VEYL O NAMAZ KILANLARA!
"namaz kılmakta zorlanıyorum namazdan tat almıyorum huzur bulamıyorum ruhumda bezginlik oluyorbıkıp usandım bir süre sonrakuramsal yönünü okudum, insana dinginlik verir falan diyor ama bende olmadı pekilk günler bir coşku hissettim gerçi, sonra yok oldu namazı bırakıp meditasyon yapmayı bile kurdum kafamda" diyorsun
Bu konuda hiç de yalnız değilsin! sen durumunun farkına varmışsın, itiraf ediyor çözüm arıyorsun hayra alamet! ekseriyet ise uykuda ama bu seni teselli etmesin! çünkü sen kendi namazından sorumlusun namaz imandan sonraki en büyük hakikattir Allah(celle celalüh) ile kul arasındaki en yüksek münasebettir bütün ibadetlerin özü, esası ve temelidir içinde bütün ibadetler vardır namazın bedenini, ruhunu, zamanını veriyorsun işte sana zekat kılarken yemiymor, içmiyorsun işte oruç Kabe'ye yöneliyorsun, yani hayalen hac yapıyorsun ayetler okuyorsun, dualar ediyorsun okuduklarının anlamını düşünüyorsun, Allah(celle celalüh)'ı anıyorsun bunların hepsi birer ibadet biçiminamaz tümünü kapsıyor
bir rivayete göre sayısız melekler, kimi kıyamda, kimi rükuda, kimi secdede devamlı ibadet ederler namaz kılmakla meleklerin ibadetini temsil ediyorsun namazın biçimi bile çok anlamlı ayakta dururken ağaçların, eğilince hayvanların, secdeye kapanınca cansızların kendine özgü ibadetlerini yapıyor gibisin onların üstünde bir makamın olduğunu, bütün varlıklar adına Allah(celle celalüh)'a muhatap bulunduğunu ortaya koyuyorsun
"namaz dinin direğidir" öneminden dolayı günde 5 kez kılınır günah kirlerini gidericidir gerçi tat almak için namaz kılınmaz ama, namazda manevi bir tat da yok değildir O istenilmez, ilahi bir nimet olarak zamanla verilir Namaz şifadır Ruha huzur, bedene dinginlik getirir kalbi yatıştırır İnsanı kötülüklerden alıkoyar Özel dünyaya nurlar serper Peki sende niçin böyle olmuyor? usulüne uygun namaz kılmıyorsun da ondan! namaz dikkat ister gereken özeni göstermezsen resmî bir talime döner beklenen faydaları vermez kişi, namaz kılmayan biri gibi olur kabahatİ namazda değil, kendinde aramalı İtidal üzere, hakkını vererek namaz kılmalısın Aksi halde onu zayi etmiş olursun!
"Veyl o namaz kılanlara ki, namazlarında yanılmaktadırlar onlar riya yaparlar ve yardımlık vermezler!" Maun suresinin bir ayeti bu "yazıklar olsun onlara!" diyor kime? o namaz kılanlara niçin? çünkü namazlarından yanılmaktadırlar! namazdan etkilenmiyorlar,bencillik ediyorlar, başkalarını düşünmüyorlar, ibadetleri hayatlarına sinmiyor, kimseye faydaları yok; ne kendilerine, ne de öbür insanlara ne namazları namaz, ne de dinleri din! bir görüntü, bir suret, bir gölge o kadar
dini de yalanlıyorlar, halleri, dillerini reddediyor, söylüyorlar ama yapmıyorlar, yapsalar da şekilde kalıyorlar, namazla onu bunu aldatıyor, kendileri de aldanıyorlar! Veyl onlara nasıl kurtulur insan bu şiddetli hitaptan? NAMAZIN HAKKINI VEREREK!
Birincisi, kimin için namaz kıldığını bilmelisin bu da Allah(celle celalüh)'ı tanımakla olur İman hakikatlerini, bilhassa, Allah(celle celalüh)'a iman hakikatini anlatan eserleri okumalısın yine, bu alemi ve içindekileri inceleyerek Allah(celle celalüh)'ı tanımalısın bu yolla sende özel bir durum oluşur Rabbini heryerde hazır hissedersin onun huzuruna varmak istersin o huzuru özlersin, ararsın, bulunca sevinirsin şu halde namaz için birinci temel, Allah(celle celalüh)'ı tanımaktır İmanın ve marifetin nispetinde namazın kalitesi yükselir
ikincisi, namazı "tam namaz" eden incelikleri bilmektir bu da Peygamber Efendimizin nasıl namaz kıldığını bilmek demektir O, her alanda rehberimizdir tam namaz, onun namazıdırüçüncüsü, dini namazdan ibaret saymayıp, ömrün her anını inancın bilincine vararak yaşamaktır Gafletli haller, günahlar, aldatmalar, hileler, yararsız sohbetler, kalbi katılaştırır, ruhu karartır iki namaz arasında ruhunu temiz tutmalı, kirletmemelisinHem şeytana, hem de Allah(celle celalüh)'a aynı samimiyet ve itina ile kulluk edemezsin
günlük farz namazlar toplam "on yedi" rekattır bu namazlar Allah(celle celalüh)'ın emridir, yerine getirmek zorundasın Kılınmasında büyük ödül, terkinde azap var Önemli bir engelden dolayı kılamazsan kaza edersin Kaza namazları bütün nafilelerden daha önemlidir Farzdan sonra öncelik, kılınmayan farzların kazasınındırbeş vakitte kılınan farz namazın ehemmiyeti çok büyüktür hiç bir ibadet bununla kıyaslanamaz ne hac, ne zekat, ne de oruç onun yerini tutabilir sünnet ve nafile namazların kıymeti de farzın yanında azdır Bin nafile namaz, bir sünnet namazı tartamaz Keza, bir farz namaz da bin sünnet namazdan daha önemlidiraynı oran farzın içindeki bir tesbihin sevabıyla, aynı tesbihin namaz dışındaki sevabı arasında da vardırFarzın için giren herşey, farzın derecesinden bir nasip alır ancak bu konuda bir galat göze çarpıyor İlmihal kitaplarında adet olmuş, nafileyi ve sünneti farza karıştırıp öyle koyuyorlar önümüze mesela "yatsı namazı kaç rekattır?" diye sorarsan "on üç rekattır" diyorlar bunun bazı sakıncaları olabilir birincisi, namaz altından kalkılmaz ağır bir yük gibi görülebiliyor ikincisi, dini hükümlerdeki rütbeler yerle bir oluyor Sünnet farzın tahtına oturuyor çok görülmesi sebebiyle farzın kılınmasına engel olabiliyor üçüncüsü, farzı özenle kılmak için ayrılması gereken süre azalabiliyor farz namaz acele kılınıyor farza özen gösterilmez oluyor namazdan beklenen fayda elde edilemiyor
Dört rekat olan yatsı namazının farzı itidal ile yani sünnete uygun biçimde kılınırsa "ON İKİ DAKİKA" sürüyorbunu denedim, saat tutarak hesapladım Fatiha'dan sonra kısa namaz surelerini okudum uzun sure okusaydım süre daha da uzayacaktı bu hesaba göre, "bir rekat" için ortalama "üç dakika" gerek on yedi rekat namazın günlük toplam süresi yaklaşık "elli dakika" tutar ikişerden on dakika da abdeste harcasan toplam bir saat eder
ancak tam namazı kılmaya yeni başlayan birine her rekat için üç dakika çok gelebilir sen her rekat için iki dakika harca, daha sonra süreyi uzatır, "üç" yaparsın
HER REKAT İÇİN ORTALAMA EN AZ İKİ DAKİKA!
camilerde namazlar hızlı kılınıyor Vakit dar, imam sabırsız, cemaat rahammülsüz! Böyle görmüş, öyle alışmışlar esasen cami ve mescitlerde sadece farz namaz kılınır öbür namazların evde kılınması daha iyidirPeygamber Efendimiz(aleyhissalatu vesselam) zamanında mescitte sadece farz namaz kılınırdı diğer namazları camide kılma adeti sonradan başladı bunu tertip ve tavsiye edenlerin kötü niyetli olduklarını sanmıyorum insanlar evde kılmazlar diye düşünmüş olmalılar Fakat ne yazık ki, bu tedbir farzında terkine sebep olabiliyor! Sözün kısası, itina ile kılınması gereken günlük farz namazın miktarı 17 rekattır günlük süresi abdestle birlikte ortalama bir saattir farz dışında kalan namaz çoktur dileyen gücü oranında kılar, sevabını alır
TAM NAMAZIN İNCELİKLERİ!
Şimdi "TAM NAMAZ"ın inceliklerine geldik bunların hepsi önemlidir, ihmal edilmemeli ayrıntıdır deyip geçmebiri bile ihmale uğrarsa namaz zedelenir böyle namaz kılmak özel bir çaba ister kolay değildir sabır ve sebatla devam edersen zamanla meleke kazanırsın tam namaza alışmak zaman alır
Ayrıntılara giremem Namazla ilgili baazı önemli noktaları özetleyeceğim Her iilmihalde kolayca bulabileceğin detayları anlatmayacağım Dili yalın, anlatımı güzel bir ilmihal al, oradan oku namazın öncesi var, kendisi var, bir de sonrası var sırasıyla gidelim
ilki "vakit" meselesidir düşün, o namazı niçin bu vakitte kılıyorsun? her namaz vakti, mühim değişmelerin başlangıcıdır nice nimetleri hatırlatır mesela sabahın vakti hem ana rahmini, hem bahar başlangıcını, hem altı devrede yaratılan şu alemin ilk evresini hatırlatan bir zamandır öbür namaz vakitlerinin de nice hikmetleri vardır bunları nuranî eserlerden öğrenebilirsin
önemli bir engel yoksa, namazı ezandan hemen sonra kılmak gerek geçe bırakılırsa bir gevşeklik oluşurişitebiliyorsan ezanı dikkatle dinle ve kelimelerini tekrar et bu seni ruhen namaza hazırlar Ezanda imanın ve İSLAMın özü vardır böylece imanını tazeler, görevini hatırlar, dini yaşamak için yeni bir istek duyarsın
detaylarına dikkat ederek güzel bir abdest alırsın abdeste başlayınca her uzvunu üç defa güzelce yıkaağzına bol su ver, iyice çalkala burnuna da bolca su ver, suyu iyice çek, genzin acısın boynunu tam meshetayak parmaklarının arasını ıslat göz çukuruna suyun tam temas etmesini sağla suyu israf etmeksizin bolca kullan her namazda abdest almanın fazileti ve faydası çoktur bedeni rahatlatır ve sinirleri yatıştırır alırken şehadet kelimesini tekrar et bir de istiğfar ile manen temizlen Namaz, temizlerin amelidir
namaz kılacak yerin önemi büyüktür yüksek ses, fazla ışık, hareket eden insanlar dikkati dağıtır kendine gözden ırak bir yer bul evin bir bölümünü namaz için kullanabilirsin telefon, kapı zili gibi sesler namazı zedeler secde yerindeki yaygı düz ve sade olsun bir şeyden korkan, kaygılanan veya birini bekleyen kişi rahatça namaz kılamaz yapman gereken bir iş varsa önce onu yap, sonra namaza başla
ne çok aç, ne de fazla tok olmalısın her ikisi de insanın zihnini meşgul eder tuvaleti sıkışan biri de rahat olamaz üstünden sıyrılıp düşen bir elbise giyme giysin seni rahatsız edecek kadar dar olmasın elbisenin kırışmasından korkuyorsan bu da seni tam namazdan alıkoyar elbisen temiz olsun
Farza başlamadan önce kamet getirmek sünnettir yani kendi kendine ezan okumak Manasını tefekkür ederek oku kelimeleri tane tane söyle "ALLAHU EKBER!" derken Allah(celle celalüh)ın azametini düşünnasıl bir zatın huzuruna çıktığını hatırla insan bir amirin karşısına çıkarken ne hale gelir, bilirsin öbür kelimelerin anlamlarını da bil ve hatırla böylece namaza ruhun, kalbin ve aklınla hazır olursun
sıra kıbleye yönelmeye geldi Bedenin kıblesi KABE'dir Kalbin kıblesi Allah(celle celalüh)'tır ilmihal kitapları sadece bedenin kıblesinden söz eder beden namaz boyunca Kabeye yönelmeli başka yöne dönerse namaz bozulur Kalp de hep Allah(celle celalüh)'a yönelmeli Bu, pek zordur Kalp serçe kuşu gibidir, bir o yana, bir bu yana döner durur onu sabırla alıştırmak gerekiyor Tam namazın zor taraflarından biri de budur Ancak, kalbin başka yöne dönerse "Böyle namaz olmaz!" deyip namazı terketmeyesin Bu, şeytanın telkinidir, seni namazdan tamamen uzaklaştırmak ister kusurlu da olsa namaza devam etmek lazım
niyet de namazın farzlarındandır Niyeti genellikle dille söylemek zannederler Hayır, niyet kalbin eylemidirKalbin bir işe yönelmesidir dil ile söylemesen de olur söylersen de zaararı yoktur kişi hangi namazı kıldığını bilsin yeter
namaza tekbir ile girilir bu tekbir gayet mühimdir "ALLAHU EKBER" derken, kalbin Allah(celle celalüh)'a yönelmeli, gaflette bulunmamalı bütün varlıkları geride bırakmalısınElini kaldırıp başparmaklarınla kulak memelerine dokunurken tekbiri de söyle Hareketinle söyleyişin birbirine paralel olmalı Hanımlar ise, tekbir alırken ellerini omuz hizasına kadar kaldırırlar başparmaklarını kulaklarına değdirmezler
Kıyamda dik dur gözlerin secde yerine mıhlanıp kalsın Ne ileri, ne geri, ne de yanlara bak namazda gözlerini kapatma bedenin ağırlığını iki ayak üzerine eşit bir biçimde paylaştır Kıyam esnasında, yani ayakta dururken, ellerini göbek altına bağlarsın sağ el sol elin üstünde olmalı baş ve serçe parmaklar bileği kavramalı hanımlar ellerini göbek altına bağlamaz, göğüste üst üste koyarlar Rükuda da ayak ucuna bak, bakışını sabitle Kadede, yani oturuşta iki dizinin hizasının orta noktasına nazar et Bazı alimler kadede kucağa bakmayı uygun buluyorlar Sana hoş geleni yap Secdede ise gözler geriye doğru paralel yere paralel bakar namaz boyunca beden mum gibi hareketsiz durmalıdır "Huşu" için bu en önemli unsurlardan biridirbeden ta mbir dinginlik halinde bulunursa ruh da ona uyar Huşu, tam bir saygı halidir Onsuz namazda tat arama Namazda rahat nefes al Nefes aralıkları düzgün olmalı bu da dinginlik sebeplerindedir iyi nefes almak sinirleri yatıştırır, ruhu da rahatlatır nefes nefese kılanan bir namazda tat olmaz
"Kıraat" yani okuma da namazın temellerinden bu hususta büyük gafletler gördüm Nelere dikkat etmek gerek, sıralayayım Birincisi okunacak duaları, zikirleri iyice bil İkincisi, kısaca anlamlarını öğren insan ne dediğinin farkında olmalı Üçüncüsü okumalarını işit Kulak işitmiyorsa o okuma kıraat sayılmaz, farzı yerine getirmemiş olursun Dördüncüsü, yavaş yavaş, tane tane oku ayetler arasında dur ayetleri tane tane okursan, hem manasını kısaca düşünmeye vakit bulursun, hem de nefes nefese kalmazsın Beşincisi, sessiz de okusan tecvide, yani okuma kurallarına uygun oku Namaz esnasında okuduklarını dinle, izle, düşün Bu, senin dikkatini uyanık tutar Zihnini namaz dışı manalardan korur başka şeyler hatırına gelirse sakın telaşlanma Hiçbir şey olmamış gibi namzı düşünmeye devam et Hayaline gelen namaz dışı şeyler seni vesveseye atmasın Şeytan seninle oynar "Senin kalbin bozulmuş Bak namazda bile neler düşünüyorsun! Böyle namaz kılmaktansa kılmamak daha iyidir" der Halbuki o manaları sen isteyerek getirmedin Ondan rahatsız olman da bunun delili O sözler ve hayaller senin kalbinden gelmiyor Şeytanının ve vehminin ürünü onlar Onları önemseme, sen namazına dön ve devam et
Sıra "Rüku"da, ama önce mühim bir hususu daha arz edeyim Bilirsin, namazın bir rüknünden öbürüne geçerken tekbir almak sünnettir bu tekbirler, öncekinden ayrılırken başlamalı, sonrakine geçerken bitmeliyani ikisi arasında söylenmeli bu hususta da yeterli özen gösterilmiyor Kıyam bitince hemen rükuya gidilmez Eller aşağı salınır, bir süre beklenir iki secde arasında da böyledir bu beklemeler ortalama beş saniye kadardır birinci secdeden kalkınca iyice otur, uzuvların yerine yerleşsin, yeteri kadar bekle, sonra ikinci secdeye git Bunlar itidal ile, hakkını vererek namaz kılmanın esaslarındandır İTİDAL İLE KILINMAYAN NAMAZ HİÇ KILINMAMIŞ GİBİDİR!Nitekim Peygamber Efendimiz(sallallahu aleyhi vesellem) böyle namaz kılan birine "Sen namaz kılmadın yeniden kıl" buyurmuştur Yukarıda anlattıklarım ve bundan sonra anlatacaklarım da yine itidal ile namaz kılmanın gereklerinden Buna "Tadili erkân" derler
Rükudan bahsedecektim rüku namazın farzlarından biridir elleri dizlere koyarak eğilmektir dizlerin, kolların, belin düz olmalı bunu yaparken ne kadar abartılı davransan yeridir Eller diz kapaklarını kavramalıEl parmakları iyice açık olmalı zaten başka türlü kavrama olamaz hanımlar fazla eğilmezler, ellerini dizlerden yukarıya hafifçe koyarlar, dizlerini de biraz bükerler yukarıda da söylediğim gibi, rüku esnasında gözlerin ayak parmaklarının uçlarında, ortada bir noktaya bakmalı, oradan ayrılmamalı Bu da gayet önemlidir Tam bu vaziyeti alıp da uzuvlar yerlerini bulmadıkça tesbihe başlama üç kez "Sübhane Rabbiyel Azim" demek sünnettir Beş kez söylemek müstehaptır tesbihleri tane tane söyle ve manasını düşünARALARINDA DUR, acele etme tesbihleri tam bitirmeden doğrulma Rükudan kalkarken "SemiALLAHu limen hamideh" sözüne başla, dikilmeden önce bitir bedenin kıyam haline gelince uzuvlarının iyice yerleşmesini bekle, sonra "Rabbena lekel hamd" de, bekle, sonra tekbir ile secdeye git
"Secde" kulun Allah(celle celalüh)'a en yakın olduğu haldir Secdede üç kere "Sübhane rabbiyel a'la" demek sünnet, beş kez söylemek müstehaptır secde anında el parmakların bitişik olmalı iki elinin arası uygun uzaklıkta bulunmalı, yüzünü aralarına rahatça koyabileceğin kadar alnını mümkün olduğu kadar dizlerinden uzak bir yere koy Baldırlarınlakarnın birbirinden uzak olsun alnınla birlikte burnun da yere temas etsinAlnın yere paralel bir biçimde olsun Ayakların yerden kesilmesin Ayak parmaklarının uçları kıbleden ayrılmasın secde anında topuklarını temas ettirebilirsin hanımlar secdede alınlarını erkeklere göre biraz daha beriye koyarlar, kollarını yanlarına yapıştırır, bedenlerini ise fazla kaldırmazlar
Gelelim "kade"ye Kade, oturuş demektir Sağ ayak dikilir, sol ayak üstüne oturulur Bel ve sırt düz olmalıSağ ayağın parmağı kıbleye bakar Eller düzler üzerin bırakılır Parmak uçları diz hizasında El parmakları da ne tam açılır, ne de tam bitiştirilir, belki kendi haline bırakılır Göz, dizler hizasında bir orta noktaya bakar ve oradan ayrılmaz vücut bir heykel gibi hareketsizdir Hanımlar kadede sağ ayaklarının üstüne oturmazlar, sol kabalarının üstüne oturur, ayaklarını sağ tarafa doğru öylece bırakırlar, ellerini de dizlerin biraz berisine koyarlar Otururken, Tahiyyat, Salli, Barik ve Rabbena okunur bu okumalarda da yine düzgün ve iyi nefes alıp vermeye dikkat edilir Tahiyyat gayet mühimdir çünkü miraçta Peygamber Efendimiz(sallallahu aleyhi vesellem) ile Rabbimizin karşılıklı konuşmalarını içerir Manasını bilmek gerek "Namaz müminin miracıdır" hadisi de bu noktadan nur alır çünkü her kul namaz vasıtasıyla Rabbinin huzuruna çıkıyor ve konuşuyorKadedeki Tahiyyat, kıyamdaki Fatiha gibidir
Namazdan "selam" ile çıkılır Selamlarda sağ ve sol omuzlara bakılır Yanaklar arkadan görünmelidir ikik tarafa selam verirken amellerimizi yazan melekleri hatırlamak güzeldir Böylece her gün en az beş defa günahları ve sevapları yazan melekler düşünülür Bu, iki namaz arasında günah işlememek ve sevaba meyletmek için iyi bir vesiledir
Namaz yerinden hemen kalkılmaz üç kere istiğfar edilir "ALLAHumme entesselam" okunur Tesbih ve dua edilir Otuz üçer defa "SübhanALLAH, Elhamdulillah, ALLAHuekber" demek, "Lailahe illlALLAHu vahdehu la şerikeleh" okuyup ardından dua etmek sonra da otuz üç kere "La ilahe illALLAH" demek sünnetttir, çok önemlidir Başka zikirlere oranla binlerce defa daha fazla sevabı vardır Zamanın yeterli değilse yolda yürürken ya da otobüste giderken de okuyabilirsin tesbihleri Duaları da öyle
Vitir Evet, önemli bir namazdır İmam-ı Azam'a göre vacip, müçtehidlerin ekseriyetine göre sünnettirGece namazlarının sonudur Uyuyup uyandıktan sonra kılınır Uyanamamaktan korkanlar, bu namazı kılıp yatarlar bu konuda şöyle bir tavsiyem olacak, istersen yaparsın: Uyanamama korkun varsa, yatsının hemen ardından değil de, yatmadan biraz önce güzel bir abdest alıp, Vitiri kılıp ardından dua edip yatmak güzel olabilir Kılarken Felak ve Nas surelerini okursan uyku alemine yatmadan önce okunması sünnet olan sureleri okumuş olarak girersin günümüzde genelde yatsıdan çok sonra yatıldığı düşünülürse bu uygulamanın uygunluğu daha iyi anlaşılabilir bu benim şahsi tercihimdir, dilersen sen de uygulayabilirsinKarar senin
"Sünnet olan namazlar ne olacak?" sorusu hatırına gelebilir onları terkettirmek gibi bir niyetim asla yokBurada konumuz farz namazları olduğu için, ben de farzın önemini vurguladım Bu, sünneti dışladığım anlamına gelmez
Namazın incelikleri saymakla bitmez Ben burada bazı mühim noktaları özetlemeye çalıştım Bunlara dikkat ederek namaz kılarsan huzura erersin Namazdan umulan faydayı görürsün Hakkı verilerek kılınan namaz, aynı zamanda ulvî bir meditasyondur! "Buda" diye diye kendi dinlerini budayanlardan olma İmandan sonra en önemli hakikat olan namaza sarıl
Unutma, bir rekatı iki dakikanın altında kılıyorsan namazın hakkını vermiyorsun demektir üç dakikaya çıkarabilirsen daha iyi olur Namazını tashih et! İlmihal kitaplarında yazılanlardan biraz farklı var söylediklerimin Ama ayrıntılarda bir yenilik getirmedim sadece daha derinlere indim Temel kaynaklarda bulunan bilgileri bulup çıkardım Var olan bilgiler bunlar "Namazı benim gibi kılın!" buyuran Peygamber Efendimizin namazını anlattım sana Tam namaz onun namazıdır çünkü Ben uyguladım bu bilgileri, yararını gördüm, umarım sen de görürsün
"namaz kılmakta zorlanıyorum namazdan tat almıyorum huzur bulamıyorum ruhumda bezginlik oluyorbıkıp usandım bir süre sonrakuramsal yönünü okudum, insana dinginlik verir falan diyor ama bende olmadı pekilk günler bir coşku hissettim gerçi, sonra yok oldu namazı bırakıp meditasyon yapmayı bile kurdum kafamda" diyorsun
Bu konuda hiç de yalnız değilsin! sen durumunun farkına varmışsın, itiraf ediyor çözüm arıyorsun hayra alamet! ekseriyet ise uykuda ama bu seni teselli etmesin! çünkü sen kendi namazından sorumlusun namaz imandan sonraki en büyük hakikattir Allah(celle celalüh) ile kul arasındaki en yüksek münasebettir bütün ibadetlerin özü, esası ve temelidir içinde bütün ibadetler vardır namazın bedenini, ruhunu, zamanını veriyorsun işte sana zekat kılarken yemiymor, içmiyorsun işte oruç Kabe'ye yöneliyorsun, yani hayalen hac yapıyorsun ayetler okuyorsun, dualar ediyorsun okuduklarının anlamını düşünüyorsun, Allah(celle celalüh)'ı anıyorsun bunların hepsi birer ibadet biçiminamaz tümünü kapsıyor
bir rivayete göre sayısız melekler, kimi kıyamda, kimi rükuda, kimi secdede devamlı ibadet ederler namaz kılmakla meleklerin ibadetini temsil ediyorsun namazın biçimi bile çok anlamlı ayakta dururken ağaçların, eğilince hayvanların, secdeye kapanınca cansızların kendine özgü ibadetlerini yapıyor gibisin onların üstünde bir makamın olduğunu, bütün varlıklar adına Allah(celle celalüh)'a muhatap bulunduğunu ortaya koyuyorsun
"namaz dinin direğidir" öneminden dolayı günde 5 kez kılınır günah kirlerini gidericidir gerçi tat almak için namaz kılınmaz ama, namazda manevi bir tat da yok değildir O istenilmez, ilahi bir nimet olarak zamanla verilir Namaz şifadır Ruha huzur, bedene dinginlik getirir kalbi yatıştırır İnsanı kötülüklerden alıkoyar Özel dünyaya nurlar serper Peki sende niçin böyle olmuyor? usulüne uygun namaz kılmıyorsun da ondan! namaz dikkat ister gereken özeni göstermezsen resmî bir talime döner beklenen faydaları vermez kişi, namaz kılmayan biri gibi olur kabahatİ namazda değil, kendinde aramalı İtidal üzere, hakkını vererek namaz kılmalısın Aksi halde onu zayi etmiş olursun!
"Veyl o namaz kılanlara ki, namazlarında yanılmaktadırlar onlar riya yaparlar ve yardımlık vermezler!" Maun suresinin bir ayeti bu "yazıklar olsun onlara!" diyor kime? o namaz kılanlara niçin? çünkü namazlarından yanılmaktadırlar! namazdan etkilenmiyorlar,bencillik ediyorlar, başkalarını düşünmüyorlar, ibadetleri hayatlarına sinmiyor, kimseye faydaları yok; ne kendilerine, ne de öbür insanlara ne namazları namaz, ne de dinleri din! bir görüntü, bir suret, bir gölge o kadar
dini de yalanlıyorlar, halleri, dillerini reddediyor, söylüyorlar ama yapmıyorlar, yapsalar da şekilde kalıyorlar, namazla onu bunu aldatıyor, kendileri de aldanıyorlar! Veyl onlara nasıl kurtulur insan bu şiddetli hitaptan? NAMAZIN HAKKINI VEREREK!
Birincisi, kimin için namaz kıldığını bilmelisin bu da Allah(celle celalüh)'ı tanımakla olur İman hakikatlerini, bilhassa, Allah(celle celalüh)'a iman hakikatini anlatan eserleri okumalısın yine, bu alemi ve içindekileri inceleyerek Allah(celle celalüh)'ı tanımalısın bu yolla sende özel bir durum oluşur Rabbini heryerde hazır hissedersin onun huzuruna varmak istersin o huzuru özlersin, ararsın, bulunca sevinirsin şu halde namaz için birinci temel, Allah(celle celalüh)'ı tanımaktır İmanın ve marifetin nispetinde namazın kalitesi yükselir
ikincisi, namazı "tam namaz" eden incelikleri bilmektir bu da Peygamber Efendimizin nasıl namaz kıldığını bilmek demektir O, her alanda rehberimizdir tam namaz, onun namazıdırüçüncüsü, dini namazdan ibaret saymayıp, ömrün her anını inancın bilincine vararak yaşamaktır Gafletli haller, günahlar, aldatmalar, hileler, yararsız sohbetler, kalbi katılaştırır, ruhu karartır iki namaz arasında ruhunu temiz tutmalı, kirletmemelisinHem şeytana, hem de Allah(celle celalüh)'a aynı samimiyet ve itina ile kulluk edemezsin
günlük farz namazlar toplam "on yedi" rekattır bu namazlar Allah(celle celalüh)'ın emridir, yerine getirmek zorundasın Kılınmasında büyük ödül, terkinde azap var Önemli bir engelden dolayı kılamazsan kaza edersin Kaza namazları bütün nafilelerden daha önemlidir Farzdan sonra öncelik, kılınmayan farzların kazasınındırbeş vakitte kılınan farz namazın ehemmiyeti çok büyüktür hiç bir ibadet bununla kıyaslanamaz ne hac, ne zekat, ne de oruç onun yerini tutabilir sünnet ve nafile namazların kıymeti de farzın yanında azdır Bin nafile namaz, bir sünnet namazı tartamaz Keza, bir farz namaz da bin sünnet namazdan daha önemlidiraynı oran farzın içindeki bir tesbihin sevabıyla, aynı tesbihin namaz dışındaki sevabı arasında da vardırFarzın için giren herşey, farzın derecesinden bir nasip alır ancak bu konuda bir galat göze çarpıyor İlmihal kitaplarında adet olmuş, nafileyi ve sünneti farza karıştırıp öyle koyuyorlar önümüze mesela "yatsı namazı kaç rekattır?" diye sorarsan "on üç rekattır" diyorlar bunun bazı sakıncaları olabilir birincisi, namaz altından kalkılmaz ağır bir yük gibi görülebiliyor ikincisi, dini hükümlerdeki rütbeler yerle bir oluyor Sünnet farzın tahtına oturuyor çok görülmesi sebebiyle farzın kılınmasına engel olabiliyor üçüncüsü, farzı özenle kılmak için ayrılması gereken süre azalabiliyor farz namaz acele kılınıyor farza özen gösterilmez oluyor namazdan beklenen fayda elde edilemiyor
Dört rekat olan yatsı namazının farzı itidal ile yani sünnete uygun biçimde kılınırsa "ON İKİ DAKİKA" sürüyorbunu denedim, saat tutarak hesapladım Fatiha'dan sonra kısa namaz surelerini okudum uzun sure okusaydım süre daha da uzayacaktı bu hesaba göre, "bir rekat" için ortalama "üç dakika" gerek on yedi rekat namazın günlük toplam süresi yaklaşık "elli dakika" tutar ikişerden on dakika da abdeste harcasan toplam bir saat eder
ancak tam namazı kılmaya yeni başlayan birine her rekat için üç dakika çok gelebilir sen her rekat için iki dakika harca, daha sonra süreyi uzatır, "üç" yaparsın
HER REKAT İÇİN ORTALAMA EN AZ İKİ DAKİKA!
camilerde namazlar hızlı kılınıyor Vakit dar, imam sabırsız, cemaat rahammülsüz! Böyle görmüş, öyle alışmışlar esasen cami ve mescitlerde sadece farz namaz kılınır öbür namazların evde kılınması daha iyidirPeygamber Efendimiz(aleyhissalatu vesselam) zamanında mescitte sadece farz namaz kılınırdı diğer namazları camide kılma adeti sonradan başladı bunu tertip ve tavsiye edenlerin kötü niyetli olduklarını sanmıyorum insanlar evde kılmazlar diye düşünmüş olmalılar Fakat ne yazık ki, bu tedbir farzında terkine sebep olabiliyor! Sözün kısası, itina ile kılınması gereken günlük farz namazın miktarı 17 rekattır günlük süresi abdestle birlikte ortalama bir saattir farz dışında kalan namaz çoktur dileyen gücü oranında kılar, sevabını alır
TAM NAMAZIN İNCELİKLERİ!
Şimdi "TAM NAMAZ"ın inceliklerine geldik bunların hepsi önemlidir, ihmal edilmemeli ayrıntıdır deyip geçmebiri bile ihmale uğrarsa namaz zedelenir böyle namaz kılmak özel bir çaba ister kolay değildir sabır ve sebatla devam edersen zamanla meleke kazanırsın tam namaza alışmak zaman alır
Ayrıntılara giremem Namazla ilgili baazı önemli noktaları özetleyeceğim Her iilmihalde kolayca bulabileceğin detayları anlatmayacağım Dili yalın, anlatımı güzel bir ilmihal al, oradan oku namazın öncesi var, kendisi var, bir de sonrası var sırasıyla gidelim
ilki "vakit" meselesidir düşün, o namazı niçin bu vakitte kılıyorsun? her namaz vakti, mühim değişmelerin başlangıcıdır nice nimetleri hatırlatır mesela sabahın vakti hem ana rahmini, hem bahar başlangıcını, hem altı devrede yaratılan şu alemin ilk evresini hatırlatan bir zamandır öbür namaz vakitlerinin de nice hikmetleri vardır bunları nuranî eserlerden öğrenebilirsin
önemli bir engel yoksa, namazı ezandan hemen sonra kılmak gerek geçe bırakılırsa bir gevşeklik oluşurişitebiliyorsan ezanı dikkatle dinle ve kelimelerini tekrar et bu seni ruhen namaza hazırlar Ezanda imanın ve İSLAMın özü vardır böylece imanını tazeler, görevini hatırlar, dini yaşamak için yeni bir istek duyarsın
detaylarına dikkat ederek güzel bir abdest alırsın abdeste başlayınca her uzvunu üç defa güzelce yıkaağzına bol su ver, iyice çalkala burnuna da bolca su ver, suyu iyice çek, genzin acısın boynunu tam meshetayak parmaklarının arasını ıslat göz çukuruna suyun tam temas etmesini sağla suyu israf etmeksizin bolca kullan her namazda abdest almanın fazileti ve faydası çoktur bedeni rahatlatır ve sinirleri yatıştırır alırken şehadet kelimesini tekrar et bir de istiğfar ile manen temizlen Namaz, temizlerin amelidir
namaz kılacak yerin önemi büyüktür yüksek ses, fazla ışık, hareket eden insanlar dikkati dağıtır kendine gözden ırak bir yer bul evin bir bölümünü namaz için kullanabilirsin telefon, kapı zili gibi sesler namazı zedeler secde yerindeki yaygı düz ve sade olsun bir şeyden korkan, kaygılanan veya birini bekleyen kişi rahatça namaz kılamaz yapman gereken bir iş varsa önce onu yap, sonra namaza başla
ne çok aç, ne de fazla tok olmalısın her ikisi de insanın zihnini meşgul eder tuvaleti sıkışan biri de rahat olamaz üstünden sıyrılıp düşen bir elbise giyme giysin seni rahatsız edecek kadar dar olmasın elbisenin kırışmasından korkuyorsan bu da seni tam namazdan alıkoyar elbisen temiz olsun
Farza başlamadan önce kamet getirmek sünnettir yani kendi kendine ezan okumak Manasını tefekkür ederek oku kelimeleri tane tane söyle "ALLAHU EKBER!" derken Allah(celle celalüh)ın azametini düşünnasıl bir zatın huzuruna çıktığını hatırla insan bir amirin karşısına çıkarken ne hale gelir, bilirsin öbür kelimelerin anlamlarını da bil ve hatırla böylece namaza ruhun, kalbin ve aklınla hazır olursun
sıra kıbleye yönelmeye geldi Bedenin kıblesi KABE'dir Kalbin kıblesi Allah(celle celalüh)'tır ilmihal kitapları sadece bedenin kıblesinden söz eder beden namaz boyunca Kabeye yönelmeli başka yöne dönerse namaz bozulur Kalp de hep Allah(celle celalüh)'a yönelmeli Bu, pek zordur Kalp serçe kuşu gibidir, bir o yana, bir bu yana döner durur onu sabırla alıştırmak gerekiyor Tam namazın zor taraflarından biri de budur Ancak, kalbin başka yöne dönerse "Böyle namaz olmaz!" deyip namazı terketmeyesin Bu, şeytanın telkinidir, seni namazdan tamamen uzaklaştırmak ister kusurlu da olsa namaza devam etmek lazım
niyet de namazın farzlarındandır Niyeti genellikle dille söylemek zannederler Hayır, niyet kalbin eylemidirKalbin bir işe yönelmesidir dil ile söylemesen de olur söylersen de zaararı yoktur kişi hangi namazı kıldığını bilsin yeter
namaza tekbir ile girilir bu tekbir gayet mühimdir "ALLAHU EKBER" derken, kalbin Allah(celle celalüh)'a yönelmeli, gaflette bulunmamalı bütün varlıkları geride bırakmalısınElini kaldırıp başparmaklarınla kulak memelerine dokunurken tekbiri de söyle Hareketinle söyleyişin birbirine paralel olmalı Hanımlar ise, tekbir alırken ellerini omuz hizasına kadar kaldırırlar başparmaklarını kulaklarına değdirmezler
Kıyamda dik dur gözlerin secde yerine mıhlanıp kalsın Ne ileri, ne geri, ne de yanlara bak namazda gözlerini kapatma bedenin ağırlığını iki ayak üzerine eşit bir biçimde paylaştır Kıyam esnasında, yani ayakta dururken, ellerini göbek altına bağlarsın sağ el sol elin üstünde olmalı baş ve serçe parmaklar bileği kavramalı hanımlar ellerini göbek altına bağlamaz, göğüste üst üste koyarlar Rükuda da ayak ucuna bak, bakışını sabitle Kadede, yani oturuşta iki dizinin hizasının orta noktasına nazar et Bazı alimler kadede kucağa bakmayı uygun buluyorlar Sana hoş geleni yap Secdede ise gözler geriye doğru paralel yere paralel bakar namaz boyunca beden mum gibi hareketsiz durmalıdır "Huşu" için bu en önemli unsurlardan biridirbeden ta mbir dinginlik halinde bulunursa ruh da ona uyar Huşu, tam bir saygı halidir Onsuz namazda tat arama Namazda rahat nefes al Nefes aralıkları düzgün olmalı bu da dinginlik sebeplerindedir iyi nefes almak sinirleri yatıştırır, ruhu da rahatlatır nefes nefese kılanan bir namazda tat olmaz
"Kıraat" yani okuma da namazın temellerinden bu hususta büyük gafletler gördüm Nelere dikkat etmek gerek, sıralayayım Birincisi okunacak duaları, zikirleri iyice bil İkincisi, kısaca anlamlarını öğren insan ne dediğinin farkında olmalı Üçüncüsü okumalarını işit Kulak işitmiyorsa o okuma kıraat sayılmaz, farzı yerine getirmemiş olursun Dördüncüsü, yavaş yavaş, tane tane oku ayetler arasında dur ayetleri tane tane okursan, hem manasını kısaca düşünmeye vakit bulursun, hem de nefes nefese kalmazsın Beşincisi, sessiz de okusan tecvide, yani okuma kurallarına uygun oku Namaz esnasında okuduklarını dinle, izle, düşün Bu, senin dikkatini uyanık tutar Zihnini namaz dışı manalardan korur başka şeyler hatırına gelirse sakın telaşlanma Hiçbir şey olmamış gibi namzı düşünmeye devam et Hayaline gelen namaz dışı şeyler seni vesveseye atmasın Şeytan seninle oynar "Senin kalbin bozulmuş Bak namazda bile neler düşünüyorsun! Böyle namaz kılmaktansa kılmamak daha iyidir" der Halbuki o manaları sen isteyerek getirmedin Ondan rahatsız olman da bunun delili O sözler ve hayaller senin kalbinden gelmiyor Şeytanının ve vehminin ürünü onlar Onları önemseme, sen namazına dön ve devam et
Sıra "Rüku"da, ama önce mühim bir hususu daha arz edeyim Bilirsin, namazın bir rüknünden öbürüne geçerken tekbir almak sünnettir bu tekbirler, öncekinden ayrılırken başlamalı, sonrakine geçerken bitmeliyani ikisi arasında söylenmeli bu hususta da yeterli özen gösterilmiyor Kıyam bitince hemen rükuya gidilmez Eller aşağı salınır, bir süre beklenir iki secde arasında da böyledir bu beklemeler ortalama beş saniye kadardır birinci secdeden kalkınca iyice otur, uzuvların yerine yerleşsin, yeteri kadar bekle, sonra ikinci secdeye git Bunlar itidal ile, hakkını vererek namaz kılmanın esaslarındandır İTİDAL İLE KILINMAYAN NAMAZ HİÇ KILINMAMIŞ GİBİDİR!Nitekim Peygamber Efendimiz(sallallahu aleyhi vesellem) böyle namaz kılan birine "Sen namaz kılmadın yeniden kıl" buyurmuştur Yukarıda anlattıklarım ve bundan sonra anlatacaklarım da yine itidal ile namaz kılmanın gereklerinden Buna "Tadili erkân" derler
Rükudan bahsedecektim rüku namazın farzlarından biridir elleri dizlere koyarak eğilmektir dizlerin, kolların, belin düz olmalı bunu yaparken ne kadar abartılı davransan yeridir Eller diz kapaklarını kavramalıEl parmakları iyice açık olmalı zaten başka türlü kavrama olamaz hanımlar fazla eğilmezler, ellerini dizlerden yukarıya hafifçe koyarlar, dizlerini de biraz bükerler yukarıda da söylediğim gibi, rüku esnasında gözlerin ayak parmaklarının uçlarında, ortada bir noktaya bakmalı, oradan ayrılmamalı Bu da gayet önemlidir Tam bu vaziyeti alıp da uzuvlar yerlerini bulmadıkça tesbihe başlama üç kez "Sübhane Rabbiyel Azim" demek sünnettir Beş kez söylemek müstehaptır tesbihleri tane tane söyle ve manasını düşünARALARINDA DUR, acele etme tesbihleri tam bitirmeden doğrulma Rükudan kalkarken "SemiALLAHu limen hamideh" sözüne başla, dikilmeden önce bitir bedenin kıyam haline gelince uzuvlarının iyice yerleşmesini bekle, sonra "Rabbena lekel hamd" de, bekle, sonra tekbir ile secdeye git
"Secde" kulun Allah(celle celalüh)'a en yakın olduğu haldir Secdede üç kere "Sübhane rabbiyel a'la" demek sünnet, beş kez söylemek müstehaptır secde anında el parmakların bitişik olmalı iki elinin arası uygun uzaklıkta bulunmalı, yüzünü aralarına rahatça koyabileceğin kadar alnını mümkün olduğu kadar dizlerinden uzak bir yere koy Baldırlarınlakarnın birbirinden uzak olsun alnınla birlikte burnun da yere temas etsinAlnın yere paralel bir biçimde olsun Ayakların yerden kesilmesin Ayak parmaklarının uçları kıbleden ayrılmasın secde anında topuklarını temas ettirebilirsin hanımlar secdede alınlarını erkeklere göre biraz daha beriye koyarlar, kollarını yanlarına yapıştırır, bedenlerini ise fazla kaldırmazlar
Gelelim "kade"ye Kade, oturuş demektir Sağ ayak dikilir, sol ayak üstüne oturulur Bel ve sırt düz olmalıSağ ayağın parmağı kıbleye bakar Eller düzler üzerin bırakılır Parmak uçları diz hizasında El parmakları da ne tam açılır, ne de tam bitiştirilir, belki kendi haline bırakılır Göz, dizler hizasında bir orta noktaya bakar ve oradan ayrılmaz vücut bir heykel gibi hareketsizdir Hanımlar kadede sağ ayaklarının üstüne oturmazlar, sol kabalarının üstüne oturur, ayaklarını sağ tarafa doğru öylece bırakırlar, ellerini de dizlerin biraz berisine koyarlar Otururken, Tahiyyat, Salli, Barik ve Rabbena okunur bu okumalarda da yine düzgün ve iyi nefes alıp vermeye dikkat edilir Tahiyyat gayet mühimdir çünkü miraçta Peygamber Efendimiz(sallallahu aleyhi vesellem) ile Rabbimizin karşılıklı konuşmalarını içerir Manasını bilmek gerek "Namaz müminin miracıdır" hadisi de bu noktadan nur alır çünkü her kul namaz vasıtasıyla Rabbinin huzuruna çıkıyor ve konuşuyorKadedeki Tahiyyat, kıyamdaki Fatiha gibidir
Namazdan "selam" ile çıkılır Selamlarda sağ ve sol omuzlara bakılır Yanaklar arkadan görünmelidir ikik tarafa selam verirken amellerimizi yazan melekleri hatırlamak güzeldir Böylece her gün en az beş defa günahları ve sevapları yazan melekler düşünülür Bu, iki namaz arasında günah işlememek ve sevaba meyletmek için iyi bir vesiledir
Namaz yerinden hemen kalkılmaz üç kere istiğfar edilir "ALLAHumme entesselam" okunur Tesbih ve dua edilir Otuz üçer defa "SübhanALLAH, Elhamdulillah, ALLAHuekber" demek, "Lailahe illlALLAHu vahdehu la şerikeleh" okuyup ardından dua etmek sonra da otuz üç kere "La ilahe illALLAH" demek sünnetttir, çok önemlidir Başka zikirlere oranla binlerce defa daha fazla sevabı vardır Zamanın yeterli değilse yolda yürürken ya da otobüste giderken de okuyabilirsin tesbihleri Duaları da öyle
Vitir Evet, önemli bir namazdır İmam-ı Azam'a göre vacip, müçtehidlerin ekseriyetine göre sünnettirGece namazlarının sonudur Uyuyup uyandıktan sonra kılınır Uyanamamaktan korkanlar, bu namazı kılıp yatarlar bu konuda şöyle bir tavsiyem olacak, istersen yaparsın: Uyanamama korkun varsa, yatsının hemen ardından değil de, yatmadan biraz önce güzel bir abdest alıp, Vitiri kılıp ardından dua edip yatmak güzel olabilir Kılarken Felak ve Nas surelerini okursan uyku alemine yatmadan önce okunması sünnet olan sureleri okumuş olarak girersin günümüzde genelde yatsıdan çok sonra yatıldığı düşünülürse bu uygulamanın uygunluğu daha iyi anlaşılabilir bu benim şahsi tercihimdir, dilersen sen de uygulayabilirsinKarar senin
"Sünnet olan namazlar ne olacak?" sorusu hatırına gelebilir onları terkettirmek gibi bir niyetim asla yokBurada konumuz farz namazları olduğu için, ben de farzın önemini vurguladım Bu, sünneti dışladığım anlamına gelmez
Namazın incelikleri saymakla bitmez Ben burada bazı mühim noktaları özetlemeye çalıştım Bunlara dikkat ederek namaz kılarsan huzura erersin Namazdan umulan faydayı görürsün Hakkı verilerek kılınan namaz, aynı zamanda ulvî bir meditasyondur! "Buda" diye diye kendi dinlerini budayanlardan olma İmandan sonra en önemli hakikat olan namaza sarıl
Unutma, bir rekatı iki dakikanın altında kılıyorsan namazın hakkını vermiyorsun demektir üç dakikaya çıkarabilirsen daha iyi olur Namazını tashih et! İlmihal kitaplarında yazılanlardan biraz farklı var söylediklerimin Ama ayrıntılarda bir yenilik getirmedim sadece daha derinlere indim Temel kaynaklarda bulunan bilgileri bulup çıkardım Var olan bilgiler bunlar "Namazı benim gibi kılın!" buyuran Peygamber Efendimizin namazını anlattım sana Tam namaz onun namazıdır çünkü Ben uyguladım bu bilgileri, yararını gördüm, umarım sen de görürsün
