Namaz Tesbihatı
Tesbihatın ÖnemiNamazdan sonra tesbîhât yapmanın hükmü ve mânâsı nedir?
Namazı gerek cemaatle kılalım, gerekse tek başımıza kılalım fark etmez; namazdan sonra tesbîhat yapmak Sünnet-i Seniyyedir Tesbîhât cemaatle birlikte yapılabileceği gibi, ferdî olarak da yapılabilir
Cenâb-ı Hakkı zikretmek, noksanlıklardan yüce tutmak ve şükretmek namazın özüdür Tesbîhâtta otuz üçer defa tekrar edilen
Sübhanallah, Elhamdülillah, Allâhu ekber ve Lâ ilâhe illâllah mübârek kelimeleri namazın çekirdekleri hükmündedir Bu kudsî çekirdeklerin namazın içinde de yer alışı, tesbîhât kelimelerinin ibâdete ne kadar münâsip olduğunu ve mânevî hayatımız için ne büyük önemi bulunduğunu anlatır1
Muâviye bin Hakem es-Selemî (ra) anlatır: Resûlullah (asm), Bizim namazımız tesbîh, tekbîr ve Kurân tilâvetinden ibârettir; onda dünya kelâmı konuşulmaz! buyurdu2
Muhâcirlerden bazı fakîr Sahabîler bir gün Allah Resûlüne (asm) şöyle dediler:
Ya Resûlallah! Mal sahipleri yüksek derecelere eriştiler Bizimle beraber namaz kılıyorlar, oruç tutuyorlar! Bizden ayrı bir de mallarıyla haccediyorlar, umre yapıyorlar, köle âzât ediyorlar, sadaka veriyorlar!
Allahın Resûlü (asm): Ben size bir şey öğreteyim mi? Onun sayesinde sizi geçenlere yetişir, sizden sonrakileri de geçersiniz Hem böylece, sizin yaptığınızı yapanların dışında hiç kimse sizden daha fazîletli olmaz! buyurdu
Büyük bir müjdeydi Ashab-ı Kirâm (ra): Buyurunuz yâ Resûlallah; öğretiniz! dedi
Resûl-ü Ekrem Efendimiz (asm): Her namazın ardından otuz üçer defa Sübhânallah, Elhamdülillâh ve Allahu ekber dersiniz Sonra da Lâ ilâhe illallahü vahdehû lâ şerîke leh Lehül-Mülkü ve lehül-Hamdü ve hüve alâ külli şeyin kadîr dersiniz; deniz köpüğü kadar bile olsa günahlarınız bağışlanır! buyurdu3
Bedîüzzaman Hazretleri, namazdan sonra okunması sünnet olan tesbih, tazim, tehlil, zikir ve salavât ifâdelerinin, her türlü şerlerden Allaha sığınma ve Allahın isimlerini zikretme duâlarının velâyet-i Ahmediyenin evradı olduğunu, yani Hazret-i Peygamberin (asm) yolu ve Sünneti bulunduğunu kaydeder4
Kamet ile farz namaz arasında vesîle duâsı yapmak sünnettir Vesîle duâsını ezanı okuyanın ve dinleyenin hemen; kameti okuyanın ve dinleyenin de yine hemen namazdan önce ellerini kaldırarak yapmaları sünnettir
Sabah ve akşam namazlarından sonra kabir azabından, şeytan, nefis, dünya ve deccal şerrinden ve fitnesinden, Cehennem azabından ve sâir fitne ve kötülüklerden Allaha sığınmak için okunan istiâze duâsı sünnettir Buna ilâveten okunan zikir, salâvat ve duâlar sünnettir Cenâb-ı Haktan mağfiret ve merhamet istemek; bunu yalnızca nefsimiz için değil, üzerimizde hakkı bulunan hoca ve üstadlarımız için, anne ve babamız için, talebe arkadaşlarımız için ve tüm ehl-i îman için istemek sünnettir Peygamberimiz Hz Muhammed (asm) için milyon kere salât u selâmda bulunmak; âl ve ashabına (ra) selam ve tebrik göndermek; ve bütün bunları yaparken sınırlı sayıları aşmak, sınırsızlık ve sonsuzluk belirten ağaçların yaprakları kadar, denizlerin dalgaları adedince, yağmurların damlaları sayısınca ifâdeleri ile salât, selâm ve bereket duâmızı çoğaltmak Sünnet-i Seniyyedendir Cennete girmeyi istemek Sünnet-i Seniyyedendir
Tesbih ve zikirlerle ilgili Peygamber Efendimizin (asm) müjde dolu haberlerinden bir kaçı şöyledir:
*Abdullah bin Amr (ra) demiştir ki: Resûlullah (asm) şöyle buyurdu: Dünyada hiç kimse yoktur ki, Lâ ilâhe illallahü vallahü ekber Velâ havle velâ kuvvete illâ billâh desin de, denizin köpüğü kadar da olsa günahları kendisinden kaldırılmasın5
*Ebû Mûsâ el-Eşârî (ra) anlatmıştır: Peygamber Efendimizle (asm) birlikte bir gazada idik Döndüğümüz vakit Medîneyi gördüğümüzde Müslümanlar seslerini yükselterek tekbir getirmeye başladılar Bunun üzerine Resûlullah (asm): Sizin Rabbiniz sağır değil! Hazır olmayan biri de değil! O sizin aranızda, develerinizin başları arasındadır Yâ Abdullah bin Kays! Cennet hazinelerinden bir hazineyi sana öğreteyim mi? Lâ havle velâ kuvvete illâ billah!tır6
*İbn-i Mesût (ra) haber vermiştir ki: Resûl-i Ekrem Efendimiz (asm) şöyle buyurdu: Mîrâca çıkarıldığım gece İbrâhimle (as) karşılaştım Bana, Yâ Muhammed! dedi Benden ümmetine selam söyle ve onlara bildir ki, Cennetin toprağı güzeldir, suyu tatlıdır! Cennette ağaçlarla dolu ovalar vardır Bunların dikili ağaçları Sübhânallahi velhamdülillâhi velâ ilâhe illallahü vallâhü ekberdir7
*Ebû Zerr (ra) anlatır ki: Resûlullah Efendimiz (asm) buyurdu ki: Her kim, sabah namazından sonra diz çökmüş olarak, konuşmadan önce on defa Lâ ilâhe illallahü vahdehû lâ şerîke lehü Lehül-mülkü ve lehûl-hamdü yuhyî ve yümîtü ve hüve alâ külli şeyin kadîr derse kendisine onlarca sevap yazılır, on günahı silinir, on derece yükseltilir, o günün tamamında her şerden emin ve emniyette olur, Şeytandan korunur ve o gün hiçbir günah ona ulaşarak amelini iptal etmez!8
*Makıl bin Yesâr (ra) der ki: Resûlullah (asm) şöyle buyurdu: Kim sabah kalktığında (namazdan sonra) üç defa Eûzü billâhis-Semîıl-Alîmi mineşşeytânirracîm der ve Haşir sûresinin sonundan üç âyet okursa, Allah o kimseye, o gün akşama kadar duâ ve istiğfâr etsinler diye yetmiş bin melek vazîfelendirir, o gün ölürse şehîd olarak ölür Kim geceye girerken okursa aynı dereceye ulaşır9
Cenab-ı Rabb-i Rahîm, ehl-i îmân üzerinden feyiz ve bereketini eksik etmesin Âmin
Dipnot:
1- Bedîüzzaman, Sözler, S45; 2- Nesâî, Kitabus-Sehiv, 20; 3- Müslim, Mesâcid, 142; 4- Kastamonu Lâhikası, S72-73; 5- Tirmizî, Daavât, 58; 6- Tirmizî, Daavât, 58; 7- Tirmizî, Daavât, 59; 8- Tirmizî, Daavât, 63; 9- Taç, 4/44
alıntı
Tesbihatın ÖnemiNamazdan sonra tesbîhât yapmanın hükmü ve mânâsı nedir?
Namazı gerek cemaatle kılalım, gerekse tek başımıza kılalım fark etmez; namazdan sonra tesbîhat yapmak Sünnet-i Seniyyedir Tesbîhât cemaatle birlikte yapılabileceği gibi, ferdî olarak da yapılabilir
Cenâb-ı Hakkı zikretmek, noksanlıklardan yüce tutmak ve şükretmek namazın özüdür Tesbîhâtta otuz üçer defa tekrar edilen
Sübhanallah, Elhamdülillah, Allâhu ekber ve Lâ ilâhe illâllah mübârek kelimeleri namazın çekirdekleri hükmündedir Bu kudsî çekirdeklerin namazın içinde de yer alışı, tesbîhât kelimelerinin ibâdete ne kadar münâsip olduğunu ve mânevî hayatımız için ne büyük önemi bulunduğunu anlatır1
Muâviye bin Hakem es-Selemî (ra) anlatır: Resûlullah (asm), Bizim namazımız tesbîh, tekbîr ve Kurân tilâvetinden ibârettir; onda dünya kelâmı konuşulmaz! buyurdu2
Muhâcirlerden bazı fakîr Sahabîler bir gün Allah Resûlüne (asm) şöyle dediler:
Ya Resûlallah! Mal sahipleri yüksek derecelere eriştiler Bizimle beraber namaz kılıyorlar, oruç tutuyorlar! Bizden ayrı bir de mallarıyla haccediyorlar, umre yapıyorlar, köle âzât ediyorlar, sadaka veriyorlar!
Allahın Resûlü (asm): Ben size bir şey öğreteyim mi? Onun sayesinde sizi geçenlere yetişir, sizden sonrakileri de geçersiniz Hem böylece, sizin yaptığınızı yapanların dışında hiç kimse sizden daha fazîletli olmaz! buyurdu
Büyük bir müjdeydi Ashab-ı Kirâm (ra): Buyurunuz yâ Resûlallah; öğretiniz! dedi
Resûl-ü Ekrem Efendimiz (asm): Her namazın ardından otuz üçer defa Sübhânallah, Elhamdülillâh ve Allahu ekber dersiniz Sonra da Lâ ilâhe illallahü vahdehû lâ şerîke leh Lehül-Mülkü ve lehül-Hamdü ve hüve alâ külli şeyin kadîr dersiniz; deniz köpüğü kadar bile olsa günahlarınız bağışlanır! buyurdu3
Bedîüzzaman Hazretleri, namazdan sonra okunması sünnet olan tesbih, tazim, tehlil, zikir ve salavât ifâdelerinin, her türlü şerlerden Allaha sığınma ve Allahın isimlerini zikretme duâlarının velâyet-i Ahmediyenin evradı olduğunu, yani Hazret-i Peygamberin (asm) yolu ve Sünneti bulunduğunu kaydeder4
Kamet ile farz namaz arasında vesîle duâsı yapmak sünnettir Vesîle duâsını ezanı okuyanın ve dinleyenin hemen; kameti okuyanın ve dinleyenin de yine hemen namazdan önce ellerini kaldırarak yapmaları sünnettir
Sabah ve akşam namazlarından sonra kabir azabından, şeytan, nefis, dünya ve deccal şerrinden ve fitnesinden, Cehennem azabından ve sâir fitne ve kötülüklerden Allaha sığınmak için okunan istiâze duâsı sünnettir Buna ilâveten okunan zikir, salâvat ve duâlar sünnettir Cenâb-ı Haktan mağfiret ve merhamet istemek; bunu yalnızca nefsimiz için değil, üzerimizde hakkı bulunan hoca ve üstadlarımız için, anne ve babamız için, talebe arkadaşlarımız için ve tüm ehl-i îman için istemek sünnettir Peygamberimiz Hz Muhammed (asm) için milyon kere salât u selâmda bulunmak; âl ve ashabına (ra) selam ve tebrik göndermek; ve bütün bunları yaparken sınırlı sayıları aşmak, sınırsızlık ve sonsuzluk belirten ağaçların yaprakları kadar, denizlerin dalgaları adedince, yağmurların damlaları sayısınca ifâdeleri ile salât, selâm ve bereket duâmızı çoğaltmak Sünnet-i Seniyyedendir Cennete girmeyi istemek Sünnet-i Seniyyedendir
Tesbih ve zikirlerle ilgili Peygamber Efendimizin (asm) müjde dolu haberlerinden bir kaçı şöyledir:
*Abdullah bin Amr (ra) demiştir ki: Resûlullah (asm) şöyle buyurdu: Dünyada hiç kimse yoktur ki, Lâ ilâhe illallahü vallahü ekber Velâ havle velâ kuvvete illâ billâh desin de, denizin köpüğü kadar da olsa günahları kendisinden kaldırılmasın5
*Ebû Mûsâ el-Eşârî (ra) anlatmıştır: Peygamber Efendimizle (asm) birlikte bir gazada idik Döndüğümüz vakit Medîneyi gördüğümüzde Müslümanlar seslerini yükselterek tekbir getirmeye başladılar Bunun üzerine Resûlullah (asm): Sizin Rabbiniz sağır değil! Hazır olmayan biri de değil! O sizin aranızda, develerinizin başları arasındadır Yâ Abdullah bin Kays! Cennet hazinelerinden bir hazineyi sana öğreteyim mi? Lâ havle velâ kuvvete illâ billah!tır6
*İbn-i Mesût (ra) haber vermiştir ki: Resûl-i Ekrem Efendimiz (asm) şöyle buyurdu: Mîrâca çıkarıldığım gece İbrâhimle (as) karşılaştım Bana, Yâ Muhammed! dedi Benden ümmetine selam söyle ve onlara bildir ki, Cennetin toprağı güzeldir, suyu tatlıdır! Cennette ağaçlarla dolu ovalar vardır Bunların dikili ağaçları Sübhânallahi velhamdülillâhi velâ ilâhe illallahü vallâhü ekberdir7
*Ebû Zerr (ra) anlatır ki: Resûlullah Efendimiz (asm) buyurdu ki: Her kim, sabah namazından sonra diz çökmüş olarak, konuşmadan önce on defa Lâ ilâhe illallahü vahdehû lâ şerîke lehü Lehül-mülkü ve lehûl-hamdü yuhyî ve yümîtü ve hüve alâ külli şeyin kadîr derse kendisine onlarca sevap yazılır, on günahı silinir, on derece yükseltilir, o günün tamamında her şerden emin ve emniyette olur, Şeytandan korunur ve o gün hiçbir günah ona ulaşarak amelini iptal etmez!8
*Makıl bin Yesâr (ra) der ki: Resûlullah (asm) şöyle buyurdu: Kim sabah kalktığında (namazdan sonra) üç defa Eûzü billâhis-Semîıl-Alîmi mineşşeytânirracîm der ve Haşir sûresinin sonundan üç âyet okursa, Allah o kimseye, o gün akşama kadar duâ ve istiğfâr etsinler diye yetmiş bin melek vazîfelendirir, o gün ölürse şehîd olarak ölür Kim geceye girerken okursa aynı dereceye ulaşır9
Cenab-ı Rabb-i Rahîm, ehl-i îmân üzerinden feyiz ve bereketini eksik etmesin Âmin
Dipnot:
1- Bedîüzzaman, Sözler, S45; 2- Nesâî, Kitabus-Sehiv, 20; 3- Müslim, Mesâcid, 142; 4- Kastamonu Lâhikası, S72-73; 5- Tirmizî, Daavât, 58; 6- Tirmizî, Daavât, 58; 7- Tirmizî, Daavât, 59; 8- Tirmizî, Daavât, 63; 9- Taç, 4/44
alıntı