Özgüvenli Çocuk Yetiştirme Teknikleri!
Koşulsuz Sevin. Öncelikle çocuğunuzu koşulsuz sevin. Koşulsuz sevildiğini hisseden çocuk kendine daha çok güvenen, inanan, kendine inanıldığını hisseden ve en önemlisi kendini seven çocuktur. Bu da özgüvenini destekleyecektir.
Benliğini Eleştirmeyin. Çocuğunuz hata yaptığında onu ve kişiliğini eleştirmeyin. Eleştiri ve yönlendirmeleriniz davranışlarına yönelik olmalıdır. Benliği ve kişiliği eleştirilmeyen, yanlış yaptığı davranış hakkında geri bildirim alan çocuk yanlışının farkına varabilecek, bunu düzeltme yolları arayabilecek ve kişiliğine yönelik olumsuz bir geribildirim almadığı için belik saygısı zarar görmeyecek, böylelikle özgüveni gelişecek ve kendine daha çok güvenen bir çocuk olabilecektir.
İhtiyaçlarını Karşılayabilsin. Yaşına ve gelişim düzeyine uygun karşılayabileceği ihtiyaçları çocuğun kendinin karşılaşmasına izin verin. İşler daha hızlı yürüsün diye ya da sabırsızlık davranarak onun yapabileceği şeyleri siz yapmayın. Örneğin ayakkabısını bağlayabilecek yaşta bir çocuğun ayakkabısını hala anne ya da babası bağlıyorsa, aslında anne baba çocuğunun bilinçaltına şu mesajı veriyor demektir: “sen ne kadar büyürsen büyü bunu bile yapabilecek kadar becerikli değilsin. Kendine bile yetemezsin!” örnektekine benzer mesajlar alan çocuk bunu hayatına genelleyecek ve her alanda kendini yeteneksiz, beceriksiz görecek ve özgüveni düşecektir.
İzin Verin Başarsın. Çocuğunuza izin verin, zaman tanıyın ve sabırlı bir şekilde onun yapabileceklerini yapmasını bekleyin. Başarı duygusunu hissettirin. Başardığını, yapabildiğini gören çocuğun özgüveni her alanda artacaktır.
Sorumluluk Verin. Yaşına ve gelişim düzeyine uygun sorumluluklar verin. Hem ev içinde hem de ev dışında sorumlulukları olan çocuğun özgüveni artacak ve kendine güvenen bir çocuk olacaktır.
Kıyaslamayın. Çocuğunu asla kimseyle kıyaslamayın. Çocuğunuzun başarılarını ya da başarısızlıklarını kendi gelişimi doğrultusunda değerlendirin. Sürekli başkalarıyla (abisi, ablası, kardeşi, kuzeni, arkadaşı, komşu çocuğu…) kıyaslanan ve kendi başarıları görülmeyen çocuğun özgüveni zarar görecektir.
Kendi güçlü yönlerini görün. Çocuğunuzun bireysel farklılıklarının farkına varın. Çocuğunuzu iyi tanımaya çalışın. Onun kendi güçlü ve güçsüz yönlerini keşfedin ve buna yönelik destekleyin.
Örnek Olun. Özgüven ve kendini ifade etme konularında çocuk ilk olarak anne ve babasını gözlemler. Özgüven konusunda çocuğunuza iyi rol model olun.
Yüreklendirin. Çocuğunuza yapabilecekleri için cesaret verin ve ona güvendiğiniz gösterin. Böylelikle özgüvenini desteklemiş olursunuz.
Güvenin. Önce siz çocuğunuza güvenin ve inan ki oda kendine güvenebilsin ve özgüvenli bir çocuk olabilsin.
Kendini Keşfedeceği Alanlar Yaratın. Çocuğunuza imkanlarınız ölçüsünde kendini, ilgilerini, yeteneklerini ve değerlerini keşfedeceği seçenekler ve alanlar yaratmaya çalışın. Ne kadar çok farklı deneyim kazanırsa kendini o ölçüde iyi tanıyabilecektir. Kendini tanıyan çocuğun ise özgüveni yüksektir.
Mükemmeliyetçi Olmayın. Çocuğunuzdan her şeyi doğru yapmasını, mükemmeli beklemeyin. Yapabilecekleri hakkında gerçekçi olun. Çocuktan mükemmeli beklemek ve bu baskıyı ona hissettirmek performans kaygısı yaşamasına ve paralelin özgüveninin zarar görmesine sebep olacaktır.
Hatalarından Öğrensin. Çocuğunuz hata yapacak, hata yapacak ve tekrar hata yapacak ki en doğruyu bulabilsin. Bırakın hata yapsın. Hatalarında öğrensin ve özgüveni gelişsin.
Küçük Hedefler Belirleyin. Yaşına ve gelişim düzeyine uygun küçük hedefler belirleyin. Bu hedefleri çocuğunuz ile birlikte belirleyin. Bu hedefler ulaşmada onu destekleyin. Hedeflere ulaştıkça onu olumlu geribildirimler vererek cesaretlendirin ve ödüllendirin.
Sonuca Değil Sürece Odaklanın. Sonuç ne olursa olsun, sonuca değil çocuğunuzun çabasına, emeğine ve süreç içindeki gayretine odaklanarak onu destekleyin. Sonucu nasıl biterse bitsin çabasının fark edildiğini gören çocuk kendine daha çok güvenecektir.
Kendi Kararlarını Vermesini Sağlayın. Özellikle kendi ile ilgili konularda fikirlerinizi belirtin ama son kararı onun vermesini sağlayın.
Aşırı Korumacı Olmayın. Çocuğun gelişimin fırsat vermeyen, ona zarar gelmesin diye sürekli koruyan anne baba çocuğuna iyilik etmiş olmaz. Pamuklar ve kafesler içinde büyüyen bir çocuğun özgüveni gelişeceği bir alanı olamaz.
Koşulsuz Sevin. Öncelikle çocuğunuzu koşulsuz sevin. Koşulsuz sevildiğini hisseden çocuk kendine daha çok güvenen, inanan, kendine inanıldığını hisseden ve en önemlisi kendini seven çocuktur. Bu da özgüvenini destekleyecektir.
Benliğini Eleştirmeyin. Çocuğunuz hata yaptığında onu ve kişiliğini eleştirmeyin. Eleştiri ve yönlendirmeleriniz davranışlarına yönelik olmalıdır. Benliği ve kişiliği eleştirilmeyen, yanlış yaptığı davranış hakkında geri bildirim alan çocuk yanlışının farkına varabilecek, bunu düzeltme yolları arayabilecek ve kişiliğine yönelik olumsuz bir geribildirim almadığı için belik saygısı zarar görmeyecek, böylelikle özgüveni gelişecek ve kendine daha çok güvenen bir çocuk olabilecektir.
İhtiyaçlarını Karşılayabilsin. Yaşına ve gelişim düzeyine uygun karşılayabileceği ihtiyaçları çocuğun kendinin karşılaşmasına izin verin. İşler daha hızlı yürüsün diye ya da sabırsızlık davranarak onun yapabileceği şeyleri siz yapmayın. Örneğin ayakkabısını bağlayabilecek yaşta bir çocuğun ayakkabısını hala anne ya da babası bağlıyorsa, aslında anne baba çocuğunun bilinçaltına şu mesajı veriyor demektir: “sen ne kadar büyürsen büyü bunu bile yapabilecek kadar becerikli değilsin. Kendine bile yetemezsin!” örnektekine benzer mesajlar alan çocuk bunu hayatına genelleyecek ve her alanda kendini yeteneksiz, beceriksiz görecek ve özgüveni düşecektir.
İzin Verin Başarsın. Çocuğunuza izin verin, zaman tanıyın ve sabırlı bir şekilde onun yapabileceklerini yapmasını bekleyin. Başarı duygusunu hissettirin. Başardığını, yapabildiğini gören çocuğun özgüveni her alanda artacaktır.
Sorumluluk Verin. Yaşına ve gelişim düzeyine uygun sorumluluklar verin. Hem ev içinde hem de ev dışında sorumlulukları olan çocuğun özgüveni artacak ve kendine güvenen bir çocuk olacaktır.
Kıyaslamayın. Çocuğunu asla kimseyle kıyaslamayın. Çocuğunuzun başarılarını ya da başarısızlıklarını kendi gelişimi doğrultusunda değerlendirin. Sürekli başkalarıyla (abisi, ablası, kardeşi, kuzeni, arkadaşı, komşu çocuğu…) kıyaslanan ve kendi başarıları görülmeyen çocuğun özgüveni zarar görecektir.
Kendi güçlü yönlerini görün. Çocuğunuzun bireysel farklılıklarının farkına varın. Çocuğunuzu iyi tanımaya çalışın. Onun kendi güçlü ve güçsüz yönlerini keşfedin ve buna yönelik destekleyin.
Örnek Olun. Özgüven ve kendini ifade etme konularında çocuk ilk olarak anne ve babasını gözlemler. Özgüven konusunda çocuğunuza iyi rol model olun.
Yüreklendirin. Çocuğunuza yapabilecekleri için cesaret verin ve ona güvendiğiniz gösterin. Böylelikle özgüvenini desteklemiş olursunuz.
Güvenin. Önce siz çocuğunuza güvenin ve inan ki oda kendine güvenebilsin ve özgüvenli bir çocuk olabilsin.
Kendini Keşfedeceği Alanlar Yaratın. Çocuğunuza imkanlarınız ölçüsünde kendini, ilgilerini, yeteneklerini ve değerlerini keşfedeceği seçenekler ve alanlar yaratmaya çalışın. Ne kadar çok farklı deneyim kazanırsa kendini o ölçüde iyi tanıyabilecektir. Kendini tanıyan çocuğun ise özgüveni yüksektir.
Mükemmeliyetçi Olmayın. Çocuğunuzdan her şeyi doğru yapmasını, mükemmeli beklemeyin. Yapabilecekleri hakkında gerçekçi olun. Çocuktan mükemmeli beklemek ve bu baskıyı ona hissettirmek performans kaygısı yaşamasına ve paralelin özgüveninin zarar görmesine sebep olacaktır.
Hatalarından Öğrensin. Çocuğunuz hata yapacak, hata yapacak ve tekrar hata yapacak ki en doğruyu bulabilsin. Bırakın hata yapsın. Hatalarında öğrensin ve özgüveni gelişsin.
Küçük Hedefler Belirleyin. Yaşına ve gelişim düzeyine uygun küçük hedefler belirleyin. Bu hedefleri çocuğunuz ile birlikte belirleyin. Bu hedefler ulaşmada onu destekleyin. Hedeflere ulaştıkça onu olumlu geribildirimler vererek cesaretlendirin ve ödüllendirin.
Sonuca Değil Sürece Odaklanın. Sonuç ne olursa olsun, sonuca değil çocuğunuzun çabasına, emeğine ve süreç içindeki gayretine odaklanarak onu destekleyin. Sonucu nasıl biterse bitsin çabasının fark edildiğini gören çocuk kendine daha çok güvenecektir.
Kendi Kararlarını Vermesini Sağlayın. Özellikle kendi ile ilgili konularda fikirlerinizi belirtin ama son kararı onun vermesini sağlayın.
Aşırı Korumacı Olmayın. Çocuğun gelişimin fırsat vermeyen, ona zarar gelmesin diye sürekli koruyan anne baba çocuğuna iyilik etmiş olmaz. Pamuklar ve kafesler içinde büyüyen bir çocuğun özgüveni gelişeceği bir alanı olamaz.
