Petrol Raf. A.Ş.
2 2
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.
7 6
Arçelik A.Ş.
8 9
Tofaş Türk Otomobil Fab. A.Ş
9 10
Aygaz A.Ş.
29 16
Grundig Elektronik A.Ş.
76 81
Mogaz Petrol Gazları A.Ş.
77 84
Tat Konserve San. A.Ş.
80 68
Türk Traktör ve Ziraat Makinaları A.Ş.
98 106
Arçelik-LG Klima San. Ve Tic. A.Ş.
112 127
Otokar Otobüs Karoseri San. A.Ş.
209 261
Entek Elektrik Üretimi A.Ş.
252 315
Demir Export A.Ş.
Yukarıda yer alan Koç Grubu şirketlerinin 2006-2007 yılı performanslarına bakıldığında toplam 13 şirketi İSO 500 listesine taşıyan Koç Grubu şirketlerinde yalnızca ikisinin bir önceki yıla 2006 kıyasla gerilediği görülüyor. Arçelik 2006 Listesinde 6’ıncı sırada iken 2007’de 7’inci sıraya, Grundig Elektronik ise 2006 16’ıncı sırada iken 2007’de 29’uncu sıraya gerilediği görülüyor. Geriye kalan 11 şirketten ikis Tüpraş –Ford bir önceki yıl ile aynı seviyelerini (1-2) korurken geriye kalan 9 şirketin tümü bir önceki yıla kıyasla 2007’de sıçrama kaydettikleri görülüyor.
14 Sabancı Topluluğu Şirketi :
2007 2006
Şirket Adı
5 4
TOYOTA OTOMOTİV SANAYİ TÜRKİYE A.Ş.
26 26
PHİLSA PHİLİP MORRİS SABANCI SİGARA VE TÜTÜNCÜLÜK SAN. VE TİC A.Ş.
49 47
BRİSA BRIDGESTONE SABANCI LASTİK SAN. VE TİC. A.Ş.
51 59
AKÇANSA ÇİMENTO SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
71 66
TEMSA SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
81 79
ÇİMSA ÇİMENTO SAN. VE TİC. A.Ş
92 76
KORDSA GLOBAL ENDÜSTRİYEL İPLİK VE KORD BEZİ SAN. VE TİC. A.Ş.
96 100
GIDASA SABANCI GIDA SAN. VE TİC. A.Ş.
100 60
ADVANSA SASA POLYESTER SANAYİ A.Ş.
127 142
ENERJİSA ENERJİ ÜRETİM A.Ş.
139 130
BOSSA TİCARET VE SANAYİ İŞLETMELERİ T.A.Ş.
202 187
OLMUKSA INTERNATIONAL PAPER-SABANCI AMBALAJ SAN. VE TİC. A.Ş
328 311
YÜNSA YÜNLÜ SAN. VE TİC. A.Ş.
322 339
PİLSA PLASTİK SANAYİ A.Ş.
Sabancı Topluluğu şirketlerine bakıldığında ise, İSO 500 listesine 2007’de 14 şirket taşıyan Topluluk şirketlerinden yalnızca üçü (Akçansa , Gıdasa ve Pilsa) yükseliş kaydederken , bir şirket de (Philip Morris) bir önceki yılki sırasını (26) korudu. Geriye kalan 10 şirketin tümü önemli oranda gerileme yaşadı.
Rakamlarla Sabancı Topluluğu:
Konsolide finansal neticelere göre, Sabancı Topluluğu son üç yılda satışlarını yüzde 67 artırarak 2007 yılında 19.3 milyar YTL’na ulaştırdı. Sabancı Topluluğu 71 şirket, 10 yabancı ortak, 53,400 çalışan, 19.3 milyar YTL konsolide net satışlar, 3 milyar YTL faaliyet karı ve 970 milyon YTL konsolide net kara sahip.
Ancak geçen yıl (2007) gerçekleştirilen 19.3 milyar YTL’lik konsolide satış rakamına rağmen Sabancı Holding (grup şirketleri ) Fortune tarafından hazırlanan Türkiye’nin 500 büyük şirketi arasında ilk sıralarda yer alamadı.
Holding’in bilançosu dikkatle incelendiğinde bu durum anlaşılıyor. Çünkü, grubun satışları içinde finans kesimin payı çok yüksek ve giderek payı artıyor.
Sırayla rakamlar şöyle:
* Sabancı Holding’in konsolide satış geliri 2004 yılı 11.548 milyon YTL. Bu rakamın yüzde 47’si (5.553 milyon YTL) finans dışı şirketlerden elde ediliyor. Yüzde 53 olan 6.014 milyon YTL ise doğrudan finans kesiminden (başta Akbank) geliyor.
* Aynı grubun 2007 yılı satış gelirleri söylendiği gibi 19.340 milyon YTL. Övünülerek kamuoyuna aktarılan bu rakamın bu kez yüzde 57’si (yani 11.023 milyon YTL) finans kesiminden , yüzde 43’ü (8.317 milyon YTL) finans dışı şirketlerden elde ediliyor. (Finans dışı şirketlerden elde edilen gelirin önemli bir bölümü de iştirak satışından geldiğini de hatırlatalım.)
Yani grubun satışları içinde finans kesimi gelirleri artıyor, sanayi ve hizmet şirketlerinin payı küçülüyor. Grup, son 4 yılda satışlarını yüzde 67 artırmakla övünüyor. Ama dikkat edilmesi gereken şu: Eğer Akbank’ın son 4 yılda (krizden en karlı çıkan banka olduğu unutulmamalı) büyümesi dikkate alınmasaydı, grubun satış gelirleri toplam 11 milyar YTL’den 14.5 milyar YTL’ye çıkacaktı. Ve büyüme oranı yüzde 25’lerde kalacaktı. Ama bankalarından elde ettikleri satış geliri son 4 yılda yüzde 80 büyüdü ve bugün grubun övündüğü satış geliri büyümesi yaşandı.
Koç-Sabancı arasındaki kıyaslamanın önemini yitirdiği tezini, anılan dönem için Koç Grubu’nun verileri de doğruluyor.
Rakamlarla Koç Topluluğu
* Koç’un, 2004 yılında elde ettiği konsolide satış geliri 22.264 milyon YTL. Bu satış gelirinin yüzde 92’si finans dışı kesimden elde ediliyor.
* Koç Holding’in 2007 konsolide bilanço satış geliri 51.429 milyon YTL. Bu satış geliri içinde finans kesiminden elde ettiği gelirin oranı sadece yüzde 10. Yüzde 90’ı sanayi ve hizmet sektöründen sağlıyor.
* Başka bir deyişle Koç Grubu finans dışı kesimden elde ettiği satışlarını (Tüpraş’ın etkisiyle elbette) son 4 yılda yüzde 136 artırırken, Sabancı’da bu oran yüzde 53'de (2004/5.553 milyon YTL-2007/8.480 milyon YTL) kalıyor.
Sakıp ağanın kemikleri sızlıyor olmalı...
