ALS için başından aşağı bir kova buzlu su dök! (Ünlülerin videoları)
- Konbuyu başlatannk83
- Başlangıç tarihi
- Konunun Bağlantısını Kopyala Konunun Bağlantısını Kopyala
OP
- Thread Starter
- #22
ALS hastalığı nedir? ALS'ye ünlülerden buzlu suyla destek! (Ice Bucket Challenge nedir?)
ALS hastalığına dikkat çekmek ve hastalara yardımcı olacak maddi imkanları sağlamak amacıyla başlatılan 'Ice bucket challenge' (Bir kova buz) kampanyası tüm dünyada çığ gibi büyüyor. ALS hastalığı nedir? Ice Bucket Challenge'a Türkiye'den de destek gelmeye başladı. Birçok ünlü sima ALS hastalığına dikkat çekmek için bu meydan okumayı kabul etti. Sosyal medya aracılığıyla ALS hastalığına dikkat çekmek için birçok kurum ve ünlü kişi bu meydan okumayı kabul edip bağışta bulunuyor.
ALS hastalığına dikkat çekmek ve hastalara yardımcı olacak maddi imkanları sağlamak amacıyla başlatılan 'Ice bucket challenge' (Bir kova buz) kampanyası tüm dünyada çığ gibi büyüyor. ALS hastalığı nedir? Ice Bucket Challenge'a Türkiye 'den de destek gelmeye başladı. Birçok ünlü sima ALS hastalığına dikkat çekmek için bu meydan okumayı kabul etti. Sosyal medya aracılığıyla ALS hastalığına dikkat çekmek için birçok kurum ve ünlü kişi bu meydan okumayı kabul edip bağışta bulunuyor.
ALS NEDİR? AMİYOTROFİK LATERAL SKLEROZ, (MNH) MOTOR NÖRON HASTALIĞI NEDİR?
Hastalığın diğer adları:
ALS (Amyotrophic Lateral Sclerosis) MND (Motor Neuron Disease) veya Lou Gehrig Hastalığı, Sedat Balkanlı hastalığı, Charcot hastalığı
Motor nöron hastalığı (MNH), ciddi ve tedavisi olmayan ilerleyici bir nöro dejenerasyon (sinir hücrelerinin bozulması) biçimidir. Zamanla omurilik ve beyindeki sinirler artan bir şekilde fonksiyonlarını yitirir. Motor nöron hastalığında motor nöron denilen istemli hareket uyarısını taşıyan sinir hücreleri etkilenir.
Motor nöron nedir?
Vücudumuzda istemli hareketleri yaptıran sistemin (piramidal sistem) 2 grup sinir hücresine denir.
Beynimizin Motor merkezinde (Motor alan, Brodman 44. Alanı, girus presentralis) oluşan elektriksel uyarılar, omuriliğe kadar 1.Motor nöron (alfa motor nöron) denilen sinir hücresi tarafından iletilir. Beyin korteksinden omuriliğe kadar gelen bölümdeki sinir hücrelerine birinci motor nöron (üst motor nöron) denir.
Omurilikte ön boynuz denilen bölgede ikinci motor nöron (alt motor nöron) başlar. 1 ve 2. motor nöron arasındaki elektriksel uyarı geçişi, Sinaps adı verilen boşlukta kimyasal işlemler ile gerçekleşir.Sinaps boşluğundan 2. motor nörona iletilen elektriksel uyarı, omurilikten çıktıktan sonra omur aralığında bulunan spinal ganglion (sinir düğümü) içinden geçer. İlgili kas grubuna kadar iletilir. Bu elektriksel uyarı ile kaslarımız çalışır.Birinci ve/veya ikinci motor nöronu etkileyen hastalıklara genel olarak Motor Nöron Hastalığı (Motor Neuron Disease) denir.
Tanınmış İngiliz fizikçisi Stephen Hawking ve gitar virtüözü Jason Becker motor nöron hastalığı ile yaşamaktadırlar. Türkiye’de Sedat Balkanlı, İsmail Gökçek, Suna Kıraç, Alper Kaya (Bu blogun yazarı) Hadi Çaman, Yıldıray Çınar, ALS hastasıdır. İngiltere`de yaklaşık 50.000 kişide 1 kişiye her yıl MNH teşhisi konulmaktadır.
Motor Nöron Hastaları İçin Risk Faktörleri Nelerdir?
Risk faktörü, bir insanın bir hastalığa yakalanma şansını artıran bir etkidir. Örneğin sigara içmek bazı kanser türlerine yakalanma şansını artırır; bu yüzden, sigara içmek kanser için bir risk faktörüdür. MNH için risk faktörleri şunlardır:
• Kalıtım- Amerika`da yaklaşık her 10 ALS`li kişiden birinin bunu ebeveynlerinden aldığı bilinmektedir. Ailesel ALS hastalıklı ebeveyne sahip bir çocukta hastalığı geliştirme şansı % 50`dir.
• Yaş- 40 yaşından sonra MNH geliştirme riski önemli ölçüde artar
• Cinsiyet- Erkekler hastalığı 65 yaşından önce geliştirmeye kadınlardan çok daha yatkındırlar. 70 yaşından sonra her iki cins için de risk aynıdır.
• Yaşanılan Yer- MNH görülme sıklığı Japonya, Batı Yeni Gine ve Guam`da dünyanın diğer bölgelerine göre önemli ölçüde yüksektir. Buna rağmen risk bu bölgelerde yine de küçüktür.
• Askeri Deneyim- Bazı çalışmalara göre askeriyede bulunmuş kişilerin (kara, hava, deniz kuvvetleri ) hastalığı geliştirme olasılığı daha yüksektir.
Motor Nöron Hastalığının Belirtileri Nelerdir? Birçok MNH vakasında hastanın 3 aşamadan hangisinde olduğuna bağlı olarak belirtiler belirli bir yol izler. MNH, 3 aşamaya ayrılır: Başlangıç aşaması, ileri aşama ve son aşama.
İlk Aşamada MNH`nin İşaret Ve Belirtileri
Bu aşamada belirtiler yavaş ve sinsi gelişir. Hastalar bazı erken belirtileri diğer bazı ilişkisiz nörolojik durumlarla karıştırma eğilimindedirler.
Belirtilerden bazıları:
• Hastanın eliyle cisimleri kavrama gücü azalır. Bazen cisimleri tutmak ya da kaldırmak zorlaşır.
• Yorgunluk
• Kas ağrıları
• Kas krampları
• Kas seğirmeleri
• Anlaşılmaz ve bozuk konuşma
• Kol ve bacaklarda zayıflık
• Artan sakarlık
İleri Aşamada MNH`nin Belirtileri
• Kaslar zayıflar
• Kol ve bacaklar gitgide zayıflar
• Kol ve bacak kasları kısalır, hareketleri kısıtlanır
• Etkilenen kol ve bacaklarda hareket gitgide zorlaşır
• Kas spazm ve ağrıları artar
• Bazı kol ve bacak kasları anormal biçimde sertleşir (spastisite)
• Kaslarda ağrı
• Eklemlerde ağrı
• İlerleyen yeme ve içmeyi zorlaştıran, zamanla kötüleşen yutma güçlüğü (disfaji)
• Salya akışı- bu genellikle salya üretiminin kontrol edilmesindeki problemlerdendir
• Esneme- bazen esneme kontrol edilemeyen nöbetler şeklinde gelir
• Çene ağrıları- genellikle aşırı esneme sebebiyle olur
• Konuşma sorunları-gırtlak ve ağız kasları zayıfladıkça hasta iletişimi güçleştiren konuşma problemleri yaşar.
• Kişilik ve duygusal durumda değişiklik- genellikle hasta bu aşamada duygusal istikrarsızlık yaşar ( kontrol edilemeyen ağlama ve gülme nöbetleri)Uykusuzluk, endişe ve depresyon görülebilir.
• Hafıza ve bazı bilişsel değişiklikler- bazı hastalar hatırlama ve yeni şeyler öğrenme yeteneklerinde değişiklik hisseder. Dil yeteneği ve konsantrasyon süresi de etkilenebilir. Eğer hasta yaşlı ise bunun yaştan mı yoksa hastalıktan mı olduğunu bilmek güç olabilir.
• Bunama- MNH hastalarının az bir kısmında bunama görülür.
• Nefes alma problemleri-ciğerleri kontrol eden kasların artarak zarar görmesi nefes alma zorluğuna yol açar. Hasta nefes darlığı çekebilir. Hasta, şimdiye kadar normal bir iş olarak düşünülen nefes almanın zorlaştığını hissedebilir.
• Nefes darlığı sonuçta hasta dinleniyorken bile görülür. Bazı hastalar yatıyorken de nefes güçlüğü çekebilir, bu durum uykuyu etkiler. Sonunda hastalar nefes almak için makine yardımına ihtiyaç duyarlar (örneğin maske ile solunum cihazı kullanmak).
Motor Nöron Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir • Kan ve İdrar Testi:
• MRI Taraması (Manyetik rezonans görüntüleme):
• EMG (electromyography):
• Sinir İletim Çalışmaları:
• TMS ( transcranial magnetic stimulation):
• Lomber ponksiyon ( Belden sıvı alınması):
• Kas Biyopsisi yapılır.
(Son 3 tetkikin yapılması koşul değildir. Tanısal güçlük yaşanan olgularda gerektiğinde yapılabilir)
MNH Teşhisini Doğrulamadan Önce
Bazı nörologlar hastalığın başka bir şey değil gerçekten MNH olduğundan emin olmak için hastadan birkaç ay sonra tekrar gelmesini isteyebilirler. Bir sonraki ziyarette doktor belirtilerin nasıl ilerlediğini görebilir. Birçok ülkedeki nörologlar El Escorial kriterleri denilen bir kontrol listesi kullanırlar.
Doktor aşağıdakileri içeren ayırt edici motor nöron belirtilerini kontrol eder;
• Kas atrofisi (kas hacim kaybı)
• Kas zayıflığı
• Seğirme
• Kas tonusunda artma
• Normal kas reflekslerindeki değişmeler
Eğer nörolog hastanın vücudunun en az üç yerinde motor nöron işaretleri bulursa, kesin bir MNH teşhisi konulabilir.
Motor Nöron Hastalığı Teşhisi İle Baş etmek
Hastaların önemli bir kısmı MNH oldukları söylendiğinde duygusal olarak yıkılırlar ve şok olurlar. Normal olarak aşağıdaki dört aşamayı yaşarlar
• İnkâr: Hasta kendisinde hiçbir şeyin yanlış olmadığını düşünür.
• Öfke: Bu duygu aileye, arkadaşlara, meslektaşlara, sağlık personeline ve hastanın kendisine yönelebilir.
• Anlaşma, pazarlık: Hasta doktora hayatını uzatacak tedaviler konusunda sorular sorar ve onunla anlaşmaya çalışır.
• Depresyon: Hasta kaderine teslim olur ve hayata olan ilgiyi kaybeder.
Bu duygular normaldir- bir insan için bunları yaşamak normaldir. Vakaların birçoğunda kişi sonunda teşhisi kabul eder. Birçok hasta yetkili bir danışmanla konuşmanın kaygı ve depresyon duygularına yardım ettiğini bildirmiştir. Bazı durumlarda hastaya kaygı ve depresyonu tedavi etmek için ilaç verilir.
MNH’nin Tedavi Seçenekleri Nelerdir? Riluzole, MNH hastalarına özel tek ilaçtır. Hastanın ömrünü uzatmakla kalmaz, aynı zamanda uygun hastalarda solunum cihazına bağımlılığını ya da trakeostominin (nefes borusuna delik açmak) başlangıcını geciktirir.
Kas kramplarının, kas sertliğinin, salya probleminin, duygusal durum değişikliğinin, konuşma problemlerinin, yutma problemlerinin, ağrının ve nefes problemlerinin tedavisi için mutlaka hekiminize danışmanız gerekmektedir.
Bu hastalarda bakım, bakımı yapacak kişinin bilgilendirilmesi ve eğitilmesi çok önemlidir.
ALS hastalığına dikkat çekmek ve hastalara yardımcı olacak maddi imkanları sağlamak amacıyla başlatılan 'Ice bucket challenge' (Bir kova buz) kampanyası tüm dünyada çığ gibi büyüyor.
DJOKOVİC'TEN DANSLI DESTEK Eğelenceli kişiliği ile bilinen erkeklerde dünay tenisinin bir numarası Novak Djokovic de buzlu kova kampanyasına destek verdi. Djokovic, herkesten farklı olarak kampanyaya kendi yorumunu katmayı bildi ve buzlu su öncesi dans etti.
MESSI DE KATILDI
Dünyayı saran bu akıma süper yıldız Messi'den de katılım geldi. Arjantinli yıldız kendisine gelen meydan okumayı kabul etti ve buzlu suyu başından aşağı döktü. Messi ardından, Agüero, Lavezzi ve diego Vazquez'e meydan okudu.
MESUT ÖZİL RIHANNA'YA MEYDAN OKUDU
Arsenal'de forma giyen Türk asıllı futbolcu Mesut Özil, bir kova buz projesine destek verdi. Mesut Özil, Jerome Boateng ve DJ Steve Aoki'nin meydan okuma teklifini kabul ettikten sonra bir kova buzlu suyu başından aşağı döktü.
Mesut Özil, kendini aday gösteren arkadaşlarına teşekkür ederken dünyaca ünlü pop yıldızı Rihanna, kız arkadaşı Mandy Capristo ve Chicago Bulls'un başarılı oyuncusu Derrick Rose'a meydan okudu.
HAKAN BALTA DA HAMİT ALTINTOP'A MEYDAN OKUDU
Galatasaray 'ın milli savunmacısı Hakan Balta, takım arkadaşı Yekta'nın meydan okumasına kabul etti ve o da kampanyaya destek verdi.
ARDA MEYDAN OKUDU BURAK'TAN CEVAP GECİKMEDİ
İşadamı Nevzat Aydın'ın meydan okuması sonrasında Arda Turan da kampanyaya katılmış, başından aşağı buzlu su dökmüş ve Burak Yılmaz'a meydan okumuştu. Burak da bu meydan okumayı 'gördü.'
Kampanyaya göre kendisine meydan okunan kişi başından aşağı buz dolu bir kova su döküyor ve kendisi de başka 3 kişiye meydan okuyor. İşadamı Nevzat Aydın'ın kendisine meydan okuması sonrasında Arda Turan da başından aşağı buzlu su dökmüş ve Burak Yılmaz, Saffet Ulusoy ve Esat Yontunç'a meydan okumuştu. Burak Yılmaz'ın cevabı ise geçikmedi. Burak başından aşağı buzlu su dökerken hem maddi bağış sözü verdi hem de Yekta Kurtuluş, Emre Çolak ve Selçuk İnan'a meydan okudu.
