Sağlık dolu bir sahur

[nk83]

Sağlık dolu bir sahur

Ramazan'ı sağlıklı geçirmek için sahur çok önemli. Dr. Ayşe Sayı, 'Hekimsizsiniz' isimli kitabında sağlıklı ve gün boyu tokluk hissi veren bir sahurun nasıl olması gerektiğiyle ilgili yararlı bilgiler veriyor
Sağlıklı sahur sofralarının nasıl olması gerektiğini, şifalı besinlerle ilgili önemli bilgileri ve oruç tutarken dikkat edilmesi gereken hususları açıklayan Dr. Ayşe Sayı, ayrıca sahur sofrası için pratik öneriler de sunuyor...

SIVI TÜKETMEK ŞART
Sahurlarda standart bir mönüyü uygulamak yerine, vücudunuzun ihtiyaçlarına göre ayarlama yapmanız sağlık açısından daha doğru olur. Sahurda tüketebileceğiniz gıdaları önce üç ana başlık altında toplayalım:
Sıvı gıdalar
Katı gıdalar
Şifalı gıdalar
Sahurda yeteri kadar sıvı gıda tüketmeniz gerekir. Vücudunuzun ihtiyacına göre içecekleri tek başına veya diğer gruplardan bir tanesine ilave ederek tüketebilirsiniz. Sıvı gıdalar ile diğer gruplar arasında 15-20 dakika olmasına özen gösterin. Sahura kalkar kalkmaz sıvı gıda içerseniz, bu bekleme süresini yemek hazırlarken geçirebilirsiniz.

SIVI GIDALAR
Dr. Sayı, sahurda limonlu su tüketilebileceği gibi ayrıca sulandırılmış, taze sıkılmış sebze ve meyve sularının da gönül rahatlığıyla içilebileceğini belirtiyor. İşte sebze ve meyve suları için birkaç örnek:
Limon+kereviz sapı+salatalık veya su+elma
Zencefil+1 ölçü ıspanak+havuç veya kırmızı turp+limon+zencefil+su (ıspanak yerine semizotu veya maydanoz da kullanılabilir)
Elma+havuç+su
Limon+greyfurt+su

KATI GIDALAR
Kahvaltı: İşlenmemiş ve tuzlu olmayan zeytin, kahvaltıda öncelikli olarak tercih edilmeli. Yanında kızarmış tam tahıllı organik ekmek, kuruyemiş ve salata tüketebilirsiniz. Zeytini, yumurta-peynir-yoğurtla beraber tüketmenizde de sakınca yoktur. Yumurta, peynir, yoğurt seçeneklerinden biri salata ile beraber tüketilebilir.
Yemek: Yemekler hafif olmalıdır. Zeytinyağlı yemekler tercih edilebilir. Sahurdan sonra uyuyacaksanız, sulu gıdalar tüketmek daha iyi bir seçim olacaktır.

ŞİFALI GIDALAR
Meyve ve beraberinde çiğ kuruyemiş
Hurma veya incir, beraberinde kuruyemiş
Besin değeri yüksek, sindirilmesi kolay çorba
Bir kase yoğurt. Yoğurdun üzerine bir çorba kaşığı çörek otu veya keten tohumu ya da kuruyemiş ilave edebilirsiniz.

KIZARMIŞ EKMEK
Limon ve zeytinyağı soslu salata ile yanında kızarmış tam tahıllı organik ekmek tüketebilirsiniz.
1 çorba kaşığı balı tek başına ya da tereyağlı, kızarmış tam tahıllı organik ekmekle tüketebilirsiniz.
1 çorba kaşığı keten tohumunu öğüttükten sonra tek başına veya bir çorba kaşığı bal ile beraber yiyebilirsiniz. Keten tohumunun yanında mutlaka bir bardak su için. Su; bağırsak hareketlerini uyarmaya yardımcı olur ve kabızlığı engeller. Aksi takdirde keten tohumu, bağırsak duvarlarına yapışır ve kabızlığa sebep olur.
Keten tohumu tüketerek Ramazan boyunca Omega-3'ün iltihap önleyici, damar açıcı, kansere karşı koruyucu etkilerinden faydalanmış olursunuz.

CEVİZ, FINDIK, BADEM YİYİN
Sahur sofrası hafif bir kahvaltı gibi olmalı ama yine kişinin ihtiyaç duyduğu karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve mineralleri içermelidir. Yani hem sindirimi kolay hem de tok tutan özellikte olmalıdır. Yağlı tohumlar, besinlerin mideden geçiş hızını yavaşlatır ve tokluğun uzamasına neden olur. Bu nedenle sahurda ceviz, fındık, badem gibi yağlı tohumlardan belli miktarlarda tüketebilirsiniz.

SAHUR İÇİN 6 ALTERNATİF ÖNERİ
Bu sahur menülerinden herhangi birini iftarda yediklerinize uygun olacak şekilde; arzunuza göre seçebilirsiniz. Limonlu su+taze sıkılmış sebzemeyve suyu-su karışımı veya bal şerbetini her tarifte tüketmeyi de ihmal etmeyin...
1- Taze veya kuru meyve+suda bekletilmiş çiğ kuruyemiş.
2- 1 kase yoğurt+1 çorba kaşığı öğütülmüş keten tohumu veya 1 çorba kaşığı çörek otu.
3- Filizlendirilmiş tahıl ve suda bekletilmiş çiğ kuruyemiş takviyeli salata+hafif kızartılmış tam tahıllı organik ekmek+zeytin.
4- Filizlendirilmiş hububattan yapılan çorba (mercimek ya da maş fasulyesi)+hafif kızartılmış tam tahıllı organik ekmek+zeytin
5- Yumurta veya peynir+zeytin+domates+biber+salatalık+yeşillik+1 avuç ceviz.
6- Sebze yemeği+kızartılmış tam tahıllı organik ekmek.

BESİNLERDEN YARARLANMAK İÇİN
Posa tüketimini artırmak, sahur için önemli bir ipucudur. Besinlerden daha fazla yararlanmak için;
Çiğ tüketilebilen sebzeleri çiğ tüketin.
Kuru baklagillere ağırlık verin.
Beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmekleri tercih etmek sağlığınız için daha faydalı.
Meyve suları yerine meyvelerin kendisini tüketin.
Yemeklerinizi mümkün olduğunca buharda haşlanmış sebzelerle servis edin.
Zaman zaman kahvaltılık gevreklere de yer verin.

Sabah

 

[nk83]

Oruç en sağlıklı hangi besinlerle açılabilir?

Orucu açmaya neyle başlamalı; bir bardak su mu içmeli, zeytin yemek en doğru seçim mi? Hurma yalnızca bir gelenek mi, yoksa iftarda elimiz ilk ona mı gitmeli? Ünlü diyetisyenler merak edilen soruları yanıtladı

TAYLAN KÜMELİ
ODA ISISINDA ILIK SU İÇİLMELİ
İftarda, boş mideye birden yüklenilmemeli. Oruç, oda sıcaklığında su içilerek açılırsa daha sağlıklı olur. İftariyelik olarak nitelendirilen hurma, peynir, zeytin veya pastırmadan tadımlık yenilmesi daha uygundur. Yemeğe bir kase çorba ile başlanmalı. Biraz ara verdikten sonra, özellikle Ramazan'ın ilk haftası zeytinyağlı bir sebze yemeği ve salata ile iftar tamamlanabilir.

BOL BOL SIVI TÜKETİN
Sahur ve iftarda sıvı alımı çok önemlidir; iftardan sahura kadar azar azar fakat sık sık su tüketmeli, mideyi dinlendiren, hazmı kolaylaştıran ıhlamur, nane, rezene, papatya gibi bitki çayları, taze sıkılmış meyve ve sebze suları, komposto gibi içecekler içmelidir. Yine sahurda ayran ve kefir tüketmek de hem doyurucu, hem de sıvı alımına yardımcı olduğu için doğru bir seçimdir.

ENDER SARAÇ
İFTARIN HURMAYLA AÇILMASI İYİDİR
Orucunuzu açtıktan sonra, boş olan sindirim sistemini rahatlatmak için ballı su için. Bu sayede vücut sıvı ihtiyacını karşılar. Uzun süre aç kalan bir fizyoloji için hurma çok iyi ve sağlıklı bir başlangıçtır. Hurmanın içeriğindeki yüksek potasyum, Ramazan'daki kas yorgunluklarına karşı birebirdir. Hurmanın içinde kemikler için yararlı kalsiyum vardır. Ayrıca hurmada ödem, şişkinlik ve sinir sistemi için gerekli magnezyum ve fosfor da bol miktarda bulunur. Ancak yoğun şeker içerdiği için fazla kilosu olanlar, günde 5-6 taneden fazla hurma tüketmemelidir.

BANU KAZANÇ
PEYNİR-EKMEK VE ÇAYLA ORUÇ AÇILIR
Oruç en iyi su ile açılır. Mide asit salgısını engellememesi açısından 15.5 saat açlığın üzerine içeceğiniz su iyi gelir. Midenin yumuşatılması ve açlıktan sonra asit salgısını engellemek için iftarda yoğurtlu yayla çorbası, şehriye çorbası, domates çorbası veya mercimek çorbası içilmelidir.

BAL MİDEYİ KORUR
Peynir, ekmekle beraber bir tatlı kaşığı bal yenilebilir. Bal, mideyi koruyucu özelliğe sahiptir ve mide ağrısını ortadan kaldırır. Peynir- ekmekle ve çayla da oruç açılabilir. Bir-iki tane hurma yenilebilir ancak çok fazla yenmesini tavsiye etmem.

GÜLŞAH ESENSOY
ÇORBA MİDEYİ ANA YEMEĞE HAZIRLAR
Oruç mümkünse su ile açılmalıdır. Sadece yemeğin başında değil, yemek sırasında da su içmek gerekir. Su, midede doygunluk hissi yaratır ve birdenbire midenin yemekle doldurulmasını engeller. Su ile oruç açıldıktan sonra arkasından mutlaka sıvı bir besin olan çorbayla devam edilmelidir. Çorba, doygunluk hissi yaratır ve mideyi ana yemeğe hazırlar. Bunun yanı sıra bir adet hurma veya zeytin ile oruç açmanın da bir sakıncası yoktur. Kola gibi asitli içeceklerle ve katkı maddeli limonatayla oruç açılmamalıdır.

SEVİL NAS CAN
BALLI LİMONLU ILIK SU İÇMEK İYİ GELİR!
İftar öncelikle bir bardak ılık su ile açılmalı. Yanında ise bir adet hurma yenmeli. Şeker hastalığı bulunmayan kişiler, değişen yemek düzeni ve uzun süre yemek yememekten kaynaklanan bağırsak hareketlerinin yavaşlamasını engellemek ve şeker dengesini sağlamak için bir bardak sıcak suyun içine bir tatlı kaşığı bal ve bir tatlı kaşığı limon suyunu karıştırıp içebilirler. Sıvı yağ ile yapılmış bir kase sebze veya mercimek çorbası içmek yararlıdır. Yemekler ağır ağır, uzun uzun çiğnendikten sonra yenmelidir. Reflü durumunda da yatmadan son iki saat önce hiçbir şey yenmemelidir.

GİZEM KESERVURAN
ZEYTİNİN TUZSUZ OLANINI TÜKETİN
Sıcak Ramazan günlerinde sindirim sistemini aktif tutmak ve mineral dengesini sağlayabilmek için besin değeri yüksek seçimler yapmalıyız. Tercihinizi aşağıdakilerden birinden yana kullanabilirsiniz:
2-3 adet kuru hurma+1-2 bardak su.
3-4 adet tuzsuz zeytin+ 1-2 bardak su (tuz, susama hissini artırdığı için tuzsuz zeytin tercih edilmeli).
Kara kayısı kurusu (özellikle sindirim sistemi şikayeti olanlar için birebirdir).
Kara erik kurusu yine sindirimi düzenler, lif-posa açısından oldukça zengindir. Bu yiyecekleri, iki bardak suyla tüketin.

Sabah

 

[nk83]

Sahurda sıkı kahvaltı yapın!

Sahurda yenilen yemeğin fazla ağır olmaması gerekiyor. Uzmanlar sahuru erken kahvaltı gibi düşünerek gün boyunca tok tutacak, kan şekerinizin düzenli seyretmesini sağlayacak protein içeriği yüksek besinlerden oluşan bir kahvaltı hazırlanmanız tavsiyesinde bulunuyor. Yörsan Beslenme ve Diyet Uzmanı Nilüfer Hakarayan, sahurun kahvaltı öğünü gibi düşünülüp kahvaltıda yenilen tarzda yiyeceklerin tercih edilmesini ve bol miktarda sıvı tüketilmesini öneriyor.

Sahur Kahvaltısında Hangi Ürünler Tüketilmeli?

Sahur önemlidir, çünkü tüm gün boyunca sahurda yenen yemekler kullanılır. Protein içeriği fazla gıdalar, midenin boşalma süresini uzatarak acıkmayı geciktirdikleri için tercih edilmelidir. Aynı zamanda tokluk hissi de sağlayan bu besinler, sahurda unutulmamalıdır. Yumurta, yoğurt, süt ve peynir gibi gıdalar; sahur için ideal seçimler arasındadır.

Yörsan Beslenme ve Diyet Uzmanı Nilüfer Hakarayan, sahurda börek ya da iftardan kalma yağlı yemekler tüketmenin, sindirim güçlüğüne ve mide rahatsızlığına neden olduğunu söyledi. Ramazan sırasında sahurda yenilen hamur işleri, kızartmalar vb. yiyecekler gece yatmadan önce yenilip yatıldığı için sabah kalkınca midede ağırlık, ekşime, yanma hissedilmesine neden olur.

Metobolizmamız gece yavaşladığı için gece yenilen yemeklerin vücudun yağlanmasını artıracağı unutulmamalı. Bu durumu engellemek için sahurda hiç yemek yememe yerine sütlü veya sulu çorbalar, kahvaltı türü yiyecekler tercih edilmelidir. Sahurda mideyi daha geç terk eden, kan şekerini çok hızlı değiştirmeyecek besinler tercih edilmeli. Zira protein içeriği yüksek olan besinler midenin boşalma süresini uzatarak acıkmayı geciktirir.

Her sahurda en az 60 gr. kadar peynir tüketilmelidir. Ayrıca bol sebzeyi sahurda bulundurmak gerekir. Çünkü bol sebze vitamin-mineral ihtiyacını karşılaması bakımından önem taşır. Beyaz ekmekler yerine tam buğday ekmekleri tercih edilmelidir. Hem daha tok tutarlar hem de B grubu vitaminlerce daha zengindirler. Haşlanmış yumurta da haftada 2-3 kez tüketilebilir. Yağlı yiyecekler tüm gün susama ihtiyacını arttırır. Bu nedenle yağlı yiyeceklerden uzak durulmalı ve bol su içilmelidir. Sahurda en az 600-700 ml su içilmelidir.

Protein içerikli gıdaları tercih edin!

Sahur menüsünde peynir çeşitleri ve yumurta protein kaynağı olarak yer almalı. Sucuk, salam ve sosis gibi şarküteri ürünleri sahur için oldukça ağır ve yağlı besinlerdir, bu nedenle tüketmemek daha yerinde olur. Ayrıca baharat içerikleri ile gün içerisinde daha fazla susamanıza neden olurlar. 2-3 dilim tam buğday ekmeği, söğüş sebzeler ve 1-2 porsiyon meyveyi de sahur sofrasına eklemeyi ihmal etmeyin. Şekerli ürünler erken saatlerde acıkmanıza neden olacağından bu besinler için olan hakkınızı akşama bırakın. Zeytin hususunda da dikkatli olun ve 5-6'dan aşırıya kaçmayın. Çünkü zeytinlerin tuz içerikleri yüksektir ve susuzluk hissinin erken uyanmasına yol açarlar. Sahur sofrasının başlangıcını ve bitişini su ile yapın.

1 bardak süt içmek 5 saat boyunca tok tutuyor!

Süt hem protein içeriği yüksek olan bir besin olması nedeniyle tokluk hissedilmesine yardımcı olur, hem de sıvı ihtiyacının karşılanmasına destek sağlar. ABD'li bilim adamları, insan bünyesinin açlığa olan ihtiyacını azaltan besinler arasında ilk sırada sütü gösteriyor.

1 bardak sütün mide boşluğunu hissettirmeden insanı 5 saat boyunca tok tuttuğu belirtiliyor. Yörsan Beslenme ve Diyet Uzmanı Nilüfer Hakarayan, bu durumu şu şekilde açıklıyor: "Sütte bulunan şeker laktozdur. Laktoz açlıkta kullanılan glikojen depolarına destek olarak vücudun enerji ihtiyacının karşılanmasına da yardımcı olur. Sütün bileşimindeki yağ da mideden uzun sürede uzaklaşması nedeniyle tokluk duygusunun uzun sürmesinde etkili olur, kalsiyum başta olmak üzere Ramazanda da mineral ve vitamin gereksinimini karşılar."

Özetle;

* Et grubu, süt grubu, sebze-meyve grubu ve tahıl grubu yiyeceklerden en az bir çeşit sofranızda bulundurun.
* Gece yiyip yatmayın, imsak vaktine yakın saatlerde kalkıp sahurunuzu yapın.
* Sahura kalkmadan kesinlikle oruç tutmayın.
* Sahuru abur-cuburlarla geçiştirmeyin.
* Yağlı yemekler, ağır tatlılar yerine kahvaltı türü yiyecekleri tercih edin.

Sabah