anneyimben
Daimi Üye
Yayın kesildiğinde ekranı kaplayan Necefli Maşrapa’dan yasak kelimelere, ciklet reklamı yasağından “Hanımlar Sizin İçin” kuşağına, sıkıyönetimde “yorum” yasağından ilk dansöz yayınına ve Orhan Gencebay’ın TV’deki ilk şarkısına...
İSTANBUL - Devlet adına radyo ve televizyon yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla, 1 Mayıs 1964’te, özel yasayla özerk bir kamu tüzel kişiliğine sahip olarak kurulan TRT, aynı yıl “tacir” sıfatıyla Ankara Ticaret siciline kaydedildi ve ilk yılları hem politik tartışmalara, hem de daha sonraki yıllarda “TRT sansürü” olarak literatüre geçecek denetim nedeniyle sanatçıların boykot ve protestolarıyla geçti. İstiklal Marşı ve Anıtkabir’de bayrak töreni ile açılan “Televizyonunuzu kapatmayı unutmayınız” yazısıyla sona eren siyah-beyaz camdan bugüne TRT’nin tarihinden ilginç notlar:
1965: TBMM’DE TRT KAVGASI
TRT Radyoları’nda ilk kez programlı dönem başladı ve bütün radyolar haber saatlerinde Ankara Radyosu’na bağlandılar. Türkiye Radyoları Program Dergisi yayınlanmaya başladı.
TBMM’de TRT için “Meclis Tahkikatı” açılması konusunda tartışma çıktı.
Danıştay, TRT’nin hesap ve işlemlerinin, Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nca teftiş ve tahkik edilemeyeceğine karar verdi.
Adalet Partisi (AP) milletvekili Burhan Apaydın TRT konusunda Meclis Başkanlığı’na gensoru önergesi verdi.
Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nın, TRT’nin denetlemesi ile ilgili olarak Danıştay’a yaptığı başvuru reddedildi.
TRT hakkında Meclis Başkanlığı’na verilen gensoru önergesi reddedildi.
Millet Meclisi Anayasa Komisyonu, TRT hakkında Meclis araştırmasını kabul etti.
Türk Sanat ve Halk Müziği Danışma Kurulu toplandı.
Radyo yayınlarında sabahları “Köye Haber Bülteni” başladı.
TRT hakkında “Devlet nizamına karşı tahrik, tarafsız yayın yapmama, görevi kötüye kullanma” gerekçesi ile açılan savcılık tahkikatı “takipsizlikle” sonuçlandı.
“TRT İlan ve Reklam Yayınlarında Uygulanacak Esaslar” yürürlüğe girdi.
Reklam firmaları radyo yönetimini boykot etti.
Batı Müziği ve Çok Sesli Türk Müziği Danışma Kurulu toplandı.
Bazı sanatçılar, TRT’nin sanatçı denetleme ve sınıflandırmasına karşı Danıştay’a başvurdu.
Başbakan Demirel hükümet programında TRT kanununun değiştirileceğini söyledi.
1966: TRT SANSÜRÜ BAŞLIYOR
Batı Müziği ve Çok Sesli Türk Müziği Danışma Kurulu raporu Yönetim Kurulu’nda kabul edildi.
Yönetim Kurulu, Türk Müziği Denetleme Kurulu’nun sanatçıları sınıflandırma ve mikrofon dışı bırakma kararını iptal etti.
Bestecilere beste siparişi ile ilgili esaslar kabul edildi.
TRT kapalı devre televizyon eğitimi yayınları başladı.
TRT ve Müzik-İş Sendikası arasında anlaşma imzalandı.
Halk Müziği Derleme Kurulu oluşturuldu.
1967: TRT SANATÇILARI BOYKOTTA
100 radyo sanatçısı İstanbul Radyosu’na yürüyüş yaptı.
Protestolar sonuç verdi ve TRT, sanatçı ücretlerine yüzde 150 - 200 arasında zam yaptı.
TRT ve Türkiye Müzisyenler Sendikası toplu sözleşme imzaladı.
İstanbul Radyosu’nda 25 ses ve saz sanatçısı boykot yaptı.
1968: SARTRE’IN KİTABINI OKUMA DAVASI
Ankara Televizyonu deneme yayınlarına başladı. 6 Şubat 1968’de ilk televizyon oyunu “Şair Evlenmesi” canlı olarak yayınlandı.
Teknik personelin sendika kurması sonucu, teknisyenlere ek çalışma ücreti vermemek için radyoda naklen yayın kaldırıldı.
İzmir Radyo vericisi yayına başladı. Hemen ardından Uluslararası Fuar nedeniyle İzmir’de ilk televizyon deneme yayını yapıldı.
Kıbrıs’ın Sesi Radyosu, yayın sorumluluğunu Genelkurmay’a devretti. Sartre’ın kitabını radyoda tanıtan beş kişi hakkında dava açıldı, ancak mahkeme “suçsuz” buldu.
Trabzon Radyosu yayına başladı.
1969: TV’DE İLK YASAK VE AYA İLK AYAK BASIŞ
Köye yönelik televizyon yayınlarının izlenmesi için, Ankara’nın dört köyüne televizyon izleme merkezi kuruldu.
Televizyon yayınlarına ilk Hükümet yasağı kondu
TRT Kanun tasarısı TBMM’de Geçici Komusyon’a havale edildi. CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, TRT konusunda iktidarı uyarması için Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’a muhtıra verdi.
TRT ile SACEM arasında müzik eserleri telif hakları ile ilgili sözleşme imzalandı.
Anayasa Mahkemesi TRT’ye mali özerlik tanıdı.
İki adet televizyon naklen yayın arabasının satın alınmasına karar verildi. TRT’nin “radyo ruhsatiye ücretlerinin tespiti” için dava açmasına karar verildi.
Televizyon, insanın aya ilk ayak basışı ile ilgili televizyon filmini, normal yayın günü dışında özel olarak yayınladı.
Yönetim Kurulu, Türk Sanat ve Türk Halk Müziği konusunda 9 uzmanın hazırladığı müzik eğitim planını kabul etti.
Yönetim Kurulu, televizyonda gösterilecek filmlerin seçimi için komisyon kurulması kararlaştırıldı.
1970: SIKIYÖNETİM ŞARTLARI
Yönetim Kurulu, bölge yayınları konusunda sosyal, ekonomik ve kültürel ihtiyaç ve özelliklerin araştırılmasına karar verdi.
TRT, müzik sanatçılarının “zam farklarının ödenmemesi” konusunda açtıkları dava sonucu 500.000 TL tazminat ödemeye mahkum oldu.
Yönetim Kurulu, TRT Haberlerinde sıkıyönetim şartlarının gözönünde bulundurulmasını kararlaştırdı.
Televizyon nüfus sayımı dolayısıyla ilk kez kesintisiz 9 saat gündüz yayını yaptı.
İstanbul Televizyonu’nun montajı ile ilgili olarak Almanlarla yapılan anlaşma Resmi Gazete’de yayınlandı. 100 kw orta dalga İstanbul Televizyon verici istasyonunun temeli Çamlıca’da atıldı.
10 Tabii Senatör TRT hakkında Senato soruşturması açılması için önerge verdi.
1971: YORUM YAPMAK YASAKLANDI
Yönetim Kurulu, plak yapımı konusunda girişimlerde bulunulmasını kararlaştırdı.
Yönetim Kurulu, dünya olayları dışında yorum yapılmamasına karar verdi.
Yönetim Kurulu, radyonun, iç olaylar konusunda yorum yapmasını yasakladı.
İlk TRT Genel Müdürü Adnan Öztrak istifa etti.
Yönetim Kurulu üyesi Muammer Sun Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı’nca gözaltına alındı.
Yönetim Kurulu, TRT yayınlarında izlenecek politikanın 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu çerçevesinde yürütülmesine karar verdi.
Tümgeneral Musa Öğün TRT Genel Müdürü olarak atandı.
Yönetim Kurulu üyesi Emil Galip Sandalcı, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı’nca gözaltına alındı.
Yönetim Kurulu, TRT dışı radyoların, yasalara uygun politikalarının saptanması için TRT ile ortak bir toplantıya çağrılmasına karar verdi.
Televizyonda ilk spor naklen yayını olarak İzmir’den “Karşıyaka - İstanbulspor” futbol karşılaşması verildi.
İzmir’deki Akdeniz Oyunları televizyondan naklen verildi.
İstanbul Televizyonu haftada 4 gün yayına başladı.
1972: TV’DE REKLAMLAR BAŞLADI
Merkez televizyon yayınları 4 güne çıkarıldı.
TRT Kanun tasarısı kabul edildi.
TRT spikerlerinin 6 aylık sürelerle BBC Türkçe servisine gönderilmelerine başlandı.
Federal Almanya Hükümeti ile TRT arasında İstanbul ve İzmir’de kurulacak televizyon vericileri ile ilgili sözleşme imzalandı.
Televizyonda 12 saat süreli ilk canlı yayın yapıldı. Televizyonda reklam yayınlarına başlandı.
Televizyonda ilk kez “Bedava Dünya Gezisi” adlı yabancı dizi Türkçe seslendirildi.
2,5 kw. gücünde İstanbul Çamlıca televizyon vericisi yayına başladı.
1973: İLK YILBAŞI ÖZEL YAYINI
Türkiye - İtalya milli maçı ilk kez Eurovision aracılığı ile televizyondan naklen verildi.
San Remo Müzik Festivali, Eurovision aracılığıyla naklen verildi.
Hakkari Radyosu yayına başladı.
Türkiye Radyoları Genel Yayın Talimatı hazırlandı.
Seçmen kütüklerinin yazımı dolayısıyla ilan edilen sokağa çıkma yasağı sırasında radyo ve televizyon özel gündüz yayını yaptı.
Yönetim Kurulu, siyasi partilerin çeşitli faaliyetlerine ilişkin haberlerin radyo ve televizyon haber bültenlerinde verilmesi ile ilgili esasları belirledi.
İsmet İnönü’nün cenaze töreni televizyondan naklen verildi.
Televizyon yılbaşı gecesi 11 saat özel yayın yaptı.
Halit Ziya Uşaklıgil'in romanından uyarlanan Aşk-ı Memnu adlı TRT dizisi çok ses getirdi. Müjde Ar bu diziyle parladı.
1974: KADINLAR İÇİN İLK SABAH PROGRAMI
İzmir Yamanlar tepesindeki televizyon vericisi fırtınadan yıkıldı.
İsmail Cem İpekçi, TRT Genel Müdürü olarak atandı.
TRT ile GS, FB ve BJK kulüpleri arsında maçların televizyondan verilmesi konusunda ön anlaşma imzalandı.
FB - GS futbol karşılaşması televizyondan naklen verildi.
Televizyon yayınları, çarşamba günleri dışında haftada 6 güne ve 35 saate çıkarıldı.
TRT yayınları konusunda verilen Meclis araştırma önergesi reddedildi.
Televizyon “Dünya Kupası” maçlarını naklen yayınlamaya başladı.
TRT, Kıbrıs Harekâtı dolayısıyla yorum vermeye başladı.
Türkiye radyolarında ilk kez “Sabahtan Sabaha” ve “Kadın Dünyası” adları ile iki canlı-kuşak yayına başladı.
“Türkiye’nin Sesi” radyosu Kıbrıs’a yönelik yayınlara başladı.
Türkiye Radyoları “TRT 1” radyoları adı altında 24 saat kesintisiz ortak yayına başladı. Televizyon yayınları haftada 60 saate çıkarıldı.
TRT’de kadın spikerlerin haber okumaları yasaklandı.
İSTANBUL - Devlet adına radyo ve televizyon yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla, 1 Mayıs 1964’te, özel yasayla özerk bir kamu tüzel kişiliğine sahip olarak kurulan TRT, aynı yıl “tacir” sıfatıyla Ankara Ticaret siciline kaydedildi ve ilk yılları hem politik tartışmalara, hem de daha sonraki yıllarda “TRT sansürü” olarak literatüre geçecek denetim nedeniyle sanatçıların boykot ve protestolarıyla geçti. İstiklal Marşı ve Anıtkabir’de bayrak töreni ile açılan “Televizyonunuzu kapatmayı unutmayınız” yazısıyla sona eren siyah-beyaz camdan bugüne TRT’nin tarihinden ilginç notlar:
1965: TBMM’DE TRT KAVGASI
TRT Radyoları’nda ilk kez programlı dönem başladı ve bütün radyolar haber saatlerinde Ankara Radyosu’na bağlandılar. Türkiye Radyoları Program Dergisi yayınlanmaya başladı.
TBMM’de TRT için “Meclis Tahkikatı” açılması konusunda tartışma çıktı.
Danıştay, TRT’nin hesap ve işlemlerinin, Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nca teftiş ve tahkik edilemeyeceğine karar verdi.
Adalet Partisi (AP) milletvekili Burhan Apaydın TRT konusunda Meclis Başkanlığı’na gensoru önergesi verdi.
Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nın, TRT’nin denetlemesi ile ilgili olarak Danıştay’a yaptığı başvuru reddedildi.
TRT hakkında Meclis Başkanlığı’na verilen gensoru önergesi reddedildi.
Millet Meclisi Anayasa Komisyonu, TRT hakkında Meclis araştırmasını kabul etti.
Türk Sanat ve Halk Müziği Danışma Kurulu toplandı.
Radyo yayınlarında sabahları “Köye Haber Bülteni” başladı.
TRT hakkında “Devlet nizamına karşı tahrik, tarafsız yayın yapmama, görevi kötüye kullanma” gerekçesi ile açılan savcılık tahkikatı “takipsizlikle” sonuçlandı.
“TRT İlan ve Reklam Yayınlarında Uygulanacak Esaslar” yürürlüğe girdi.
Reklam firmaları radyo yönetimini boykot etti.
Batı Müziği ve Çok Sesli Türk Müziği Danışma Kurulu toplandı.
Bazı sanatçılar, TRT’nin sanatçı denetleme ve sınıflandırmasına karşı Danıştay’a başvurdu.
Başbakan Demirel hükümet programında TRT kanununun değiştirileceğini söyledi.
1966: TRT SANSÜRÜ BAŞLIYOR
Batı Müziği ve Çok Sesli Türk Müziği Danışma Kurulu raporu Yönetim Kurulu’nda kabul edildi.
Yönetim Kurulu, Türk Müziği Denetleme Kurulu’nun sanatçıları sınıflandırma ve mikrofon dışı bırakma kararını iptal etti.
Bestecilere beste siparişi ile ilgili esaslar kabul edildi.
TRT kapalı devre televizyon eğitimi yayınları başladı.
TRT ve Müzik-İş Sendikası arasında anlaşma imzalandı.
Halk Müziği Derleme Kurulu oluşturuldu.
1967: TRT SANATÇILARI BOYKOTTA
100 radyo sanatçısı İstanbul Radyosu’na yürüyüş yaptı.
Protestolar sonuç verdi ve TRT, sanatçı ücretlerine yüzde 150 - 200 arasında zam yaptı.
TRT ve Türkiye Müzisyenler Sendikası toplu sözleşme imzaladı.
İstanbul Radyosu’nda 25 ses ve saz sanatçısı boykot yaptı.
1968: SARTRE’IN KİTABINI OKUMA DAVASI
Ankara Televizyonu deneme yayınlarına başladı. 6 Şubat 1968’de ilk televizyon oyunu “Şair Evlenmesi” canlı olarak yayınlandı.
Teknik personelin sendika kurması sonucu, teknisyenlere ek çalışma ücreti vermemek için radyoda naklen yayın kaldırıldı.
İzmir Radyo vericisi yayına başladı. Hemen ardından Uluslararası Fuar nedeniyle İzmir’de ilk televizyon deneme yayını yapıldı.
Kıbrıs’ın Sesi Radyosu, yayın sorumluluğunu Genelkurmay’a devretti. Sartre’ın kitabını radyoda tanıtan beş kişi hakkında dava açıldı, ancak mahkeme “suçsuz” buldu.
Trabzon Radyosu yayına başladı.
1969: TV’DE İLK YASAK VE AYA İLK AYAK BASIŞ
Köye yönelik televizyon yayınlarının izlenmesi için, Ankara’nın dört köyüne televizyon izleme merkezi kuruldu.
Televizyon yayınlarına ilk Hükümet yasağı kondu
TRT Kanun tasarısı TBMM’de Geçici Komusyon’a havale edildi. CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, TRT konusunda iktidarı uyarması için Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’a muhtıra verdi.
TRT ile SACEM arasında müzik eserleri telif hakları ile ilgili sözleşme imzalandı.
Anayasa Mahkemesi TRT’ye mali özerlik tanıdı.
İki adet televizyon naklen yayın arabasının satın alınmasına karar verildi. TRT’nin “radyo ruhsatiye ücretlerinin tespiti” için dava açmasına karar verildi.
Televizyon, insanın aya ilk ayak basışı ile ilgili televizyon filmini, normal yayın günü dışında özel olarak yayınladı.
Yönetim Kurulu, Türk Sanat ve Türk Halk Müziği konusunda 9 uzmanın hazırladığı müzik eğitim planını kabul etti.
Yönetim Kurulu, televizyonda gösterilecek filmlerin seçimi için komisyon kurulması kararlaştırıldı.
1970: SIKIYÖNETİM ŞARTLARI
Yönetim Kurulu, bölge yayınları konusunda sosyal, ekonomik ve kültürel ihtiyaç ve özelliklerin araştırılmasına karar verdi.
TRT, müzik sanatçılarının “zam farklarının ödenmemesi” konusunda açtıkları dava sonucu 500.000 TL tazminat ödemeye mahkum oldu.
Yönetim Kurulu, TRT Haberlerinde sıkıyönetim şartlarının gözönünde bulundurulmasını kararlaştırdı.
Televizyon nüfus sayımı dolayısıyla ilk kez kesintisiz 9 saat gündüz yayını yaptı.
İstanbul Televizyonu’nun montajı ile ilgili olarak Almanlarla yapılan anlaşma Resmi Gazete’de yayınlandı. 100 kw orta dalga İstanbul Televizyon verici istasyonunun temeli Çamlıca’da atıldı.
10 Tabii Senatör TRT hakkında Senato soruşturması açılması için önerge verdi.
1971: YORUM YAPMAK YASAKLANDI
Yönetim Kurulu, plak yapımı konusunda girişimlerde bulunulmasını kararlaştırdı.
Yönetim Kurulu, dünya olayları dışında yorum yapılmamasına karar verdi.
Yönetim Kurulu, radyonun, iç olaylar konusunda yorum yapmasını yasakladı.
İlk TRT Genel Müdürü Adnan Öztrak istifa etti.
Yönetim Kurulu üyesi Muammer Sun Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı’nca gözaltına alındı.
Yönetim Kurulu, TRT yayınlarında izlenecek politikanın 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu çerçevesinde yürütülmesine karar verdi.
Tümgeneral Musa Öğün TRT Genel Müdürü olarak atandı.
Yönetim Kurulu üyesi Emil Galip Sandalcı, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı’nca gözaltına alındı.
Yönetim Kurulu, TRT dışı radyoların, yasalara uygun politikalarının saptanması için TRT ile ortak bir toplantıya çağrılmasına karar verdi.
Televizyonda ilk spor naklen yayını olarak İzmir’den “Karşıyaka - İstanbulspor” futbol karşılaşması verildi.
İzmir’deki Akdeniz Oyunları televizyondan naklen verildi.
İstanbul Televizyonu haftada 4 gün yayına başladı.
1972: TV’DE REKLAMLAR BAŞLADI
Merkez televizyon yayınları 4 güne çıkarıldı.
TRT Kanun tasarısı kabul edildi.
TRT spikerlerinin 6 aylık sürelerle BBC Türkçe servisine gönderilmelerine başlandı.
Federal Almanya Hükümeti ile TRT arasında İstanbul ve İzmir’de kurulacak televizyon vericileri ile ilgili sözleşme imzalandı.
Televizyonda 12 saat süreli ilk canlı yayın yapıldı. Televizyonda reklam yayınlarına başlandı.
Televizyonda ilk kez “Bedava Dünya Gezisi” adlı yabancı dizi Türkçe seslendirildi.
2,5 kw. gücünde İstanbul Çamlıca televizyon vericisi yayına başladı.
1973: İLK YILBAŞI ÖZEL YAYINI
Türkiye - İtalya milli maçı ilk kez Eurovision aracılığı ile televizyondan naklen verildi.
San Remo Müzik Festivali, Eurovision aracılığıyla naklen verildi.
Hakkari Radyosu yayına başladı.
Türkiye Radyoları Genel Yayın Talimatı hazırlandı.
Seçmen kütüklerinin yazımı dolayısıyla ilan edilen sokağa çıkma yasağı sırasında radyo ve televizyon özel gündüz yayını yaptı.
Yönetim Kurulu, siyasi partilerin çeşitli faaliyetlerine ilişkin haberlerin radyo ve televizyon haber bültenlerinde verilmesi ile ilgili esasları belirledi.
İsmet İnönü’nün cenaze töreni televizyondan naklen verildi.
Televizyon yılbaşı gecesi 11 saat özel yayın yaptı.
Halit Ziya Uşaklıgil'in romanından uyarlanan Aşk-ı Memnu adlı TRT dizisi çok ses getirdi. Müjde Ar bu diziyle parladı.
1974: KADINLAR İÇİN İLK SABAH PROGRAMI
İzmir Yamanlar tepesindeki televizyon vericisi fırtınadan yıkıldı.
İsmail Cem İpekçi, TRT Genel Müdürü olarak atandı.
TRT ile GS, FB ve BJK kulüpleri arsında maçların televizyondan verilmesi konusunda ön anlaşma imzalandı.
FB - GS futbol karşılaşması televizyondan naklen verildi.
Televizyon yayınları, çarşamba günleri dışında haftada 6 güne ve 35 saate çıkarıldı.
TRT yayınları konusunda verilen Meclis araştırma önergesi reddedildi.
Televizyon “Dünya Kupası” maçlarını naklen yayınlamaya başladı.
TRT, Kıbrıs Harekâtı dolayısıyla yorum vermeye başladı.
Türkiye radyolarında ilk kez “Sabahtan Sabaha” ve “Kadın Dünyası” adları ile iki canlı-kuşak yayına başladı.
“Türkiye’nin Sesi” radyosu Kıbrıs’a yönelik yayınlara başladı.
Türkiye Radyoları “TRT 1” radyoları adı altında 24 saat kesintisiz ortak yayına başladı. Televizyon yayınları haftada 60 saate çıkarıldı.
TRT’de kadın spikerlerin haber okumaları yasaklandı.