Tatlandırıcılar yararlı mı?

[niha55]

Tatlandırıcılar yararlı mı?


Özellikle obezite ve şeker hastalığı gibi durumlarda şeker tüketimi sınırlandırılıp, şekerin yerine kalorisi düşük veya olmayan bazı yapay tatlandırıcılar kullanılıyor.

Vazgeçemediğimiz şeker

Vücudumuzun başlıca enerji kaynağını oluşturan karbonhidratlar sınıfında yer alan şeker vazgeçemediğimiz tatlardan biridir. Şeker ve şekerli gıdaları aşırı miktarda tüketmek ise bu besinlerin yüksek enerji değerleri nedeniyle obezitenin en önemli nedenlerinden biridir.

Ayrıca obeziteyi takip eden şeker hastalığı, hipertansiyon, kalp damar hastalıkları da unutulmamalıdır.

Dişi de çürütüyor

Diş çürüklerinin de altında yatan en önemli neden şüphesiz şekerli besinlerin çok tüketilmesidir. Özellikle obezite ve şeker hastalığı gibi durumlarda şeker tüketimi sınırlandırılmakta, şekerin yerine kalorisi düşük veya olmayan bazı yapay tatlandırıcılar kullanılmaktadır.

Öncesinde test şart

Enerji vermeyen bu tatlandırıcılar aynı zamanda besleyici değeri olmayan, çok düşük kalorili veya alternatif tatlandırıcılar olarak da biliniyor. Tatlandırıcılar tek başına veya besinlerin içinde kullanılmaya başlanmadan önce Besin ve İlaç Örgütü (FDA) tarafından yoğun olarak test edilmektedir. Her şeyden önce iyi bir tatlandırıcı nasıl olmalı derseniz; şeker gibi ağızda tatlı tat bırakmalı, herhangi bir şekilde ağızda acı - ****lik tat bırakmamalıdır. Kolay çözünmeli ve çözündükten sonra renksiz, kokusuz, ısıya dayanıklı, kalorisi düşük olmalıdır. Tatlandırıcılar iki gruba ayrılmaktadır.

1. Enerji içerenler

Fruktoz, Sorbitol, Mannitol, Ksilitol

2. Enerji içermeyenler

Aspartam, Asesülfam-K, Sakarin, Siklamat

Günümüzde ABD'de onaylanan 3 çeşit enerji içermeyen yapay tatlandırıcı vardır. Bunlar aspartam, sakarin ve asesülfam K'dır. Diğerleri hakkındaki araştırmalar ise beklenmektedir. FDA tarafından onaylanan sukralaz, alitama ve siklamat için ise araştırmalar mevcuttur.

Hangileri ölçülü alınmalı?

Sorbitol günlük alım miktarı 30 gramı geçtiğinde hazımsızlığa ve ishale yol açabilir. Ağızda ****lik ve acı bir tat bırakan sakkarin 19 yy sonlarında 'toluen'den sentezlenmiştir. FDA, 1977'de yüksek dozda sakarin alımının hayvanlarda üriner sistem tümörlerine neden olduğu ortaya çıkınca insanlarda sakarin kullanımının kanser ile ilişkisi olabileceği riski nedeniyle kullanımı yasaklamıştır.

Fakat daha sonraları Amerikan Tıp Konseyi, kısıtlı kullanımın (2,5 mg / kg / gün) sağlık üzerine güvenli olabileceğini bildirmiştir. Yine araştırmalarda sakarinin zararsız olmadığı, epitel dokuda yapısal değişikliklere neden olabileceği bulunmuştur. Aşırı siklamat alımı diareye neden olmaktadır.

Haftanın öğüdü

• Yapay tatlandırıcılar gebe ve emziklilik döneminde önlem olarak önerilmemektedir. Küçük çocukların beslenmelerinde kullanılmamalıdır. Dengeli ve yeterli beslenen iki yaşından büyük çocukların beslenmelerinde ise bu tatlandırıcıları içeren besinler belirli miktarlarda kullanılabilir.

• Aspartam içeren tatlandırıcıları fenilketonüri hastaları kullanmamalı.

• Bir tatlandırıcıyı yeni kullanmaya başlıyorsanız denemeye az miktarlarla başlanması daha sağlıklı olacaktır. Günde 25 adedi asla geçmemelidir.

• Tablet yapay tatlandırıcılar, yüksek ısıda acı tat meydana getirdiğinden ateşten indirdikten sonra besine eklenmesi ise daha doğru olacaktır.

 

[Es_se]

Şeker yerine kullanılabilen düşük kalorili veya kalori içermeyen yapay maddeler yapay tatlandırıcılar olarak nitelendiriliyor. Tatlandırıcılar, başlangıçta şeker hastalarının tatlandırma gereksiniminin giderilmesi için kullanılsa da, günümüzde zayıflamak, zayıf kalmak ve şekerin diş sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri, obeziteden korunmak isteyenler tarafından da tercih ediliyor. Yapay tatlandırıcıların hayatımızdaki yeri hakkında bilgi veren Sema Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Hayrettin Mutlu, yapay tatlandırıcıları enerji içeren ve içermeyen tatlandırıcılar olarak iki grupta değerlendirdi. Mutlu, konuyla ilgili önemli açıklamalar yaptı.

Enerji içerenler
Fruktoz: Meyve şekeri, sorbitol, mannitol, ksilitol.
Fazla miktarda tüketimi kan şekerini yükseltiyor. Bu şekerlerin kana geçiş süresi çay şekeri'nden (sakkaroz) daha uzun.

Enerji içermeyenler
Aspartam, Asesülfam-K, Sakkarin, Siklamat: Daha çok tercih edilen yapay tatlandırıcılar. Tablet yapay tatlandırıcıların, yüksek ısıda acı tat oluşturdukları için kaynamakta olan bir besinin içerisine atılmaması gerekiyor. Ateşten indirdikten sonra besine eklenmesi öneriliyor.

Tatlandırıcılar hamilelikte bebekte birikme yapabiliyor
Tatlandırıcılar çok sık kullanılsa da yan etkileri konusundaki söylentilerin ardı arkasının kesilmiyor. Yapılan araştırmalar sonucu, Food and Drug Administration (FDA) 1977 yılında yüksek doz sakarin tüketimi yasaklamıştır. Fakat daha sonra Amerikan Tıp Konseyi kısıtlı kullanımın (2,5 mg/kg/gün) sağlık üzerine güvenli olabileceğini bildirdi. Fakat daha sonra yapılan çalışmalarda sakarinin zararsız olmadığı epitel dokuda yapısal değişikliklere neden olacağı bulundu. Ayrıca, hamile annelerde bebeğe geçip birikme yaptığı belirlenince hamile annelerin kullanımı da yasaklandı.

Aspartam beyin tümörlerine neden olabiliyor!
Son yılların en gözde ve en fazla kullanılan yapay tatlandırıcısı olan Aspartam’ın da baş dönmesi, baş ağrısı, adet düzensizliği gibi belirtileri bulundu. Aspartam’ın aşırı tüketiminin ileride beyin tümörleri ve beyin hasarına neden olduğu klinik çalışmalarla açığa konulmuştur.

Siklamat'ın aşırı kullanımı ishale neden oluyor!
Diğer bir yapay tatlandırıcı olan Siklamat’ın aşırı kullanımı ishale neden olabiliyor. Yapılan araştırmalar sonucu, erkek farelerde mesane tümörleri geliştiği tespit edildi.

Bitkisel tatlandırıcı Stevia
Ayrıca, alternatif tıp’ın da katılımıyla tatlandırıcılara yönelik çalışmalar ilerledi. Son olarak ülkemizde 2 hafta öncesi itibariyle bitkisel kaynaklı aspartam, sakarin, asesulfam K içermeyen tamamen stevia denilen bir bitkiden elde edilen tatlandırıcı piyasaya sunuldu. Şekerden 40 kat daha tatlı olan bu bitkinin demlenmesiyle elde edilen toz. Hem yemek hazırlamada hem de içeceklerde rahatlıkla kullanabiliyor. Öyle ki 400 dereceye kadar bozulmadığı tespit edilen stevia ile hazırlanan tatlılarda ısıya bağlı bozulma riski sıfıra yaklaşıyor.

Kendinize göre tatlandırıcı kullanmayın!
Her ne kadar zararları hakkında kesin bilgiler olmasa da, tatlandırıcı kullanırken bir uzmana danışmanızda fayda var. Ayrıca, şekersiz meşrubat içenlerin şekerlileri tercih edenlere göre daha fazla kilo verdikleri görülüyor. Beslenme uzmanları ise, vücudun şeker ihtiyacını kısmanın şekerli maddelere duyulan arzuyu körüklediğine dikkat çekiyor.

 

[nk83]

Fruktozda ölümcül tehdit

Tatlı, ucuz ve doğal. Meyve şekeri fruktoz belki de bu yüzden kulağa en doğal tatlandırıcı gibi geliyor.

Ancak işlenmiş her besin gibi fruktoz da bir dizi önemli tehlike taşıyor olabilir. Bilim adamları fruktozun kanser, kalp hastalığı, hipertansiyon, böbrek problemleri ve hatta bunamaya yol açtığını keşfetti.

Fruktoz ile ilgili son haberlere göre de çok fazla meyve suyu tüketen ve fruktoz alan insanlarda bağırsak kanseri riski önemli bir oranda artıyor. Amerikan Diyettetik Derneği yüksek miktarda fruktoz içeren meyve sularının tetikleyici olduğunu açıkladı.

Araştırma ile ilgili bir diğer çarpıcı buluş ise meyvelerde bulunan ve bağırsak kanserine karşı önleyici özelliği bulunan liflerin, c vitamininin ve diğer antioksidanların meyve suyu haline geldikten sonra kaybolduğunu gösteriyor.

İngiliz Diyetetik Derneği de günde yalnızca 150 ml meyve suyu tüketimini öneriyor. Bu da bir su bardağından daha az bir miktar demek oluyor.
Hürriyet

 

[flamingo]

tatlandırıcıda zararlı ..