Can Kaybı Hiç İstemediğimiz Rakamlarda
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mustafa Erdik, Van'daki depremle ilgili olarak ''Tahmini can kayıplarına bakarsak, bunlar bizim hiç istemediğimiz rakamlar... Bizim tahminimiz 710 civarında, ama bu 500 de olabilir, 1000 de olabilir. Bunlar çok tahmini rakamlar'' dedi.
Erdik, yaptığı açıklamada, depremin yeri ve büyüklüğüyle ile ilgili ilk bilgilerin en yakın istasyonlardan geldiğini belirterek, ''Biz, en yakın istasyonlara bağlı olarak yerini doğru olarak verdik. En yakın istasyonlardan sadece yerel büyüklük verildiği için depremin büyüklüğünü 6.6 olarak verilmiştir. Daha sonra uzak istasyonların kayıtları, depremin moment büyüklüğünü 7.3 olarak vermiştir. Aynı anda bizim uzak istasyonlarımızdan alınan kayıtların değerlendirilmesiyle depremin moment büyüklüğü 7.2 olarak belirlenmiştir'' diye konuştu.
Depremle ilgili doğru bilginin gerek kamu kurumlarına, gerekse halka en kısa zamanda ulaştırıldığını ifade eden Erdik, şunları dile getirdi:
''Kandilli Rasathanesi dünyada ilk defa bu depremi en süratli olarak bildirmiştir herkese, arkasında da revize etmiştir. Şu anda depremin moment büyüklüğünü 7.2 olarak söylüyoruz. 7.2'lik deprem denizde de, karada da olabilir. Hasar, orada bulunan ve bu deprem tehlikesine maruz olan envanterin büyüklüğüyle ve depremin yaratacağı şiddetle ilgili bir konudur. 7.2 büyüklüğünde bir depremin yaratacağı şiddet, merkezi yerlerde 9 olabilir. Genelde 8 olur. Halkımızı ilgilendiren, oraya yardım sağlayacak olanları ilgilendiren konu oradaki hasarın boyutudur. O da şiddetle verilir. Bu deprem büyüklüğüyle ilgili bir konu değildir.''
Bu tip büyük depremlerin ardından artçıların geldiğini de ifade eden Erdik, 5.5 büyüklüğünde artçıların olduğunu ve bunların da yerel büyüklük olduğunu söyledi.
Erdik, depremin sığ bir deprem olduğunu ve hasarın Van ile Erciş arasında olduğunu tahmin ettiklerini belirtti.
Depremin yarattığı şiddete de işaret eden Erdik, depremin merkezde 9 şiddetinde görüldüğünü ve bu alanda yoğun hasarın olduğunu tahmin ettiklerini kaydetti.
Hasarlara ilişkin tahmini sayılar verdiklerini ifade eden Erdik, ''Bu tahminler gerek acil yardımın doğru dağılması, gerekse depremin büyüklüğü açısından bir fikir verir. Depremin tek başına büyüklüğü bir fikir vermez. Ancak hasar ve şiddet ortaya çıktıktan sonra bir fikir olmaya başlar'' dedi.
-3-4 bin ağır hasarlı bina var-
Ağır hasarlı binaların tahmini olarak 3-4 bin arası olduğunu kaydeden Erdik, bunların hane değil, bina sayısı olduğunu da söyledi. Erdik, çok ağır hasarlı binalardan can kaybı beklenebileceğini de kaydederek, ''Bu binalardan tahmini 664 tanedir. Bu binalar yıkık binalardır. Tamamen göçük değildir ama yıkık binalardır. Bir de tamamen yıkık bina dediğimiz daha çok betonarme binalar vardır. Bunlar da 50 adet gözüküyor'' diye konuştu.
Tüm bu sayıların tahmini olarak verildiğini vurgulayan Erdik, bunlarda hata payının yüksek olduğunu kaydetti. Erdik, ''Tahmini can kayıplarına bakarsak, bunlar bizim hiç istemediğimiz rakamlar... Bizim tahminimiz 710 civarında, ama bu 500 de olabilir, 1000 de olabilir. Bunlar çok tahmini rakamlar''